Najczęstsze choroby Polaków
Przygotowaliśmy ranking najpopularniejszych chorób dotykających naszych rodaków. Niektóre dane statystyczne dotyczą liczby osób dotkniętych daną chorobą w Polsce, inne liczby nowych zachorowań każdego roku.
Zapalenie płuc - ok. 300 tys. zachorowań rocznie
Zapalenie płuc to schorzenie dolnej części układu oddechowego. Jest ono szczególnie niebezpieczne dla najmłodszych pacjentów oraz osób w podeszłym wieku. Badaniem umożliwiającym diagnostykę tej choroby jest rentgen klatki piersiowej.
Pulmonolodzy diagnozują najczęściej u pacjentów zapalenia płuc o podłożu bakteryjnym, wirusowym oraz grzybiczym. Choroba objawia się dolegliwościami bólowymi w klatce piersiowej, dusznościami, gorączką, mokrym kaszlem z plwociną.
Reumatoidalne zapalenie stawów - 350 tys. Polaków
Reumatoidalne zapalenie stawów dotyka najczęściej pacjentów między 35. a 50. rokiem życia. Układowa choroba tkanki łącznej objawia się bólem, sztywnością oraz obrzękami stawów rąk i stóp. Wskutek stanu zapalnego u chorego rozwijają się nieodwracalne deformacje, przykurcze czy zaniki mięśni.
Leki modyfikujące przebieg choroby stanowią podstawę leczenia reumatoidalnego zapalenia stawów. Dodatkowo, chorym podaje się niesteroidowe leki przeciwzapalne takie jak ketoprofen, ibuprofen, diklofenak, naproksen.
Pacjenci chorujący na reumatoidalne zapalenie stawów powinny także korzystać z zabiegów fizykoterapeutycznych. Skuteczne metody to krioterapia, hydroterapia, laseroterapia, ultradźwięki, elektrostymulacja TENS, pole magnetyczne.
Niewydolność serca - 700 tys. Polaków
Niewydolność serca jest stanem, w którym serce nie jest w stanie pompować wystarczającej ilości krwi, aby zaspokoić potrzeby organizmu. Jest to poważne schorzenie, które może prowadzić do różnych objawów i powikłań, w tym zwiększonego ryzyka zgonu.
Problem zdrowotny objawia się u pacjentów dusznościami, zmniejszoną tolerancją na wysiłek, powiększeniem obwodu brzucha, obrzękami. Z powodu niewydolności serca rocznie umiera ponad 142 tys. osób w naszym kraju.
Wirusowe zapalenie wątroby - 750 tys. Polaków
Wirusowe zapalenie wątroby to grupa chorób wątroby, które charakteryzują się uszkodzeniem tego narządu w wyniku procesów zapalnych i martwiczych, spowodowanych infekcją wirusową. Istnieją różne typy wirusów, które mogą wywoływać zapalenie wątroby, w tym wirusy typu A, B, C, D i E. Każdy z tych wirusów może prowadzić do różnych objawów i powikłań, w zależności od jego rodzaju i stopnia zaawansowania infekcji.
Każde z przewlekłych schorzeń zapalnych wątroby może doprowadzić do marskości wątroby i raka wątrobowokomórkowego.
W procesie diagnozowania wirusowych zapaleń wątroby najczęściej wykorzystuje się metody serologiczne i molekularne. Metody serologiczne obejmują badania na obecność przeciwciał antywirusowych lub antygenów wirusa w surowicy krwi pacjenta. Natomiast metody molekularne, takie jak PCR pozwalają na bezpośrednie wykrycie materiału genetycznego wirusa w próbkach krwi lub tkanki wątroby.
Zawał serca - 90 tys. przypadków rocznie
Zawał serca u większości pacjentów stanowi skutek niedokrwienia serca (np. w przebiegu choroby wieńcowej). W przypadku jego wystąpienia ważne jest, by pacjent jak najszybciej znalazł się pod opieką lekarzy. Jeśli widzimy, że ktoś ma zawał - koniecznie wezwijmy pogotowie ratunkowe.
Bóle wieńcowe charakterystyczne dla zawału są intensywne i trwają około 20-30 minut. Zawałowi towarzyszą również takie objawy jak: dolegliwości bólowe za mostkiem, duszności, mdłości, nadpotliwość.
Rak trzonu macicy - 4,8 tys. nowych zachorowań rocznie
Rak trzonu macicy, znany również jako rak endometrium, jest nowotworem złośliwym, który rozwija się w błonie śluzowej macicy. Jest to czwarty pod względem zachorowań nowotwór złośliwy u pacjentek.
