Kurkumina – właściwości, zastosowanie i źródła
Kurkumina to związek chemiczny pochodzący z kurkumy, który nadaje jej pomarańczowy kolor. Ta główna substancja bioaktywna jest nie tylko barwnikiem, ale i jednym z najsilniejszych antyoksydantów. Docenia się przede wszystkim jej silne działanie przeciwnowotworowe oraz właściwości przeciwzapalne. Co warto wiedzieć?
1. Co to jest kurkumina?
Kurkumina jest związkiem chemicznym i żółtym barwnikiem wyizolowanym z korzenia ostryżu długiego (Curcuma longa), zwanego także ostryżem indyjskim lub kurkumą. To roślina pochodząca z rodziny imbirowatych, którą uprawia się ją w Indiach, Chinach oraz w Indonezji, Tajlandii czy Wietnamie.
Kurkuma jest surowym ekstraktem, zaś kurkumina oczyszczonym związkiem chemicznym. Jej cząsteczkę po raz pierwszy wyizolowano w 1815 roku, a w 1910 roku ustalono jej strukturę przestrzenną. W kurkumie znajduje się około 2-5% kurkuminy.
Kurkumę od dawna wykorzystuje się w zarówno w kuchni, jak i tradycyjnej medycynie Dalekiego Wschodu. Z uwagi na smak i kolor w Europie nazywano ją szafranem indyjskim. W sklepach dostępna jest kurkuma w proszku lub kłącza rośliny. Bardzo ważne, by sproszkowaną szczelnie zamykać, zaś świeżą przechowywać w lodówce (najlepiej zawiniętą w papier).
Zmielona, wysuszona bulwa jest używana jako przyprawa do potraw oraz jako dodatek do mieszanek przyprawowych, takich jak curry czy garam masala. Można ją dodawać do dań obiadowych, przekąsek i zup, a także deserów, herbaty i koktajli. Świeżą warto gotować na parze, suszyć i ścierać.
2. Właściwości kurkuminy
Badania dowodzą, że kurkumina wykazuje działanie: przeciwnowotworowe, przeciwzapalne, antyoksydacyjne oraz przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwgrzybiczne. Warto wiedzieć, że substancja zwiększa skuteczność konwencjonalnych metod leczenia nowotworów, w tym chemioterapii i naświetlań, ale i chroni zdrowe komórki przed skutkami ubocznymi leczenia onkologicznego.
Udowodniono, że kurkumina zmniejsza stan zapalny i stymuluje tworzenie nowych komórek mózgu poprzez neurogenezę, a także podnosi poziom serotoniny, poprawiając nastrój. Co ważne, reguluje także poziom cukru we krwi i wydzielanie insuliny, redukuje wytwarzanie glukozy w wątrobie, zmniejsza produkcję glikogenu. Ponadto wpływa na gojenie się ran, chroni nerki i może zapobiegać cukrzycy typu 2.
Ponadto kurkumina ułatwia trawienie i wspomaga pracę wątroby, stymuluje produkcję żółci i poprawia zdolność trawienia tłuszczów. Jest również sprzymierzeńcem leczenia wszelkich chorób układu trawiennego.
Tym samym kurkumina służy wsparciem w walce z wieloma chorobami, takimi jak: depresja, demencja, choroba Alzheimera, artretyzm, otyłość i cukrzyca, choroby serca, zaburzenia trawienia, stany zapalne,
3. Zastosowanie kurkuminy
Kurkuma znalazła zastosowanie w kuchni orientalnej, a także przemyśle spożywczym. Jest składnikiem różnych mieszanek przyprawowych, traktuje się ją także jako barwnik spożywczy. Oznacza się ją symbolem E100. Znaleźć ją można w takich produktach jak: curry, wyroby cukiernicze, paluszki rybne, margaryny czy sery topione.
Kurkuminę można także znaleźć w składzie kosmetyków. To również popularny barwnik tekstylny i wskaźniki chemiczny. Bywa również stosowana do konserwacji żywności.
4. Źródła kurkuminy
Dobrą metodą na zachowanie zdrowia może być włączanie kurkumy do diety. Niestety jej biodostępność jest stosunkowo niska. Oznacza to, że jedynie niewielka jej ilość pochodząca z pożywienia ulega wchłonięciu. Ponadto jest ona szybko metabolizowana przez wątrobę.
Kurkuminę można dostarczać organizmowi poprzez dodawanie kurkumy do potraw lub rozważyć zastosowanie suplementów z jej dodatkiem. Można je kupić w postaci tabletek, kapsułek oraz proszku. Warto produktów, w składzie których znajduje się ekstrakt z owoców czarnego pieprzu. Zawiera on piperynę, która wpływa na wzrost przyswajalności kurkuminy. Nie mniej istotne jest, by kurkumina pochodziła od sprawdzonego producenta. Najlepsza kurkumina ma stosowne certyfikaty potwierdzające naturalny skład. Cena tabletek z kurkuminą wynosi około 40 zł za 90 kapsułek. Bardzo ważne jest, by nie przekraczać zalecanej dziennej porcji. Dawka 8 g kurkuminy na dzień uważana jest za bezpieczną. Działania niepożądane w postaci biegunki pojawiają się przy spożyciu 12 g dziennie.
Pomimo korzystnego wpływu na organizm, istnieją przeciwwskazania do stosowania kurkuminy w postaci suplementów. Nie mogą ich zażywać osoby zmagające się z kamicą żółciową czy blokadą odpływu żółci, a także kobiety w ciąży. Z kolei chorzy przyjmujących leki przeciwzakrzepowe powinni zachować dużą ostrożność.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.