Kwas chlorogenowy – gdzie występuje i jak działa?

Kwas chlorogenowy to organiczny związek z grupy polifenoli, pochodna kwasu cynamonowego, ester kwasu chinowego i kwasu kawowego. Odkryto go w 1887 roku, jednak jako czysty związek po raz pierwszy został wyizolowany w roku 1908 z substancji krystalicznej obecnej w ziarnach kawy.

Gdzie występuje kwas chlorogenowy? Można go znaleźć w liściach oraz nasionach wielu roślin, na przykład w:

• warzywach (kalafior, pomidory, kapusta, sałata, bakłażan, cebula, papryka, ziemniaki, kalarepa),
• owocach (jabłka, białe winogrona, truskawki, morele, gruszki, wiśnie, brzoskwinie, czarna porzeczka, agrest, melon, arbuz, jagoda),
• orzechach, ziarnach zbóż oraz nasionach słonecznika.

Duże ilości zawiera ekstrakt z zielonych ziaren kawy, które nie zostały poddane fermentacji. Na jego zawartość wpływa sposób uprawy, region i rodzaj gleby, ale i odmiana kawy. Wysokie stężenie kwasu chlorogenowego cechuje również liście ostrokrzewu paragwajskiego (yerba mate).

Wyniki badań dowodzą, że dzięki obecności kwasu chlorogenowego regularne spożycie zielonej kawy i innych produktów, które go zawierają w dużej ilości:

• może działać przeciwbakteryjnie (bakteriostatycznie i bakteriobójczo), ponieważ kwas chlorogenowy hamuje wzrost niektórych bakterii gram-dodatnich (Staphylococcus aureus, Bacillus cereus, Lactobacillus bulgaricus, Streptococcus lactis i Streptococcus faecalis) oraz gram-ujemnych (Escherichia coli i Salmonella sp),
• ma działanie przeciwgrzybicze, ponieważ substancja niszczy ściany komórkowe grzybów Candida albicans,
• ma silne działanie przeciwwirusowe w odniesieniu do adenowirusów, wirusów Herpes simplex typu 1 i 2, wirusa HIV oraz wirusa Ebola,
• może działać przeciwzapalnie, ponieważ kwas chlorogenowy osłabia odpowiedź zapalną organizmu poprzez zahamowanie działania czynnika transkrypcyjnego, który reguluje poziom ekspresji prozapalnych cytokin,
• wspomaga funkcjonowanie układu nerwowego, kwas chlorogenowy chroni neurony przed przedwczesnym obumieraniem; może poprawiać funkcjonowanie mózgu oraz działać neuroprotekcyjnie; wspiera profilaktykę chorób neurodegeneracyjnych, np. choroby Alzheimera i choroby Parkinsona,
• pomaga normalizować ciśnienie tętnicze, ponieważ substancja reguluje wytwarzanie tlenku azotu, który hamuje agregację leukocytów i płytek krwi oraz zapobiega tworzeniu się zakrzepów i zatorów,
• pomaga regulować poziom glukozy we krwi, spowalniając wydzielanie glukozy do układu krwionośnego po posiłku; zwiększa również czułość komórek na insulinę,
• hamuje rozwój niektórych chorobotwórczych mikroorganizmów,
• może łagodzić lęk i pozytywnie wpływać na nastrój, stymuluje on receptory GABA-ergiczne,
• może działać przeciwnowotworowo, zarówno zapobiegać powstawaniu nowotworów, jak i neutralizować obecne w organizmie komórki nowotworowe, hamuje proliferację (namnażanie) komórek raka wątroby oraz jelita grubego oraz indukuje ich apoptozę; wynika to z właściwości antyoksydacyjnych kwasu chlorogenowego i polega na unieczynnieniu wolnych rodników (kwas chlorogenowy jest silnym przeciwutleniaczem),
• ma korzystny wpływ na redukcję masy ciała; kwas chlorogenowy zmniejsza apetyt i przyspiesza spalanie tłuszczu, a tym samym wspomaga proces odchudzania; przyczynia się również do zmniejszenia wchłaniania węglowodanów z pożywienia,
• może chronić wątrobę przed wpływem chorobotwórczych mikroorganizmów oraz szkodliwych związków, co ma związek z przeciwzapalnymi i przeciwwirusowymi właściwościami związku.

Jeśli chodzi o przeciwwskazania, czujność w zakresie stosowania zielonej kawy czy yerba mate powinny zachować osoby wrażliwe na kofeinę, kobiety w ciąży, osoby z chorobami serca i nadciśnieniem. Nie powinny jej spożywać dzieci.

Co do skutków ubocznych, przyjmowanie kwasu chlorogenowego nie wiąże się z żadnymi działaniami niepożądanymi. Na przykład według specjalistów ekstrakt z zielonej kawy przyjmowany w dawkach do 480 mg dziennie (około 240 mg kwasu chlorogenowego) można stosować bezpiecznie przez okres 12 tygodni.

Zielona kawa – jak pić?

Zieloną kawę pije się tak, jak małą czarną. Wystarczy wsypać do filiżanki ok. 1-2 łyżeczki zmielonych ziaren, zalać gorącą wodą o temperaturze ok. 90°C. Gdy fusy opadną na dno, kawa jest zaparzona. Warto pamiętać, że zielona kawa, tak samo jak jej palony odpowiednik, zawiera kofeinę. Zieloną kawę można również spożywać w postaci suplementów diety (np. kapsułek).