Trwa ładowanie...

Cenimy Twoją prywatność

Kliknij "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU", aby wyrazić zgodę na korzystanie w Internecie z technologii automatycznego gromadzenia i wykorzystywania danych oraz na przetwarzanie Twoich danych osobowych przez Wirtualną Polskę, Zaufanych Partnerów IAB (876 partnerów) oraz pozostałych Zaufanych Partnerów (403 partnerów) a także udostępnienie przez nas ww. Zaufanym Partnerom przypisanych Ci identyfikatorów w celach marketingowych (w tym do zautomatyzowanego dopasowania reklam do Twoich zainteresowań i mierzenia ich skuteczności) i pozostałych, które wskazujemy poniżej. Możesz również podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody Wirtualna Polska, Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy będą przetwarzać Twoje dane osobowe zbierane w Internecie (m.in. na serwisach partnerów e-commerce), w tym za pośrednictwem formularzy, takie jak: adresy IP, identyfikatory Twoich urządzeń i identyfikatory plików cookies oraz inne przypisane Ci identyfikatory i informacje o Twojej aktywności w Internecie. Dane te będą przetwarzane w celu: przechowywania informacji na urządzeniu lub dostępu do nich, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru reklam, tworzenia profili związanych z personalizacją reklam, wykorzystania profili do wyboru spersonalizowanych reklam, tworzenia profili z myślą o personalizacji treści, wykorzystywania profili w doborze spersonalizowanych treści, pomiaru wydajności reklam, pomiaru wydajności treści, poznawaniu odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł, opracowywania i ulepszania usług, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru treści.


W ramach funkcji i funkcji specjalnych Wirtualna Polska może podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Cele przetwarzania Twoich danych przez Zaufanych Partnerów IAB oraz pozostałych Zaufanych Partnerów są następujące:

  1. Przechowywanie informacji na urządzeniu lub dostęp do nich
  2. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru reklam
  3. Tworzenie profili w celu spersonalizowanych reklam
  4. Wykorzystanie profili do wyboru spersonalizowanych reklam
  5. Tworzenie profili w celu personalizacji treści
  6. Wykorzystywanie profili w celu doboru spersonalizowanych treści
  7. Pomiar efektywności reklam
  8. Pomiar efektywności treści
  9. Rozumienie odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł
  10. Rozwój i ulepszanie usług
  11. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru treści
  12. Zapewnienie bezpieczeństwa, zapobieganie oszustwom i naprawianie błędów
  13. Dostarczanie i prezentowanie reklam i treści
  14. Zapisanie decyzji dotyczących prywatności oraz informowanie o nich

W ramach funkcji i funkcji specjalnych nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy mogą podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Dla podjęcia powyższych działań nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy również potrzebują Twojej zgody, którą możesz udzielić poprzez kliknięcie w przycisk "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU" lub podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Cele przetwarzania Twoich danych bez konieczności uzyskania Twojej zgody w oparciu o uzasadniony interes Wirtualnej Polski, Zaufanych Partnerów IAB oraz możliwość sprzeciwienia się takiemu przetwarzaniu znajdziesz w ustawieniach zaawansowanych.


Cele, cele specjalne, funkcje i funkcje specjalne przetwarzania szczegółowo opisujemy w ustawieniach zaawansowanych.


Serwisy partnerów e-commerce, z których możemy przetwarzać Twoje dane osobowe na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody znajdziesz tutaj.


Zgoda jest dobrowolna i możesz ją w dowolnym momencie wycofać wywołując ponownie okno z ustawieniami poprzez kliknięcie w link "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu.


Pamiętaj, że udzielając zgody Twoje dane będą mogły być przekazywane do naszych Zaufanych Partnerów z państw trzecich tj. z państw spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego.


Masz prawo żądania dostępu, sprostowania, usunięcia, ograniczenia, przeniesienia przetwarzania danych, złożenia sprzeciwu, złożenia skargi do organu nadzorczego na zasadach określonych w polityce prywatności.


Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że pliki cookies będą umieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W celu zmiany ustawień prywatności możesz kliknąć w link Ustawienia zaawansowane lub "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu w ramach których będziesz mógł udzielić, odwołać zgodę lub w inny sposób zarządzać swoimi wyborami. Szczegółowe informacje na temat przetwarzania Twoich danych osobowych znajdziesz w polityce prywatności.

Jarząb pospolity – opis, odmiany, właściwości i zastosowanie

Avatar placeholder
21.07.2023 14:59
Jarząb pospolity to roślina miododajna i ozdobna
Jarząb pospolity to roślina miododajna i ozdobna (Adobe Stock)

Jarząb pospolity, potocznie nazywany jarzębiną lub jarzębem zwyczajnym, należy do rodziny różowatych. Występuje w Europie, południowo-zachodniej Azji, na Kaukazie i zachodniej Syberii. Owoce jarzębiny wykorzystuje się w kuchni, medycynie naturalnej i kosmetyce, zawsze po wysuszeniu, przemrożeniu bądź zblanszowaniu. Jakie są wskazania do ich stosowania?

spis treści

1. Co to jarząb pospolity?

Jarząb pospolity, inaczej jarząb zwyczajny czy jarzębina (Sorbus aucuparia L.) to gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny różowatych (Rosaceae). Rośnie w Europie, południowo-zachodniej Azji, zachodniej Syberii. Porasta lasy, zarośla i miedze, często bywa sadzony w parkach, alejach i ogrodach.