Głównymi objawami raka endometrium są mogą nieprawidłowe krwawienia z dróg rodnych, dolegliwości bólowe podbrzusza, bóle podczas zbliżeń seksualnych.
Rak skóry (bez czerniaka) - 4 tys. nowych zachorowań rocznie
Nadmierna ekspozycja na promieniowanie słoneczne stanowi główną przyczynę rozwoju raka skóry, ale istnieją także inne czynniki ryzyka, które mogą przyczynić się do jego powstania. Należą do nich działanie substancji chemicznych, termicznych oraz mechaniczne podrażnienia skóry.
Osoby podejrzewające u siebie raka skóry powinny niezwłocznie udać się do onkologa bądź dermatologa. który przeprowadzi dokładne badanie skóry w celu wykluczenia lub potwierdzenia obecności zmian.
Rak szyjki macicy - 3,3 tys. nowych zachorowań rocznie
Rak szyjki macicy, podobnie jak rak endometrium, rak rak jajnika czy rak piersi jest jednym z najczęściej występujących nowotworów u pacjentek.
Daje on niespecyficzne objawy. Może objawiać się krwistymi upławami o nieprzyjemnym zapachu, krwawieniami po zbliżeniu seksualnym, krwawieniami między menstruacjami, dolegliwościami bólymi podbrzusza, bólami w dolnej części pleców.
Czerniak - 3 tys. nowych zachorowań rocznie
Każdego roku wykrywa się w naszym kraju ponad 3000 nowych zachorowań na czerniaka. Za pojawienie się tego nowotworu odpowiadają przede wszystkim nadmierna ekspozycja na promieniowanie słoneczne, częste wizyty w solarium.
Jak wygląda czerniak? Jest to zmiana na skórze szerząca się obwodowo, miejscami płaska, delikatnie uniesiona o czarno-brązowo-szaro-niebieskim ubarwieniu.
Choroba niedokrwienna serca - ok. 1 mln Polaków
Choroba niedokrwienna serca, określana mianem choroby wieńcowej dotyka ok. 1 mln Polaków rocznie i zaliczana jest do tzw. chorób cywilizacyjnych.
Głównym objawem choroby są dławicowe dolegliwości bólowe. Taki ból objawia się uczuciem rozpierania i pieczenia w okolicy zamostkowej klatki piersiowej. W terapii wykorzystuje się kwas acetylosalicylowy, czyli aspirynę. Lek ten przeciwdziała sklejaniu i zbrylaniu się płytek krwi, co za tym idzie utrudnia powstawanie zakrzepów.
Dodatkowo, leczenie choroby wieńcowej oparte polega na stosowaniu beta-blokerów (np. bisoprololu, metoprololu, karwedilolu). Pomagają one zmniejszyć częstość akcji serca i obniżyć ciśnienie krwi.
Choroby nerek - 2,6 mln Polaków
Choroby nerek to różnorodne schorzenia, które mogą dotyczyć nerek i prowadzić do upośledzenia ich funkcji. Mogą rozwijać się latami, nie objawiając się przy tym w żaden charakterystyczny sposób. Na schorzenia nerek w szczególności osoby z cukrzycą, nadwagą, hiperurykemią, kwasica metaboliczna.
Chore nerki mogą być również wynikiem palenia papierosów, stosowania nieodpowiedniej diety, nadciśnienia tętniczego krwi, długotrwałego kontaktu ze szkodliwymi substancjami takimi jak azbest.
Cukrzyca - 2,6 mln Polaków
Cukrzyca to nic innego jak przewlekłe schorzenie metaboliczne spowodowane zaburzeniami wydzielania lub działania insuliny. Choroba ta rozwija się "po cichu", długo nie dając charakterystycznych objawów, dlatego wielu pacjentów nie ma pojęcia o tym, że cierpi na cukrzycę.
Głównym testem diagnostycznym używanym w wykrywaniu cukrzycy jest pomiar poziomu glukozy we krwi na czczo (wynik badania nie powinien przekraczać 99 mg/dl).
W przypadku zdiagnozowania choroby należy niezwłocznie wdrożyć terapię. Cukrzycy muszą przestrzegać ściśle określonej diety. Niezbędne jest także przyjmowanie doustnych leków przeciwcukrzycowych. Zwykle po kilku latach trwania cukrzycy pacjenci wymają również terpii z zastosowaniem insuliny.
