Pierścień Schatzkiego – przyczyny, objawy i leczenie
Pierścień Schatzkiego to włóknista tkanka zlokalizowana w miejscu połączenia przełyku z żołądkiem. Jego obecność może wywoływać zaburzeniami połykania, ale i prowadzić do zamknięcia przełyku. Nie dzieje się tak jednak zawsze. Wiele przypadków przebiega bezobjawowo. Jakie są przyczyny pojawienia się patologii? Jak przebiega jej leczenie?
1. Co to jest pierścień Schatzkiego?
Pierścień Schatzkiego jest włóknistą tkanką zlokalizowaną w okolicy połączenia przełyku z żołądkiem, zwykle kilka centymetrów ponad wpustem żołądka (gdzie przełyk uchodzi do żołądka). Może być różnej wielkości. Mówi się o nim, gdy struktura staje się przyczyną zwężenia. Pierścień Schatzkiego to podtyp pierścieni przełykowych. Nazywa się go Pierścieniem B (Pierścień A oznacza pierścień w ujściu przełyku do żołądka).
Termin odnosząc się do tego typu patologii nawiązuje do radiologa Richarda Schatzkiego, który udokumentował jego istnienie. W roku 1955 wraz z J. E. Garym opublikował opis pierścieniowatej struktury w dolnej części przełyku u pacjenta, który nie zgłaszał żadnych objawów klinicznych.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
2. Rodzaje pierścieni Schatzkiego
Zwężenie może być spowodowane przez błonę śluzową (wyściełającą przełyk) lub przez mięśniówkę. Tym samym, na podstawie zdiagnozowanych przypadków medycznych, wyróżniono i opisano dwa rodzaje pierścieni Schatzkiego:
- opisany przez Schatzkiego i Gary’ego, który jest tkanką włóknistą zwężająca przełyk. To rzadszy typ,
- pierścień zbudowany z błony śluzowej, która wyścieła cały przełyk.
Przyczyna tworzenia się pierścieni Schatzkiego nie jest pewna. Specjaliści podejrzewają, że do powstania zwężenia fałdu części przełyku może dojść skutek refluksu żołądkowo-przełykowego. Są to jednak wyłącznie przypuszczenia.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
3. Objawy pierścienia Schatzkiego
Z pierścieniem Schatzkiego nie zawsze wiążą się jakiekolwiek objawy. U większości przypadków pacjenci dowiadują się o jego istnieniu podczas wykonywania kontrolnych badań obrazowych. Może mieć to związek ze średnicą pierścienia, która warunkuje częstotliwość występowania dyskomfortu lub poważniejszych dolegliwości. Zakłada się, że im jest ona mniejsza, tym niższe jest ryzyko nawrotu uporczywych symptomów.
Jakie są symptomy obecności pierścienia Schatzkiego? Z jego obecnością może wiązać się stenoza przełyku, czyli zwężenie przełyku, to jest zmniejszenie jego średnicy. To wywołuje zaburzenia połykania pokarmów (dysfagia). Trudności dotyczą najczęściej pokarmów stałych. Dysfagia objawia się krztuszeniem, uczuciem zatrzymania pokarmu w przełyku, pojawieniem się odruchu wymiotnego i bólu podczas połykania.
U pacjentów z pierścieniem Schatzkiego może rozwinąć się nie tylko dysfagia, ale i dojść do zamknięcia przełyku. Gdy dojdzie do obstrukcji przełyku zbitym kęsem pokarmu, pojawia się ostry ból w klatce piersiowej, uczucie pieczenia czy odbijanie. Aby usunąć zablokowany kęs pokarmowy może być konieczny zabieg endoskopowy.
4. Diagnostyka i leczenie
Pierścień Schatzkiego jest zazwyczaj diagnozowany poprzez gastroskopię lub test połykania barytu (papki barytowej). Badania rentgenowskie z kontrastem lub wnikliwa endoskopia przewodu pokarmowego mogą potwierdzić wstępną diagnozę i wykluczyć refluks lub przeponę przełyku.
Gastroskopię przeprowadza się w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym. Jak się przygotować do badania? Dzień przed zabiegiem należy spożyć lekki posiłek, a w dniu jego wykonania być na czczo. Badanie rentgenowskie z użyciem kontrastu, które polega na piciu barytu i wykonywaniu serii zdjęć rentgenowskich, które umożliwiają obejrzenie przełyku, także przeprowadza się na czczo.
Warto wiedzieć, że dysfagia dotycząca wyłącznie pokarmów stałych świadczy o mechanicznej przeszkodzie, zaś stałych i płynnych może pojawiać się w zaburzeniach mięśniowo-nerwowych. Poza tym o ile okresowe występowanie zaburzeń może być wywołane obecnością w przełyku pierścienia, na przykład Schatzkiego, o tyle narastające trudności w połykaniu stałych pokarmów wskazują na nowotwór złośliwy lub zwężenia w przebiegu choroby refluksowej.
Objawowe pierścienie, czyli takie, które prowadzą do zaburzeń połykania lub uniemożliwiają przyjmowanie pokarmów, leczy się poprzez poszerzenie przełyku z użyciem poszerzadeł mechanicznych Savary’ego-Gillarda (tzw. bougie dilatators) lub poszerzadeł balonowych. Polegają one na umieszczeniu rurki prowadnicowej w żołądku oraz rurek rozszerzających w dole przełyku, zmieniających swój rozmiar. Zabiegi te wykonuje się zazwyczaj w dożylnej sedacji. Technika wykonania zabiegu należy do lekarza prowadzącego.
Bezobjawowe pierścienie, to jest takie, które nie wywołują napadów dysfagii, a ich obecność struktury nie utrudnia codziennego funkcjonowania, nie wymagają leczenia.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.