Fibraty – preparaty, działanie, wskazania i przeciwwskazania

Fibraty to leki na cholesterol przepisywane pacjentom, problemem których jest zbyt wysoki poziom trójglicerydów i niski poziom tak zwanego dobrego cholesterolu. Jak działają? Czym się różnią od innej grypy leków tego rodzaju, czyli statyn? Jakie preparaty są dostępne rynku farmaceutycznym?

1. Co to są fibraty?

Fibraty to grupa leków stosowanych w leczeniu zaburzeń lipidowych i tak zwane leki na cholesterol i trójglicerydy. Stosuje się je, gdy problemem jest za wysoki poziom trójglicerydów i niski poziom tak zwanego dobrego cholesterolu (HDL).

Jak działają fibraty? Sprawiają, że poziom cholesterolu LDL i trójglicerydów spada, a HDL wzrasta. Ma to związek z tym, że substancje przyśpieszają transport zwrotny cholesterolu z tętnic do wątroby oraz jego wydalanie z kałem.

Zobacz film: "#dziejesienazywo: Czym jest ból?"

Ponadto normują blaszkę miażdżycową, działają przeciwzapalnie, zmniejszają zlepianie się płytek krwi (mają działanie antyagregacyjne) oraz pozytywnie wpływają na insulinooporność organizmu.

2. Wskazania do stosowania fibratów

Jakie są wskazania do stosowania fibratów? Preparaty są zalecane (zawsze wraz z odpowiednim sposobem żywienia), gdy ścisłe stosowanie diety okazało się niewystarczające w leczeniu różnych zaburzeń gospodarki lipidowej, takich jak:

• hipertrójglicerydemia, hipertriglicerydemii (zbyt wysoki poziom trójglicerydów),
• hipercholesterolemia (wysokie stężenie cholesterolu całkowitego we krwi),
• hiperlipidemia mieszana. To zaburzenia przemiany lipidów cechujące się zwiększeniem stężenia jednej lub kilku frakcji lipoprotein w surowicy krwi. Podwyższeniu może ulec cholesterol całkowity, cholesterol LDL (tzw. zły cholesterol), czyli lipoproteiny o dużej gęstości, trójglicerydy bądź VLDL (lipoproteiny o bardzo dużej gęstości).

Czasem pomimo prawidłowego poziomu cholesterolu LDL i trójglicerydów, tak zwany dobry cholesterol (HDL) osiąga niskie stężenie. To także nie jest korzystne dla zdrowia. Fibraty najczęściej są przepisywane osobom, u których została zdiagnozowana:

• ciężka hipertrójglicerydemia,
• hiperlipidemia mieszana,
• niskie stężenie cholesterolu HDL, gdy terapia przy pomocy diety nie przynosi poprawy,
• zaawansowane zaburzenia gospodarki lipidowej (fibraty łączy się z innymi preparatami),
• choroby zwiększające ryzyko zdarzeń sercowo-naczyniowych (zawał serca, udar mózgu).

Jako leki na cholesterol fibraty przepisywane są pacjentom, u których stosowanie statyn jest niemożliwe. Inną grupą leków na cholesterol są statyny. Jaka jest między nimi różnica? Zarówno fibraty, jak i statyny, regulują zaburzenia gospodarki lipidowej, przy czym:

• fibraty obniżają głównie stężenie trójglicerydów,
• statyny działają w szczególności na cholesterol całkowity i frakcję LDL. Wpływają na syntezę cholesterolu już na początkowym etapie jego powstawania w wątrobie.

Kiedy przepisuje się fibraty, a kiedy statyny? Wybór leku zależy od tego, jakie zaburzenia gospodarki lipidowej są przedmiotem leczenia, co jest ich przyczyną, jak organizm reaguje na terapię oraz czy występują choroby towarzyszące. Decyduje o tym lekarz.

3. Fibraty – przykłady

Obecnie na rynku farmaceutycznym dostępne są takie leki jak ciprofibrat oraz fenofibrat. Wydaje się je z przepisu lekarza. Fibraty bez recepty nie są dostępne.

Preparaty na rynku polskim zawierające fenofibrat to:

• Apo-Feno 200M (kapsułki twarde),
• Biofibrat (kapsułki twarde),
• Fenardin (kapsułki twarde),
• Grofibrat (kapsułki twarde), Grofibrat 200 (kapsułki twarde), Grofibrat M (kapsułki twarde), Grofibrat S (tabletki powlekane),
• Lipanthyl 200 M (kapsułki), Lipanthyl 267 M (kapsułki), Lipanthyl NT 145 (tabletki powlekane), Lipanthyl Supra 160 (tabletki powlekane), Lipanthyl Supra 215 mg (tabletki powlekane).

Preparatem na rynku polskim zawierającym ciprofibrat są kapsułki Lipanor.

4. Przeciwwskazania i skutki uboczne

Fibraty nie mogą być stosowane zawsze i przez wszystkich pacjentów, nawet jeśli istnieją wskazania. Przeciwwskazaniem do ich zażywania są:

• choroby wątroby,
• kamica żółciowa, kamica przewodowa, kamica pęcherzyka żółciowego,
• ciężkie choroby nerek,
• ciąża,
• okres karmienia piersią,
• nadwrażliwość na substancje obecne w leku.

Ze stosowaniem fibratów wiąże się ryzyko wystąpienia działań niepożądanych. Te są jednak rzadkie. Najczęściej obserwuje się takie skutki uboczne jak miopatie objawiające się bólami i skurczami łydek (ryzyko wzrasta, gdy stosowane są statyny i fibraty razem), również zaburzenia żołądkowo-jelitowe (nudności i wymioty, wzdęcia, biegunki).

Przy stosowaniu doustnych leków przeciwzakrzepowych fibraty mogą wydłużać czas protrombinowy, co zwiększa wystąpienia ryzyko krwawień, a przy jednoczesnym podawaniu doustnych leków przeciwcukrzycowych wystąpić pojawić się hipoglikemia.

Fibraty a alkohol

Spożywanie alkoholu podczas stosowania jest zabronione. Przeciwwskazaniem do leczenia jest także alkoholizm.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.