Gorzki posmak w ustach w ciąży – czy to normalne?

Gorzki posmak w ustach w ciąży to częsta dolegliwość przyszłych mam. Pojawia się już w pierwszym trymestrze. To najczęściej wina hormonów, które wpływają na funkcjonowanie kubków smakowych i zmianę odczuwania smaku. Jakie mogą być inne przyczyny niecodziennych doznań? Jak sobie z tym radzić? Co pomoże?

1. Skąd się bierze gorzki posmak w ustach w ciąży?

Gorzki posmak w ustach w ciąży, choć jest jednym z jej typowych objawów, budzi niepokój wielu przyszłych mam. Nic dziwnego. Choć to zwykle normalne, w niektórych sytuacjach może jednak wskazywać na choroby układu pokarmowego czy zaburzenia neurologiczne.

Smak odczuwamy dzięki obecności kubków smakowych znajdujących się przede wszystkim na języku, ale także na podniebieniu, policzkach czy nabłonku gardła. Za odczuwanie odpowiadają zlokalizowane w nich receptory, które są pobudzane przez związki chemiczne obecne w spożywanych pokarmach. Sygnał jest wysyłany do ośrodkowego układu nerwowego.

Zobacz film: "Przekarmianie dzieci"

Przyczyną odczuwania gorzkiego posmaku w ustach w ciąży jest zwykle wzrost stężenia progesteronu we krwi i inne zmiany hormonalne typowe dla tego okresu. Warto pamiętać, że hormony kontrolują zmysł smaku i wpływają na działanie kubków smakowych.

W tym okresie charakterystyczne jest to, że funkcje smakowe zostają obniżone. Związana jest z tym niższa wrażliwość w receptorach kubków smakowych.

Wrażenie może się nasilać wraz z rozwojem ciąży. Ma to związek z tym, że rosnące dziecko i powiększający się brzuch uciskają narządy wewnętrzne, co powoduje przedostawanie się kwasów żołądkowych do przełyku.

Gorzki posmak w ustach pojawia się także po jedzeniu niektórych produktów i potraw (niekoniecznie gorzkich). Dziwny, zmieniony smak w ustach często pojawia się po wypiciu kawy czy niesłodzonej herbaty, wytrawnego wina oraz potraw, składnikiem których jest cykoria, rukola czy wątróbka.

To także skutek palenia papierosów oraz leczenia: antybiotykoterapii, stosowania leków obniżających ciśnienie czy na cukrzycę, astmę.

2. Inne przyczyny gorzkiego posmaku w ustach

Gorzki smak w ustach w ciąży, zwłaszcza gdy towarzyszą mu różne dolegliwości czy niepokojące symptomy, może mieć związek z chorobą czy inną patologią. Zdarza się przyczyna to:

• choroby jamy ustnej: próchnica, stan zapalny dziąseł, zapalenie języka, grzybicza jamy ustnej, stan zapalny przyzębia, czyli tkanek otaczających i utrzymujących ząb, paradontoza, gdzie może dochodzić do krwawienia tkanek miękkich oraz infekcji zęba, a także zespół pieczenia jamy ustnej (BMS – burning mouth syndrome). To przewlekła choroba błony śluzowej jamy ustnej cechująca się dolegliwościami bólowymi, uczuciem palenia, pieczenia. Czasami pojawia się także suchość w ustach, gorycz lub metaliczny posmak,
• nieodpowiednia czy niedostateczna higiena jamy ustnej, która sprzyja infekcjom jamy ustnej czy chorobom dziąseł,
• choroby wątroby: wirusowe zapalenie wątroby typu B oraz C (wywoływane odpowiednio przez wirusy HBV i HCV), marskość wątroby,
• choroby przewodu pokarmowego: wrzody żołądka i dwunastnicy, kamica żółciowa, refluks przełyku, choroba refleksowa przełyku tzw. GERD (cofanie się kwaśnej treści z żołądka),
• zaburzenia neurologiczne: stwardnienie rozsiane, padaczka, uszkodzenie kubków smakowych,
• niedobór cynku i miedzi,
• niedobór śliny, czyli kserostomia,
• choroba autoimmunologiczna, np. zespołem Sjögrena.

3. Co pomoże na gorzki posmak w ustach?

Gorycz w ustach to nie jedyny dziwny posmak, jaki może się pojawić w ciąży. Innym wrażeniem może być posmak metaliczny, ale także słony czy zjełczały. Zaburzenie czucia smaku w jamie ustnej to dysgeusia.

Jak sobie pomóc? Przede wszystkim warto o tym porozmawiac z lekarzem, zarówno pierwszego kontaktu, jak i ginekologiem. Dobrze byłoby odwiedzić stomatologa. Jeżeli któryś ze specjalistów uzna, że zaburzenia smaku mogą być wywołane nie przez hormony i powiększającą się macicę, a stan patologiczny, zaleci konsultację z endokrynologiem, diabetologiem czy neurologiem, a i zleci odpowiednie badania, pozwalające wykluczyć przyczynę dyskomfortu.

Istnieją także proste, domowe sposoby, które mogą pomóc. Objawowe leczenie na własną rękę może objąć:

• jedzenie owoców cytrusowych, picie lemoniady,
• odpowiednią higienę jamy ustnej: mycie zębów co najmniej dwa razy dziennie, nitkowanie przestrzeni międzyzębowych, płukanie jamy ustnej oraz stosowanie płukanek o właściwościach antybakteryjnych,
• żucie gumy bez cukru, która pobudza produkcję śliny i przywraca właściwe pH,
• unikanie cukru,
• nawadnianie i picie dużej ilości płynów w ciągu dnia,
• unikanie czynników ryzyka, obejmujące na przykład zrezygnowanie z pikantnych przypraw, gdy dokucza zgaga.

Kiedy gorzki posmak w ustach powinien niepokoić?

Niepokoić powinny towarzyszące gorzkiemu posmakowi w ustach odczucia i dolegliwości, takie jak utrata apetytu, gorączka, nudności, nieprzyjemny zapach z ust, ale i drżenie mięśni, pogorszenie wzroku, problemy z wymową. W takiej sytuacji należy jak najszybciej skontaktować się z lekarzem.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.