Fotokoagulacja zmiany naczyniówki/siatkówki

Fotokoagulacja zmiany naczyniówki/siatkówki to zabieg przeprowadzany w przypadku:

• zaawansowanej retinopatii nieproliferacyjnej;
• zaawansowanej retinopatii proliferacyjnej;
• retinopatii cukrzycowej;
• wysiękowego zwyrodnienia plamki żółtej.

Nie należy wykonywać zabiegu, gdy zaawansowanie zmian jest niewielkie. W przypadku znacznego zaawansowania zmian chorobowych, kwalifikacja do zabiegu następuje po wykonaniu szeregu badań. Celem fotokoagulacji oka jest zachowanie ostrości wzroku, nie poprawienie go. Jednak u 15% pacjentów zdarza się poprawa wzroku po tym zabiegu.

Retinopatia to proces chorobowy dotyczący siatkówki. Wyróżniamy kilka rodzajów retinopatii w zależności od mechanizmu powstawania zmian w obrębie siatkówki.

Retinopatia cukrzycowa

Retinopatia cukrzycowa polega na uszkodzeniu naczyń krwionośnych siatkówki, związanych z długotrwale trwającą cukrzycą. Zmiany mają charakter postępującej mikroangiopatii cukrzycowej uzależnionej od długości trwania cukrzycy. Do powstania zmian w obrębie drobnych naczyń krwionośnych siatkówki przyczynia się wysoki poziom cukru we krwi, czyli hiperglikemia. Hiperglikemia ma także wpływ na destrukcję ściany naczyń krwionośnych i powstawanie nadciśnienia, które także sprzyja rozwojowi retinopatii cukrzycowej.

Retinopatia nadciśnieniowa

Retinopatia nadciśnieniowa to schorzenie siatkówki przebiegające w przypadku wysokich wartości ciśnienia tętniczego, doprowadzającego do uszkodzenia małych naczyń krwionośnych siatkówki. Wysokie ciśnienie tętnicze doprowadza do zmian czynnościowych oraz strukturalnych w obrębie tętnic. Powoduje także obrzęk tarczy nerwu wzrokowego.

Po fotokoagulacji może czasowo obniżyć się ostrość widzenia. Zazwyczaj fotokoagulacji poddaje się jedno oko, aby pacjent był w stanie normalnie funkcjonować po zabiegu. Jeśli zabieg przeprowadzany jest na jedynym zdrowym oku, należy przyjść na zabieg z kimś, kto zaopiekuje się osobą chorą.

Fotokoagulacja wymaga wcześniejszych dokładnych badań okulistycznych:

• oceny ostrości wzroku;
• badania dna oka;
• testu Amslera;
• angiografii fluoresceinowej.

Fotokoagulacja zmian naczyniówki i siatkówki jest wykonywana za pomocą lasera koagulującego. Przy fotokoagulacji używa się tylko znieczulenia miejscowego. Pacjent powinien w trakcie zabiegu ściśle współpracować z lekarzem. Poruszanie głową może uniemożliwić precyzyjne użycie lasera. Zabieg fotokoagulacji siatkówki wykonywany jest pod kontrolą wzroku, dlatego niezmiernie ważne są przezroczystość rogówki, soczewki i ciała szklistego.

Możliwe niedogodności podczas zabiegu to:

• ból;
• błyski;
• uczucie kłucia.

Po zabiegu pacjent może czuć się oślepiony błyskami lasera. Ostrość widzenia także może być czasowo obniżona - przez kilka godzin lub nawet kilkanaście dni. Należy też zgłosić się na badania kontrolne po 4-8 tygodniach od zabiegu. Lekarz zadecyduje o dalszych etapach leczenia.

Źródła

1. Postępy w leczeniu retinopatii cukrzycowej
2. Kański J.J., Nischal K. Okulistyka. Objawy i różnicowanie, Urban & Partner, Wrocław 2000, ISBN 83-87944-60-2
3. Kański J.J. Diagnostyka kliniczna w okulistyce, Urban & Partner, Wrocław 2008, ISBN 978-83-60290-84-2
4. Kański J.J. Okulistyka kliniczna, Urban & Partner, Wrocław 2009, ISBN 978-83-7609-120-4