Kaszak złośliwy? Co to za zmiana?
Kaszak złośliwy nie jest - to pewne. Jest nowotworem o łagodnym charakterze, tak samo jak mylony z nim prosak, włókniak, tłuszczak czy nerwiakowłókniak. Potencjalnie niebezpieczny jest z kolei przypominający kaszak proliferujący guz włosowy, z którego może się rozwinąć rak kolczystokomórkowy. Co trzeba widzieć?
1. Kaszak złośliwy – czy to możliwe?
Kaszak złośliwy? Typowa cysta łojowa lub zastoinowa, czyli kaszak, nie ma charakteru złośliwego. Inaczej jest w przypadku guzka, który przypomina kaszaka. To potencjalnie niebezpieczny proliferujący guz włosowy, z którego może się rozwinąć rak kolczystokomórkowy.
Kaszaki można także pomylić z innymi wykwitami skórnymi, takimi jak włókniaki, prosaki, tłuszczaki, ropnie oraz nerwiakowłókniaki, które z zasady nie są groźne.
2. Co to jest kaszak?
Kaszak to torbiel, inaczej cysta, która powstaje w okolicach mieszków włosowych i ujść gruczołów łojowych i łagodny nowotwór skóry. Zlokalizowana jest na skórze. Jak wygląda?
Ma postać okrągłych, podskórnych guzków wypełnionych mieszaniną łoju, cholesterolu, keratyny i zrogowaciałego naskórka. Charakterystyczne jest to, że guzek może być miękki lub twardy, łatwo przesuwalny pod naciskiem palca. Treść kaszaka ma bardzo charakterystyczną, nieprzyjemną woń.
3. Gdzie pojawiają się kaszaki?
Kaszak należy do bardzo częstych zmian skórnych. Może pojawić się niemal wszędzie, najczęściej tam, gdzie rosną włosy, czyli na głowie, kończynach, owłosionej klatce piersiowej, ale także na twarzy, szyi, brzuchu, pachwinach czy okolicach intymnych, także na powiece, pod okiem lub na wargach i wewnętrznej powierzchni policzków, a nawet pod językiem.
Najczęściej kaszak jest nieduży - o wielkości od kilku milimetrów do kilku centymetrów - i niekłopotliwy. Wygląda jak cielisty guzek. Bywa jednak, że stanowi poważny defekt kosmetyczny (bywa duży, często zmienia barwę na żółtą lub białą). To jednak nie wszystko. Jeśli dojdzie do zakażenia, pojawia się zaczerwienienie i ból.
4. Dlaczego powstają kaszaki?
Kaszak to zmiana, która najczęściej pojawia się u mężczyzn pomiędzy 30. a 40. rokiem życia oraz u nastolatków w okresie dojrzewania, co ma związek ze zmianami hormonalnymi. Bezpośrednią przyczyną pojawienia się tego typu zmiany jest zaczopowanie ujścia gruczołu łojowego. Z tego powodu czasem na jego powierzchni widać ciemny punkt. To czop zatykający ujście sebum.
Jak powstaje zmiana? Złuszczające się komórki naskórka blokują kanalik wyprowadzający gruczołu łojowego. Wskutek tego wewnątrz gruczołu gromadzi się sebum, które miesza się ze zrogowaciałym naskórkiem.
Zaczopowanie ujścia wyprowadzającego gruczołu łojowego i pojawienie się kaszaka może być konsekwencją:
- stanu zapalnego skóry,
- pęknięcia gruczołu łojowego,
- uszkodzenia mieszka włosowego,
- zapalenie mieszka włosowego,
- zaburzonej pracy gruczołu łojowego,
- otarcia, uszkodzenia skóry.
Nie bez znaczenia się uwarunkowania genetyczne, zakażenie wirusem HPV oraz brak odpowiedniej higieny osobistej, nadmierna ekspozycja skóry na słońce czy stosowanie kosmetyków na bazie olejów i silikonów
5. Jak się pozbyć kaszaka?
Nieduże kaszaki mogą się wchłonąć, zaś duże pęknąć wskutek nagromadzenia się w ich wnętrzu nadmiernej ilości sebum. W leczeniu małych kaszaków sprawdzają się kremy zmiękczające i udrażniające ujścia kanalików gruczołów łojowych. Pomocne mogą okazać się także okłady z naparu ze skrzypu.
Możliwe jest także usuwanie kaszaków, czym powinien zająć się dermatolog lub chirurg. W sytuacji, gdy kaszak jest mały, nakłuwa się go i wyciska zawartość. Większe zmiany wycina się chirurgicznie, a na skórę zakłada się szwy. Kaszaki na twarzy wypala się laserem. Można również zdecydować się na krioterapię, czyli wymrażanie. Jeśli dojdzie do stanu zapalnego, należy przyjmować antybiotyki i glikokortykosteroidy.
Czego nie robić, by pozbyć się kaszaka?
By pozbyć się kaszaka, nie należy usuwać go samodzielnie. Niedopuszczalne jest jego wyciskanie, przekłuwanie czy wycinanie. Wiąże się z tym zarówno ryzyko zakażenia, jak i powstania blizn.
Czy kaszaka trzeba usunąć?
Usuwanie kaszaków wykonuje się głównie ze względów estetycznych oraz w sytuacji, gdy zmiana osiąga duże rozmiary, a także gdy dochodzi do jego przewlekłego podrażnienia lub ucisku. Uszkodzenie skóry nad kaszakiem grozi infekcją. Stan zapalny może prowadzić do powstania ropnia.
6. Czy stan zapalny kaszaka jest groźny?
Kaszak zasadniczo nie stanowi zagrożenia dla życia i zdrowia. To łagodna zmiana skórna, która nie ma złośliwego charakteru. Możliwe jest jednak jej nadkażenie, z czym wiąże się ryzyko zezłośliwienia. Jest ono jednak niewielkie.
Diagnozę można postawić po uzyskaniu wyniku badania histopatologicznego usuniętej zmiany. Wysyłanie tkanek na badanie histopatologiczne nie jest jednak powszechną praktyką (zależy to od ośrodka, gdzie kaszak jest usuwany). Pod kątem rozwijającego się nowotworu złośliwego zawsze diagnozowane są większe guzki przypominające kaszaki, (mają więcej niż 5 cm).
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.