Łupież - 3 mln Polaków
Łupież to niezwykle powszechny problem dermatologiczny. W jego przebiegu dochodzi do przyspieszonego podziału komórek skóry na owłosionej skórze głowy. Choroba charakteryzuje się białymi, srebrzystymi bądź zółtawymi łuskami na włosach.
Białe płatki powodują u wielu osób ogromny dyskomfort. Pacjenci unikają noszenia ciemnych ubrań, ponieważ to właśnie na nich szczególnie widać niechciany biały pyłek sypiący się z głowy.
Kluczową rolę w powstawaniu łupieżu odgrywają grzyby drożdżakopodobne. Terapia lecznicza opiera się zatem na myciu głowy specjalnymi szamponami oraz aplikowaniu preparatów przeciwgrzybiczych. W produktach znaleźć można między innymi siarczek selenu, ketokonazol, pirokton olaminę.
Osteoporoza - 3 mln Polaków
Osteoporoza może rozwinąć się na skutek wielu czynników. W niektórych sytuacjach spowodowana jest czynnikami genetycznymi lub niedoborami witamin i minerałów. Do jej rozwoju mogą doprowadzić także zaburzenia metaboliczne. U niektórych pacjentów choroba jest wynikiem nadmiernego spożywania alkoholu.
W leczeniu osteoporozy stosuje się przede wszystkim środki farmakologiczne, np. bisfosfoniany, które hamują resorpcję kości. Pomocne bywa również przyjmowanie kalcytoniny, raloksifenu czy hormonalnej terapia zastępczej.
Migrena lub częste bóle głowy - 4 mln Polaków
Migreny to niezwykle powszechny problem, który dotyka wielu Polaków. Napadowy, pulsujący ból głowy występujący z nadwrażliwością na światło i hałas dokucza zarówno dorosłym pacjentom, jak i najmłodszym pacjentom.
Migrenowe dolegliwości bólowe głowy zwykle są jednostronne. Silne, narastające, pulsujące, trudne do wytrzymania. Do ich nasilenia może dochodzić wskutek aktywności fizycznej.
Co zrobić podczas ataku migreny? Pacjentom zaleca się przede wszystkim odpoczynek i sen. Warto zasłonić wszystkie okna i zgasić światła w pomieszczeniu. Ukojenie mogą dać również ciepłe lub zimne okłady. Przed snem pacjent powinien zażyć niesteroidowy lek o działaniu przeciwbólowym lub środek przepisany przez swojego lekarza.
Astma oskrzelowa - 4 mln Polaków
Astma oskrzelowa to przewlekłe schorzenie zapalne dróg oddechowych. Choroba ta wywołuje u pacjentów ostre objawy, które pojawiają się napadowo.
Główne objawy chorobowe to napady duszności, kaszel, świszczący oddech oraz uczucie ucisku w klatce piersiowej. Leczenie astmy oskrzelowej ma na celu kontrolowanie objawów i zapobieganie napadom, aby pacjent mógł prowadzić normalne życie.
Nasilenia objawów może dochodzić wówczas, gdy chory narażony jest na nadmierny wysiłek, zakażenia wirusowe, dym tytoniowy, intensywne zapachy czy alergeny w powietrzu.
Depresja - 1,2 mln
Narodowy Fundusz Zdrowia opublikował w 2023 roku raport dotyczący zdrowia psychicznego Polaków. Z dokumentu wynika, że z depresją w naszym kraju zmaga się ok. 1,2 mln osób.
Depresja zwykle powoduje u pacjentów obniżony nastrój, apatię, poczucie bezsilności, poczucie pustki. Wielu pacjentów odczuwa niechęć do wykonywania jakichkolwiek aktywności. Zaburzenia o charakterze depresyjnym zwykle są wynikiem niedoboru hormonów - serotoniny i noradrenaliny.
Leczenie zaburzeń depresyjnych to proces długotrwały. W terapii wykorzystuje się zarówno leki (antydepresanty), jak i psychoterapię.
Zaburzenia lękowe, w tym nerwica - 8 mln Polaków
Zaburzenia lękowe są grupą chorób psychicznych, które charakteryzują się nadmiernym i przewlekłym uczuciem lęku lub niepokoju. W rozwoju zaburzeń nerwicowych ważną rolę odgrywają czynniki psychologiczne.
