Wpływ nadciśnienia na wzrok
Wpływ nadciśnienia na wzrok można dostrzec w zmianach w naczyniach siatkówki. Nadciśnienie tętnicze samoistne jest chorobą przewlekłą i postępującą.
Wyróżnia się cztery stopnie ciężkości nadciśnienia tętniczego, oparte na wartościach ciśnienia rozkurczowego:
nadciśnienie graniczne ((90-94 mm Hg),
nadciśnienie łagodne (95-104 mm Hg),
nadciśnienie średnio ciężkie (105-114 mm Hg),
nadciśnienie ciężkie (115 mm Hg i wyżej).
Czas trwania tych okresów jest różny, osobniczo zmienny, zależny od bardzo wielu czynników modyfikujących.
1. Stadia rozwojowe nadciśnienia
Światowa Organizacja Zdrowia przedstawiła stadia rozwojowe nadciśnienia tętniczego w sposób następujący:
stadium I: nadciśnienie bez zmian narządowych,
stadium II: nadciśnienie z niewielkimi zmianami narządowymi, takimi jak białkomocz, przerost lewej komory, retinopatia (zmiany w siatkówce) nadciśnieniowa I-II stopnia,
stadium III: nadciśnienie z ciężkimi uszkodzeniami narządowymi, takimi jak niewydolność lewokomorowa, retinopatia nadciśnieniowa III-IV stopnia, powikłania mózgowe, niewydolność nerek.
2. Objawy nadciśnienia
Nadciśnienie tętnicze czasem przez dłuższy czas może przebiegać bez żadnych odczuwalnych objawów klinicznych. Podwyższone ciśnienie stwierdzane jest wtedy przypadkowo. Często jednak chorzy dość wcześnie odczuwają poranne bóle z tyłu głowy, zawroty głowy, gorzej tolerują wysiłek fizyczny, w czasie większego wysiłku pojawia się uczucie duszności i kołatania serca.
3. Diagnostyka nadciśnienia
Nadciśnienie tętnicze rozpoznaje się po uzyskaniu wyników wielokrotnych pomiarów. Do badania najczęściej wybierana jest metoda pośrednia z użyciem uciskowego mankietu gumowego. Diagnostycznym sposobem pomiaru jest tzw. holter ciśnieniowy, czyli całodobowy automatyczny pomiar ciśnienia tętniczego, który pozwala uniknąć błędów w pomiarach dokonywanych przez człowieka.
W diagnostyce nadciśnienia, oprócz pomiarów ciśnienia, ważne jest także ustalenie, czy nadciśnienie ma charakter pierwotny, czy wtórny. Ważna jest ocena stopnia uszkodzenia narządów przez chorobę. Koniecznie trzeba wykonać badanie EKG zarówno spoczynkowe, jak i wysiłkowe oraz 24-godzinne badanie metodą Holtera. Wskazane jest wykonanie badania echokardiograficznego. Ważne jest monitorowanie wydolności nerek. Badanie dna oczu powinno być wykonywane rutynowo w diagnostyce nadciśnienia.
4. Skutki nadciśnienia
Nadciśnienie tętnicze prowadzi do zmian w większości narządów i tkanek. Są jednak wśród nich narządy szczególnie narażone, takie jak serce, mózg, nerki, oczy (siatkówka), duże naczynia. W przebiegu nieleczonego lub leczonego nieskutecznie nadciśnienia dochodzi do przerostu lewej komory i jej niewydolności.
W nadciśnieniu tętniczym charakterystyczne są zmiany w naczyniach siatkówki, widoczne podczas badania dna oka. Na podstawie tych zmian można określać stopień zaawansowania choroby. W tym celu używa się klasyfikacji Keitha i Wegenera, określającej stadia zmian naczyniowych na dnie oka. Mniej nasilone zmiany, odpowiadające I i II okresowi, polegają na zwężeniu tętniczek, ich krętym przebiegu, zgrubieniu ścian z poszerzeniem odblasku świetlnego i w okresie II - objawach ucisku żył przez krzyżujące się z nimi tętniczki. Zmiany okresu I i II towarzyszą nadciśnieniu o łagodniejszym przebiegu, w ich powstawaniu istotną rolę odgrywać może miażdżyca.
Cięższe zmiany, określane jako okres III i IV, charakteryzują się obecnością objawów przesiąkania osocza i krwinek do siatkówki w postaci płomykowatych wybroczyn i tzw. ognisk waty - plamkowatych ognisk degeneracyjnych siatkówki oraz w okresie IV - obrzękiem tarczy nerwu wzrokowego. Wystąpienie zmian III i IV okresu świadczy o zajęciu tętniczek najmniejszego kalibru. Pojawienie się wybroczyn i ognisk degeneracji jest objawem martwicy ściany tętniczek oraz rozwijającego się nadciśnienia złośliwego, które ostatecznie prowadzi do obrzęku tarczy nerwu wzrokowego.
Najważniejszą zmianą strukturalną naczyń w przebiegu nadciśnienia tętniczego jest przerost błony środkowej. W późniejszych okresach dochodzi do jej ogniskowego szkliwienia i odcinkowego zaniku oraz do zwłóknienia błony wewnętrznej. Światło naczyń ulega stopniowemu zwężeniu.
Rozległość i stopień nasilenia zmian wykazują zależność od wysokości ciśnienia i czasu trwania choroby oczu.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.