Nadmiar witaminy D może zagrażać zdrowiu. Te objawy skonsultuj z lekarzem

Witamina D wpływa na prawidłowe funkcjonowanie całego organizmu. Wytwarzana jest przez organizm pod wpływem światła słonecznego, przez co nazywa się ją "witaminą słońca". Jest rozpuszczalna w tłuszczu i magazynowana w organizmie.

Do najważniejszych jej zadań należy utrzymanie kości i zębów w dobrej kondycji. Jest niezbędna do właściwego przyswajania wapnia, magnezu, żelaza, cynku i wielu innych składników mineralnych, uczestniczy w przemianach metabolicznych fosforu oraz wapnia. Pomaga także w asymilacji witaminy A. Zmniejsza ryzyko zachorowania na nowotwory, zwłaszcza jeśli chodzi o raka piersi, prostaty i okrężnicy.

Wśród licznych jej funkcji wymienia się również wzmacnianie układu immunologicznego, wspieranie prawidłowej pracy nerek, utrzymanie w dobrej kondycji układu nerwowego i mięśniowego. Odpowiednia ilość witaminy D może chronić przed rozwojem niektórych dolegliwości skórnych i zmniejszać stany zapalne skóry.

Niedobór witaminy D przekłada się na zaburzenia w wielu różnorodnych procesach zachodzących w organizmie. Wśród dzieci powoduje krzywicę, czyli chorobę diagnozowaną zazwyczaj u dzieci w wieku od 3 miesięcy do 2 lat, która prowadzi do zmian w układzie kostnym i zaburzeń rozwojowych.

Zbyt niska zawartość witaminy słońca wpływa na pogorszenie odporności organizmu, osłabienie mięśni, późniejsze ząbkowanie, rozwój próchnicy oraz problem z nadmierną produkcją potu. Wśród objawów niedoboru witaminy D u dorosłych osób często wymienia się także osteoporozę, bóle kończyn (kości, mięśni i pleców), powolne gojenie się ran, skurcze mięśni, zaburzenia nastroju, depresję, a u kobiet także wypadanie włosów. 

Wśród czynników, które wpływają na obniżenie produkcji witaminy D, można wymienić:

• pigmentację skóry – im skóra ma ciemniejszy kolor, tym tworzy się mniej witaminy D,
• zanieczyszczenia powietrza – spowodowane przez smog czy dym,
• warunki pogodowe – mgła,
• różnego rodzaju "zasłaniacze” słońca – zasłony, firanki, okna, kapelusze,
• wiek – im jesteśmy starsi, tym bardziej obniża się nasza zdolność do produkowania tej witaminy.

Bardzo ważne jest wydłużanie czasu spędzonego na słońcu albo wzbogacenie swojego menu o pożywienie, które dostarcza witaminy słońca. Z tego względu zaleca się, by w razie wystąpienia niepokojących objawów skontaktować się z lekarzem, który zaleci wykonanie odpowiednich badań.

Nie tylko niedobór witaminy D może być zagrożeniem dla zdrowia – równie niebezpieczny jest jej nadmiar. Przyjmowanie zbyt wysokich dawek może mieć szkodliwe, potencjalnie toksyczne działanie. Nadmierne ilości tej witaminy skutkować mogą zwapnieniem tkanek, które jest w wielu przypadkach nieodwracalne. U osób w starszym wieku zbyt duża ilość witaminy D może doprowadzić do nagromadzenia wapnia w komórkach, powodując zaburzenia w gospodarce enzymatycznej. W efekcie przyspiesza to rozwój schorzeń degeneratywnych.

Wysokie dawki witaminy D mogą mieć jeszcze inne konsekwencje. Przyczyniać się mogą do podwyższenia poziomu fosforu i wapnia, co może prowadzić do nadmiernie intensywnego wapnienia kości i zębów, tworzenia się kamieni wapniowych w nerkach. Kolejnym negatywnym skutkiem jest odkładanie się złogów wapniowych w ścianach krwionośnych.

Przyjmowanie za dużych dawek witaminy D może powodować objawy zatrucia. W takich przypadkach organizm wysyła jasne sygnały w postaci złego samopoczucia, biegunki, uczucia intensywnego pragnienia, swędzenia oczu oraz skóry.

Negatywne skutki nadmiaru witaminy D nie są zazwyczaj wynikiem odżywiania, czy też wielogodzinnej ekspozycji na słońce. Przedawkowanie, do którego dochodzi stosunkowo rzadko, jest zazwyczaj związane z przyjmowaniem w niewłaściwi sposób preparatów farmakologicznych witaminy D.

Toksyczne działanie wywołane nadmiarem powiązane jest najczęściej ze stosowaniem suplementów w dawce czterokrotnie większej od zalecanych ilości. Taki stan wymaga konsultacji z lekarzem i podjęcia natychmiastowych działań.

Jakie objawy mogą świadczyć o nadmiarze witaminy D w organizmie? Oto kilka oznak, które powinny wzbudzić nasz niepokój:

• zbyt częste oddawanie moczu,

• nudności,

• wymioty,

• zmęczenie,

• osłabienie,

• ból brzucha,

• ból głowy,

• utrata apetytu,

• problemy jelitowe (najczęściej zaparcia),

• trudności z koncentracją i problemy z pamięcią,

• wzmożone pragnienie,

• pogorszenie nastroju i tzw. huśtawki nastroju, a czasem nawet depresja.

Źródła

1. Dagmara Dąbek
2. „Abecadło witamin i pierwiastków", Stanisław K. Więckowski