Chorzy mogą uskarżać się nie tylko na uczucie lęku czy niepokoju, ale również na zaburzenia snu, problemy z koncentracją uwagi, uczucie zdenerwowania, dolegliwości bólowe w obrębie klatki piersiowej.
Osoby doświadczające tego rodzaju problemów natury psychicznej powinny niezwłocznie konieczna udać się na wizytę do psychologa bądź psychiatry. Specjalista oceni stan danej osoby, a następnie zaleci odpowiednią terapię. U Duża ilość pacjentów choruje na fobię społeczną, zespół lęku uogólnionego, zespół stresu pourazowego, zaburzenia obsesyjno-kompulsywne.
Wirus opryszczki - nosicielami jest ok. 12,5 mln Polaków
Opryszczka to powszechny problem zdrowotny. Ta, z którą stykamy się częściej, opryszczka wargowa, wywołana jest przez wirus Herpes simplex virus (HSV), konkretnie typ 1 wirusa HSV-1. Zmiany chorobowe lokalizują się w obrębie błony śluzowej jamy ustnej lub okolicy okołowargowej.
W aptekach dostępne są leki bez recepty przeciwko opryszczce oraz leki przeciwwirusowe na receptę. Środki te mogą pomóc w łagodzeniu objawów i skracaniu czasu trwania infekcji.
Pęcherzyki wypełnione płynem surowiczym, w którym umiejscowione są wirusy mogą przenosić się w różnoraki sposób. Infekcja może przenosić się przez pocałunek, używanie tej samej szczoteczki do zębów. Do zakażenia opryszczką może dojść również wtedy, gdy chora osoba użycza zdrowej osobie swojego ręcznika.
Nadciśnienie tętnicze - ok. 13 mln Polaków
Niezdrowe nawyki życiowe, takie jak nieprawidłowe odżywianie (np. wysokie spożycie soli, nasyconych tłuszczów, cukrów), brak aktywności fizycznej, nadmierna konsumpcja alkoholu, palenie papierosów i stres, mogą przyczyniać się do rozwoju nadciśnienia tętniczego krwi.
Na tę chorobę cywilizacyjną narażeni są przede wszystkim mieszkańcy krajów wysoko rozwiniętych. Wielu Polaków o nadciśnieniu dowiaduje się całkowicie przypadkowo, np. w trakcie wykonywania rutynowych badań kontrolnych u specjalizującego się w medycynie pracy.
Otyłość - ok. 14 mln Polaków
Otyłość jest definiowana jako stan, w którym występuje nadmierna ilość tkanki tłuszczowej w organizmie. Kluczowym narzędziem do określenia otyłości jest wskaźnik masy ciała (BMI). Jeśli u danego pacjenta BMI przyjmuje wartość 30 lub więcej, oznacza to, że cierpi on na otyłość.
Nadwaga i otyłość stanowią zazwyczaj konsekwencję niezdrowego trybu życia, spożywania dużej ilości przekąsek i słodyczy. Chaotyczne, niereularne spożywanie posiłków również może doprowadzić do rozwoju tych chorób cywilizacyjnych.
W przypadku zdiagnozowanej otyłości zaleca się zwiększenie aktywności fizycznej. Chorzy powinni przyjmować również środki farmakologiczne przepisane przez specjalistę.
Alergia - 15 mln Polaków
Liczba Polaków chorujących na alergię wzrasta w zaskakująco szybkim tempie. Największy odsetek chorych boryka się z alergiami wziewnymi. Mieszkańcy naszego kraju uczuleni są głównie na pyłki traw, chwasty i drzewa, pleśń, roztocza, sierść kota, sierść psa.
Jeśli objawy alergii stają się bardziej dokuczliwe, kontroluje się je poprzez zastosowanie terapii farmakologicznej oraz ograniczenie lub całkowite unikanie czynników alergizujących.
Trądzik - ok. 16 mln Polaków
Trądzik występuje wówczas, gdy gruczoły łojowe na skórze zapychają się i powodują powstawanie zaskórników, krostek, czy guzków. Jest to choroba typowa dla okresu dojrzewania, ale może również występować u dorosłych.
Zmiany trądzikowe zazwyczaj widoczne są w takich strefach jak: czoło, policzki, broda, nos, okolice ust. U niektórych pacjentów mogą występować także na klatce piersiowej, plecach i ramionach.
