Genetyczne przyczyny powstawania żylaków

Wymienia się wiele czynników sprzyjających powstawaniu żylaków:

• predyspozycje genetyczne,
• długotrwałe przebywanie bez ruchu w pozycji stojącej lub siedzącej, zwłaszcza z nogą założoną na nogę,
• mała aktywność fizyczna,
• nadwaga, otyłość,
• liczne ciąże,
• zaburzenia hormonalne, przyjmowanie doustnych środków antykoncepcyjnych,
• wysoki wzrost.

Wiele z tych czynników możemy wyeliminować, żeby zmniejszyć ryzyko wystąpienia żylaków – pozbyć się zbędnych kilogramów, zwiększyć aktywność fizyczną, wyregulować zaburzenia hormonalne. Jednak nie da się walczyć z genetyką. Szacuje się, że ponad 70% zdiagnozowanych żylaków ma podłoże genetyczne.

Układ żył w kończynach dolnych można podzielić na dwie części: żyły znajdujące się tuż pod skórą, ponad powięzią mięśniową (układ żył powierzchownych) i położony głębiej, w przestrzeni podpowięziowej układ żył głębokich. Oba te układy połączone są przez żyły przeszywające, zwane perforatorami. W warunkach prawidłowych krew w kończynach dolnych płynie z układu powierzchownego do głębokiego. Jest to możliwe dzięki zastawkom żylnym. Są to fałdy błony wewnętrznej żyły, których rolą jest zapewnienie jednokierunkowego przepływu krwi w żyłach i zapobieganie jej cofaniu się. Dodatkowo działa jeszcze pompa mięśniowa – mięśnie w czasie skurczu uciskają żyły i wypychają z nich krew ku górze, pomagając jej pokonać siłę grawitacji.

Żylaki powstają, kiedy krew z jakiegoś powodu nie krąży tak, jak powinna.

W przypadku dziedzicznej skłonności do powstawania żylaków uważa się, że istnieje genetycznie uwarunkowane osłabienie ścian żył i struktury zastawek o dotychczas nie ustalonej przyczynie. Zastawka jest nieprawidłowo zbudowana, lub też może nie być jej wcale. Jednak w żadnym z tych przypadków nie może prawidłowo spełniać swojej funkcji.

W związku z brakiem prawidłowo działających zastawek, krew zaczyna się cofać z układu głębokiego do żył powierzchownych i spływać do dołu kończyny zgodnie z siłą grawitacji. W żyłach wzrasta ciśnienie, a ich cienkie i nie przystosowane do takich warunków ściany rozciągają się i stopniowo przerastają. Długotrwały zastój krwi w żyłach powoduje, że zwiększa się przepuszczalność naczyń włosowatych, wynikiem czego są obrzęki. Początkowo pojawiają się wokół kostek.

Proces powstawania żylaków toczy się latami. W miarę rozwoju choroby pojawiają się coraz liczniejsze powikłania. Może to być zwłóknienie skóry i tkanki podskórnej w wyniku długo utrzymującego się obrzęku, brunatne przebarwienia skóry, wypryski. Jednym z najgorszych powikłań żylaków są owrzodzenia, czyli otwarte, trudno gojące się rany. Przy braku odpowiedniego leczenia mogą stać się przyczyną groźnych zakażeń całego organizmu.

Nie jest jednak powiedziane, że z powodu obciążenia genetycznego jest się skazanym na rozwój pełnoobjawowej choroby żylakowej i jej powikłań. Jest wiele sposobów na to, żeby zapobiec, a jeśli to niemożliwe, to przynajmniej opóźnić pojawienie się żylaków i zminimalizować towarzyszące im dolegliwości. To kilka z nich:

• nie zastygaj w bezruchu – jeśli już musisz spędzać kilka godzin dziennie stojąc albo siedząc przy biurku, nie zakładaj nogi na nogę - staraj się dreptać w miejscu, poruszać palcami, uginać kolana - to poprawi krążenie krwi w żyłach,
• w czasie wolnym nie unikaj spacerów i wchodzenia po schodach, to wzmocni Twoje mięśnie i usprawni działanie pompy mięśniowej,
• staraj się jak najczęściej odpoczywać z nogami ułożonymi wyżej niż reszta ciała, do snu podkładaj pod łydki zwinięty koc albo jasiek,
• wyeliminuj jak najwięcej czynników sprzyjających powstawaniu żylaków – zrezygnuj z palenia papierosów, pozbądź się zbędnych kilogramów,
• unikaj gorących kąpieli, sauny, depilacji gorącym woskiem, solarium, długotrwałego przebywania na słońcu – wysoka temperatura powoduje rozszerzenie naczyń krwionośnych i nasilenie obrzęków,
• stosuj chłodny prysznic, najlepiej rano i wieczorem, mocz stopy w letniej wodzie z dodatkiem soli, która poprawi krążenie krwi w nogach,
• stosuj preparaty uszczelniające naczynia włosowate i poprawiające ich elastyczność (np. wyciąg z kasztanowca).

Codzienne stosowanie tych kilku prostych rad pomoże twoim nogom dłużej zachować dobrą kondycję. Na pewno na to zasługują. Zachowaj dietę na żylaki.