Nadżerka w jamie ustnej – przyczyny, objawy i leczenie
Nadżerka w jamie ustnej to zmiana chorobowa, która może być zlokalizowana na podniebieniu, wargach, dziąsłach, dolnych partiach jamy ustnej, na wewnętrznej stronie policzków czy języku. Cechuje się ubytkiem nabłonka błony śluzowej. Patologii towarzyszy dyskomfort, ból oraz pieczenie. Dlaczego się pojawia? Na czym polega jej leczenie?
1. Co to jest nadżerka w jamie ustnej?
Nadżerka w jamie ustnej to zmiana powstała wskutek uszkodzenia ciągłości błony śluzowej na języku, dziąsłach czy błonach śluzowych. Co istotne, nie przekracza ono wszystkich warstw nabłonka wyścielającego jamę ustną. Jest to jedynie powierzchowne przerwanie ciągłości nabłonka powyżej warstwy komórek podstawnych. Może występować pojedynczo lub przyjmować postać rozlaną.
Jak wygląda nadżerka w jamie ustnej? Najczęściej miejsce zmienione chorobowo w początkowej fazie przybiera czerwoną barwę, z czasem pokrywa się żółto-białym nalotem (choć ubytek błony śluzowej może być pokryty biało-brązowym nalotem, gdy zmiana ma podłoże grzybicze).
Ponadto zmiana posiada jasnoczerwoną otoczkę o charakterystycznym wyglądzie, świadczącą o nasilonym stanie zapalnym. Jej obecność wywołuje dyskomfort, może być źródłem bólu, utrudnia nie tylko jedzenie i picie, ale i normalne funkcjonowanie.
2. Przyczyny nadżerki w jamie ustnej
Nadżerki w jamie ustnej mogą pojawiać się z wielu różnych przyczyn. Najczęściej odpowiadają za nie pleśniawki (wywołuje je grzyb Candida albicans) oraz afty. Ich pojawieniu się sprzyjają takie czynniki jak zmęczenie, osłabienie układu odpornościowego, stres, niedożywienie czy alergia pokarmowa.
Bolesne zmiany bardzo często powstają wskutek urazu mechanicznego, do którego może dojść podczas:
- zbyt intensywnego szczotkowania zębów,
- konsumpcji pokarmów o ostrych, twardych krawędziach,
- spożywania substancji żrącej lub drażniącej jamę ustną (np. alkohol, bardzo ostra potrawa),
- nawykowego przygryzania wewnętrznej powierzchni policzka,
- przygryzania długopisu czy wkładania różnych przedmiotów do ust (np. zabawek o ostrych krawędziach u dzieci),
- użytkowania nieodpowiednio dopasowanej protezy zębowej,
- noszenia stałego aparatu ortodontycznego,
- nieprawidłowego zaopatrzenie ubytku wypełnieniem o ostrych krawędziach.
Nadżerki na dziąśle, czy innej części jamy ustnej mogą również być konsekwencją oparzenia pokarmem, ale i towarzyszyć chorobom. Mowa o celiakii, cukrzycy, zakażeniu wirusem HIV, chorobie zapalnej jelit, zakażenia wirusem opryszczki czy zespole Sjögrena. Polega ona na upośledzeniu czynności gruczołów wydzielania zewnętrznego (ślinowych i łzowych).
Bywa, że nadżerki w jamie ustnej są konsekwencją niedoboru witamin i składników mineralnych (witaminy B12, kwasu foliowego, żelaza) bądź zażywania leków (np. antybiotyków, glikokortykosteroidów, niesteroidowych leków przeciwzapalnych NLPZ, leków immunosupresyjnych i cytostatyków).
3. Leczenie nadżerki jamy ustnej
Nadżerki w jamie ustnej zwykle znikają samoistnie w ciągu kilku dni nie pozostawiając blizny. Ponieważ jednak ich obecności towarzyszy ból i dyskomfort, warto podjąć działania, które nie tylko zmniejszą uciążliwość dolegliwości, ale i przyspieszą gojenie zmiany.
Dobrze jest sięgać po gotowe preparaty apteczne, których formuły zostały opracowane z myślą o radzeniu sobie z tego typu zmianami. Lek na nadżerki w jamie ustnej – płyn do płukania czy spray – łagodzi ból oraz zabezpieczaj chorobowo zmienione miejsce przed działaniem czynników zewnętrznych.
Sposobem na bolesne zmiany jest również stosowanie preparatów, które działają miejscowo. Czym smarować nadżerki w jamie ustnej? Na przykład żelem, który działa przeciwzapalnie i przeciwbólowo, wspomaga gojenie uszkodzonej błony śluzowej i zmniejsza pieczenie oraz bolesne objawy.
Jeśli za zmiany odpowiadają grzyby, kluczowe jest smarowanie wykwitów nystatyną.
Nadżerka w jamie ustnej – domowe sposoby
Na nadżerki na podniebieniu, dziąsłach czy języku pomagają ziołowe płukanki. Sprawdza się rumianek, kwiatostan lipy, kwiat czarnego bzu, kwiat malwy czarnej, ziele tymianku lub korzeń omanu. Zawarte w nich substancje działają antyseptycznie, dają także efekt osłonowy, powlekając uszkodzone miejsce na błonie śluzowej jamy ustnej.
Gdy pojawiają się nadżerki w jamie ustnej, zaleca się rezygnację z ostrych i kwaśnych pokarmów, sięganie po leki przeciwbólowe dostępne bez recepty oraz dbanie o higienę jamy ustnej (warto stosować środki odkażające).
Nadżerki na języku, podniebieniu czy innym obszarze jamy ustnej zasadniczo nie są zakaźne. Nie można się ich nabawić przez pocałunek czy używanie wspólnych sztućców oraz naczyń (warto pamiętać, że zakaźne są pleśniawki).
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.