Choć jarzębina najlepiej odnajduje się na glebach przepuszczalnych i piaszczystych oraz w miejscach nasłonecznionych, jest bardzo tolerancyjna. Nie ma specjalnych wymagań środowiskowych. Dobrze znosi zanieczyszczone powietrze. Żyje nawet 100 lat.

Jak wygląda jarząb pospolity?

Zobacz film: "Kompot z jarzębiny"

Jarzębina to drzewo lub krzew. Osiąga wysokość nawet 15 metrów. Jak wygląda? Ma gładką i jasną korę. Cechuje ją skrętoległe ulistnienie. Liście od spodu za młodu szaro owłosione. Na każdy składa się 9-15 listków ułożonych nieparzystopierzaście. Jesienią przebarwiają się na kolor od złotożółtego do żółtoczerwonego.

Roślina kwitnie od maja do czerwca. Drobne, żółtawobiałe kwiaty z okrągłymi płatkami i licznymi pręcikami w środku są zebrane w podbaldachy. Posiada także bardzo dekoracyjne, kuliste, pomarańczowe, czerwone owoce. Te pojawiają się od lipca do października. Obecne w nich nasiona są płaskie i wąskie o czerwonym zabarwieniu. Owoce są pożywieniem ptaków oraz zwierząt leśnych.

2. Zastosowanie jarzębu pospolitego

Jarząb pospolity to roślina miododajna i ozdobna, która odnajduje się także w kuchni i medycynie.

2.1. Jarząb pospolity w kuchni

Surowe owoce jarzębiny nie są jadalne z dwóch powodów. Po pierwsze mają gorzki i cierpki smak (tak działa sorbina). Po drugie są trujące (zawierają kwas parasorbowy). Po przemrożeniu, suszeniu czy blanszowaniu (zanurzeniu we wrzątku) tracą zarówno swój nieprzyjemny smak, jak i szkodliwe właściwości (kwas parasorbowy jest przekształcany w kwas sorbowy pozbawiony właściwości toksycznych).

Owoce jarzębu pospolitego są używane w postaci przetworów. Robi się z nich soki, dżemy, musy i marmolady, a także jarzębiak. Po usmażeniu z jabłkami stanowią doskonały dodatek do mięs. Zrywa się je przed przymrozkami, następnie suszy.

2.2. Jarząb pospolity w medycynie

Ponieważ owoce jarzębiny zawierają sporo karotenu, także witaminy C, E, P, K, B3, witaminę A, cukier, sorbozę, kwasy organiczne, garbniki i pektyny, są używane nie tylko w kuchni, ale i w celach prozdrowotnych.

Owoce jarzębiny – dzięki wysokiej zawartości karotenoidów – zalicza się do produktów witaminowanych. Okazuje się także, że mają działanie moczopędne oraz pozytywny wpływ na błony śluzowe i pracę układu pokarmowego. Z tego względu warto po nie sięgać przy różnych schorzeniach wątroby i pęcherzyka żółciowego, łagodnej miażdżycy, w nieżytach przewodu pokarmowego i biegunkach, zwłaszcza przewlekłych.

To jednak nie wszystko. Owoce jarzębiny wykorzystuje się nie tylko w leczeniu, ale i profilaktyce schorzeń dróg oddechowych (uzupełnia niedobory, zwłaszcza witaminy C, ma działanie wzmacniające organizm).

W lecznictwie mogą być również używane kwiaty jarzębny, które mają działanie napotne, przeciwgorączkowe i przeciwzapalne, moczopędne, przeciwalergiczne, przeciwreumatyczne i przeciwobrzękowe. Sprawdzają się przy przeziębieniach, zapaleniu pęcherza, nieżycie żołądka i jelit, leczeniu przerostu gruczołu krokowego. Przetwory z kwiatów rozszerzają naczynia wieńcowe i oskrzela. Mogą działać wzmacniająco, a i wspomagać metabolizm.

Jarzębinę w celach leczniczych można przyjmować zarówno w postaci przetworów, jak i różnych produktów, takich jak suplementy diety, herbaty, napar, odwar, nalewki, do produkcji których wykorzystywany jest przede wszystkim susz oraz intrakt, czyli wyciąg alkoholowy.

2.3. Jarząb pospolity w kosmetyce

Napary i odwary z owoców jarzębiny można wykorzystać w pielęgnacji skóry suchej, zmęczonej i zmagającej się z niedoskonałościami i przebarwieniami.

Z kolei wodne wyciągi z kwiatów jarzębu pospolitego można stosować zewnętrznie w celu łagodzenia stanów zapalnych skóry i przebarwień. Koją również oczy, które są przemęczone bądź zmagają się z pieczeniem czy opuchlizną.

3. Skutki uboczne, środki ostrożności i przeciwwskazania

Spożywanie surowych owoców jarzębu pospolitego może wywołać wymioty i biegunkę. Warto także pamiętać, że nawet suszonych, mrożonych, blanszowanych owoców jarzębiny nie mogą spożywać osoby, u których rozpoznano:

Przeciwwskazanie stanowi także ciąża i okres karmienia piersią.

Rekomendowane przez naszych ekspertów

Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.

Oceń jakość naszego artykułu: Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
12345
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze