Trwa ładowanie...

Pantenol – działanie, właściwości i wskazania

Avatar placeholder
24.02.2023 13:43
Pantenol znajduje zastosowanie w przemyśle kosmetycznym i farmaceutycznym.
Pantenol znajduje zastosowanie w przemyśle kosmetycznym i farmaceutycznym. (Adobe Stock)

Pantenol to substancja, która znajduje zastosowanie w przemyśle kosmetycznym i farmaceutycznym. Jej najbardziej znane działanie to łagodzenie oparzeń słonecznych. Ma to związek z tym, że substancja bardzo dobrze nawilża i regeneruje skórę, łagodzi podrażnienia oraz działa przeciwzapalne. Jakie są inne wskazania do jej stosowania? Czy jest bezpieczna?

spis treści

1. Co to pantenol?

Pantenol, znany jako dekspantenol i panthenol, jest organicznym związkiem chemicznym z grupy alkoholi polihydroksylowych i jedną z substancji tworzących witaminę B5. To analog kwasu pantotenowego. Ppanthenol to mieszanina substancji (mieszanina racemiczna), składająca się z odmiany lewoskrętnej i prawoskrętnej. Z uwagi na większą aktywność częściej wykorzystuje się odmianę prawoskrętną. Jakie właściwości ma D-pantenol, o którym mowa?

Dekspantenol jest prekursorem (prowitaminą) kwasu pantotenowego. Oznacza to, że w organizmie ulega przemianie do kwasu pantotenowego. To lepka, bezbarwna, przeźroczysta ciecz, która rozpuszcza się w wodzie i alkoholu (nie rozpuszcza się w tłuszczach), ma zdolność wiązania wody w głębokich partiach skóry.

2. Pantenol w medycynie i kosmetyce

Zobacz film: "#dziejesienazywo: Czym jest ból?"

Kwas pantotenowy, inaczej witamina B5, został odkryty przez Rogera J. Williamsa w 1932 roku. Pierwszy preparat – Bepanthen – wprowadzono na rynek w 1944 roku. Obecnie można kupić wiele produktów z dekspantenolem. To krem, krople do nosa, krople do oczu, maść, maść do nosa, pianka, pianka na skórę i syrop.

Korzysta z nich alergologia, dermatologia i wenerologia, okulistyka, otolaryngologia, pediatria, pulmonologia i medycyna rodzinna. Preparaty na rynku polskim zawierające dekspantenol to na przykład:

  • Bepanthen Sensiderm (krem),
  • Panthenol 5% (krem), Panthenol 5% (pianka), Panthenol 10% (pianka), Panthenol 15% (pianka), Panthenol 20% (pianka), Panthenol travel (pianka),
  • Dermopanten (maść),
  • Corneregel (żel do oczu),
  • Dexoftyal Żel (żel do oczu).

D-pantenol można stosować także w formie kropli do nosa w przypadku nieżytu nosa czy kropli do oczu na zmęczone i podrażnione oczy. Pantenol można także znaleźć w wielu kosmetykach:

  • balsamach i sprayach do stosowania na skórę (np. po oparzeniach słonecznych),
  • balsamach nawilżających do pielęgnacji skóry suchej i wrażliwej,
  • szamponach, odżywkach i wcierkach do włosów i na skórę głowy,
  • kremach do twarzy,
  • kremach do rąk,
  • odżywkach do paznokci.

3. Działanie pantenolu

Jak działa na skórę i błony śluzowe, układ nerwowy i narządy zmysłów, a także układ oddechowy? Okazuje się, że substancja:

  • pobudza regenerację komórek naskórka, przyspiesza regenerację nabłonka rogówki. Regeneruje skórę przez stymulację podziałów komórkowych stymulując podziały komórkowe. Najbardziej znanym zastosowaniem Panthenolu jest łagodzenie oparzeń słonecznych
  • wspomaga proces gojenia się ran, działa kojąco i łagodząco na uszkodzenia mechaniczne i podrażnienia wywołane działaniem promieniowania słonecznego,
  • głęboko nawilża skórę, zwłaszcza narażoną na działanie promieniowania słonecznego lub uszkodzenia mechaniczne,
  • łagodzi objawy kaszlu suchego i kataru. Podawany do nosa lub gardła podczas infekcji łagodzi podrażniania błony śluzowej górnych dróg oddechowych, nawilża ją i zmniejsza obrzęk,
  • łagodzi objawy zespołu suchego oka i podrażnienia związane ze stosowaniem soczewek kontaktowych (nawilża oko),
  • łagodzi stany zapalne skóry,
  • poprawia kondycję włosów. Pobudza podziały komórkowe w mieszkach włosowych, stymuluje keratynocyty. Ponieważ wbudowuje się w ich strukturę, chroni przed uszkodzeniami mechanicznymi,
  • poprawia kondycję skóry paznokci, wzmacniając i odbudowując ich strukturę,
  • zapobiega powstawaniu blizn,
  • wykazuje subtelne działanie antybakteryjne oraz przeciwzapalne.

Jak stosować preparaty z pantenolem?

Preparaty zawierające pantenol stosuje się według potrzeb. Nie ma ograniczeń ilościowych. Należy jednak mieć na uwadze, że stosowanie produktów na jego bazie musi odbywać się zgodnie z zaleceniami producenta zawartymi na ulotce lub opakowaniu. To ważne, ponieważ preparat może mieć różne zastosowania i dawkowanie w zależności od stężenia składnika aktywnego w produkcie dany.

4. Przeciwskazania i skutki uboczne

Pantenol jest bezpieczny i dobrze tolerowany nawet przez skórę wrażliwą i atopową. Przeciwwskazaniem do stosowania jest:

  • nadwrażliwość na dekspantenol,
  • duże i głębokie rany.

W czasie ciąży powinno się odbywać po konsultacji z lekarzem lub farmaceutą. Podczas karmienia piersią pantenol nie powinien być stosowany (przenika do pokarmu kobiecego w sposób proporcjonalny do podanej dawki).

Rekomendowane przez naszych ekspertów

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze