Natrium chloratum – działanie, wskazania i skutki uboczne

Natrium chloratum to chlorek sodu, który w medycynie jest stosowany od 1831 roku. Obecnie znajduje się na liście leków podstawowych Światowej Organizacji Zdrowia. Na czym polega jego działanie? To substancja uzupełniająca poziom elektrolitów i nawadniająca organizm, ale nie tylko. Jak go stosować i dawkować?

1. Co to jest Natrium chloratum?

Natrium chloratum (NaCl) to roztwór soli fizjologicznej będący źródłem wody i elektrolitów. Substancją czynną preparatu jest chlorek sodu. Jest dostępny w wielu postaciach.

To koncentrat do sporządzania roztworu do infuzji, roztwór do przepłukiwania, roztwór do wlewu, roztwór do wstrzykiwań, roztwór do wstrzykiwań i wlewu dożylnego, które stosuje się dożylne, domięśniowo lub podskórne.

Zobacz film: "#dziejesienazywo: Dlaczego warto robić screening?"

Natrium Chloratum 0,9% i 3% to z kolei sterylny roztwór soli fizjologicznej w postaci ampułek zawierających pojedynczą dawkę preparatu. Nie jest przeznaczony do iniekcji. Występuje jako roztwór do inhalacji z nebulizatora, roztwór do irygacji, roztwór do przemywania oczu, roztwór do przemywania uszu, roztwór do stosowania miejscowego, roztwór do stosowania na skórę, roztwór do inhalacji.

2. Wskazania do stosowanie Natrium chloratum

Wskazanie do stosowania Natrium chloratum wewnętrzne stanowi:

• pozajelitowe uzupełnianie płynów i elektrolitów (sód, chlorki),
• zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej,
• hiponatremia (zmniejszenie stężenia sodu w surowicy),
• przewodnienie hipotoniczne (zatrucie wodne),
• alkaloza (zasadowica) metaboliczna,
• zabiegi chirurgiczne, testy aparatury do dializy,
• rozcieńczanie i rozpuszczanie koncentratów elektrolitów i produktów leczniczych. To nośnik lub rozpuszczalnik do podawania leków stosowanych dożylnie, domięśniowo lub podskórnie.

Wskazaniem do stosowania Natrium Chloratum 0,9% i 3% jest:

• higiena oczu (jako płyn do płukania lub przemywania oczu)
• higiena nosa (do płukania i oczyszczania suchego i/lub zatkanego nosa),
• płukanie uszu,
• przemywanie ran,
• inhalacja.

Dawkowanie jest zależne od stanu pacjenta, jego wieku oraz masy ciała. Dawka dobowa preparatu może wynosić nawet kilka litrów w postaci wlewu dożylnego. Natrium chloratum dożylnie może podawać wyłącznie personel medyczny.

3. Działanie Natrium chloratum

Natrium chloratum, ponieważ zawiera sód i chlor, wpływa na równowagę elektrolitową, ponieważ:

• sód reguluje skurcze i rozkurcze mięśni, w tym mięśnia sercowego, odpowiada za gospodarkę wodną w organizmie,
• chlor uczestniczy w regulacji gospodarki wodnej w organizmie oraz równowagi kwasowo-zasadowej, wchodzi w skład soków trawiennych w przewodzie pokarmowym (sok żołądkowy i ślina).

Roztwory chlorku sodu w stężeniu 0,9% znajdują zastosowanie jako środek nawadniający organizm, uzupełniający elektrolity, środek do rozcieńczania i rozpuszczania różnych substancji leczniczych, a także zewnętrznie do przepłukiwania ran, oczu i nosa oraz inhalacji.

Z kolei stężenie 3% działa obkurczająco, co wspomaga oczyszczanie nosa, zatok oraz dolnych dróg oddechowych.

Natrium chloratum stosowane dożylne, domięśniowo lub podskórne należy podawać według zaleceń lekarza, który ustala dawkowanie indywidualnie dla pacjenta (np. w zależności od stężenia, w jakim należy podać rozpuszczony preparat).

4. Przeciwwskazania, skutki uboczne i środki ostrożności

Czy istnieją przeciwwskazania do stosowania NaCl? Okazuje się, że tak. Natrium chloratum nie należy stosować w przypadku:

• nadwrażliwości na substancję rozpuszczaną lub rozcieńczaną w produkcie leczniczym,
• przewodnienie,
• hipernatremia,
• hipokaliemia,
• hiperchloremia,
• kwasica (nagromadzenie we krwi nadmiernych ilości kwaśnych substancji),
• niewydolność serca, uogólnione obrzęki, obrzęk płuc, nadciśnienie, rzucawka, ciężka niewydolność nerek oraz inne stany wymagające ograniczeń w przyjmowaniu sodu,
• noworodków w celu uzupełniania niedoboru wody (stosować wyłącznie do wyrównania zaburzeń jonowych.

Lek można stosować u kobiet w okresie ciąży oraz podczas karmienia piersią. Decyzję o stosowaniu leku u dzieci i młodzieży podejmuje lekarz.

5. Natrium chloratum – skutki uboczne

Ze stosowaniem Natrium chloratum 0,9% wiąże się ryzyko wystąpienia działań niepożądanych. Najczęściej obserwuje się:

• obrzęki kończyn dolnych spowodowane zatrzymaniem sodu w organizmie,
• zwiększenie stężenia sodu i chloru we krwi,
• kwasica,
• nasilenie objawów niewydolności serca i obrzęk płuc (zwłaszcza u pacjentów z chorobami układu krążenia) tj. duszność, zmęczenie,
• nierówne bicie serca.

W miejscu podania leku może wystąpić: podrażnienie żyły oraz zakrzepowe zapalenie żyły. Należy zachować ostrożność oraz powiadomić lekarza, jeśli pacjent:

• jest leczony kortykosteroidami lub kortykotropiną,
• ma obrzęki,
• ma zastoinową niewydolność serca,
• ma ciężką niewydolność nerek,
• zaburzenia czynności nerek (lek może spowodować zatrzymanie sodu w organizmie).

Przed zastosowaniem Natrium chloratum należy poinformować lekarza o stosowaniu takich preparatów jak:

• niesteroidowe leki przeciwzapalne (np. ibuprofen),
• karbenoksolon (leczenie owrzodzeń jamy ustnej),
• kortykosteroidy (leki stosowane w leczeniu choroby reumatycznej),
• kortykotropinę (hormon przysadki mózgowej).

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.