Rak żołądka - ok. 5 tys. rozpoznań rocznie
Rozpoznanie raka żołądka jest często trudne z powodu objawów, które są niespecyficzne i mogą być mylone z innymi dolegliwościami żołądka. Pacjenci często bagatelizują te objawy na wczesnym etapie choroby. Charakterystyczne symptomy pojawiają się dopiero w zaawansowanym stadium choroby, co znacznie zmniejsza szanse na przeżycie chorych.
Najczęściej zgłaszanymi dolegliwościami u pacjentów z rakiem żołądka są symptomy dyspeptyczne (jak bóle w górnej części brzucha, uczucie pełności, zgaga, nudności), utrata apetytu, spadek masy ciała, nudności, trudności w połykaniu oraz stolce o ciemnym zabarwieniu.
Rak piersi - 22 tys. rozpoznań rocznie
Każdego roku ponad 22 tysiące kobiet w Polsce otrzymuje diagnozę: rak piersi. U 5–10 proc. z nich nowotwór jest diagnozowany już na etapie zaawansowanym. To nie tylko liczby, ale także dramatyczna rzeczywistość dla tysięcy kobiet i ich rodzin, które muszą zmierzyć się z tą potencjalnie śmiertelną chorobą.
Regularne badanie piersi u lekarza pozwala zdiagnozować chorobę i wdrożyć odpowiednie leczenie. Kobiety nie powinny zapominać również o samobadaniu. Jest ono pierwszą, podstawową czynnością w profilaktyce choroby nowotworowej piersi.
Rak jelita grubego - ok. 18 tys. rozpoznań rocznie
Rak jelita grubego, inaczej rak okrężnicy, stanowi 10 proc. wszystkich nowotworów złośliwych. Ta choroba może wykazywać różnorodne objawy, często niespecyficzne i łatwe do zbagatelizowania przez pacjenta.
Onkolodzy apelują, by zwracać szczególną uwagę na częstsze bóle brzucha czy zmiany rytmu wypróżnień. Niepokojącym sygnałem, który może wskazywać na raka okrężnicy jest również krew w stolcu.
Metody leczenia raka jelita grubego zależą od stopnia zaawansowania choroby i położenia guza. Najczęściej stosowane techniki obejmują chirurgiczne usunięcie nowotworu, terapię cytostatykami oraz radioterapię.
Rak prostaty - ok. 13 tys. rozpoznań rocznie
Rak prostaty rozwija się w gruczole krokowym, który jest częścią męskiego układu moczowo-płciowego. Szacuje się, że jest to drugi najczęstszy nowotwór diagnozowany u mężczyzn na świecie.
Objawy, które mogą świadczyć o raku gruczołu krokowego to: zwiększone parcie na mocz, częsttsze oddawanie moczu, ból odczuwany podczas mikcji, nykturia, czyli potrzeba częstego oddawania moczu w nocy, dolegliwości bólowe w obrębie miednicy mniejszej, problemy z osiągnięciem wzwodu.
Leczeniem chorób układu moczowo-płciowego zajmuje się urolog i to właśnie do tego specjalisty należy się udać wtedy, gdy podejrzewamy u siebie raka prostaty.
Miażdżyca - ok. 13 tys. rozpoznań rocznie
Miażdżyca to kolejna choroba, z która zmaga się wielu mieszkańców naszego kraju. To przewlekłe schorzenie naczyń krwionośnych polega na odkładaniu się tłuszczu, cholesterolu i komórek zapalnych i wewnątrz ścian naczyń krwionośnych. Wskutek tego procesu wytwarzają się tzw. blaszki miażdżycowe.
Blaszki te mogą stopniowo się powiększać, zwężając światło naczyń krwionośnych i ograniczając przepływ krwi. Konsekwencje miażdżycy to między innymi udar mózgu, zawał serca, niedokrwienie kończyn.
Leczenie miażdżycy może obejmować zarówno zmianę dotychczasowego stylu życia, jak i terapię farmakologiczną. Chorym podaje się simvastatynę, pravastatynę, atorvastatyna i fluvastatynę.
Udar mózgu - ok. 70 tys. rozpoznań rocznie
Udar mózgu stanowi jedną z głównych przyczyn przedwczesnych zgonów u pacjentów. W wielu przypadkach doprowadza również do niepełnosprawności.
Nagły i intensywny ból głowy, który może być poprzedzony nudnościami, zawrotami głowy lub zaburzeniami świadomości, może sygnalizować udar. Pacjent w trakcie udaru może mieć trudności w normalnym poruszaniem się. Dodatkowymi objawami wskazującymi na udar są zawroty głowy lub problemy z koordynacją ruchową.