Polipektomia, czyli usuwanie polipów. Wskazania, przebieg, powikłania
Polipektomia to zabieg wykonywany przy użyciu endoskopu, polegający na wycięciu polipów. To guzowate twory wyrastające z błony śluzowej, pokryte nabłonkiem gruczołowym. Jakie są wskazania do zabiegu? Na czym polega polipektomia? Co warto niej wiedzieć?
1. Co to jest polipektomia?
Polipektomia to endoskopowe usunięcie polipów i najlepsza metoda zapobiegania rozwojowi raka. Polipy to guzowate zmiany zlokalizowane na błonach śluzowych. W ich szypułach biegną naczynia krwionośne. Ponieważ polipy mogą występować w obrębie wszystkich narządów nią wysłanych, pojawiają się w przewodzie pokarmowym, drogach oddechowych czy w układzie moczowym.
Zabiegi polipektomii obecnie wykonywane są przy użyciu endoskopu, czyli miękkiego wziernika, który posiada źródło światła, kamerę oraz odpowiednie narzędzia do wycinania zmian. Wykorzystuje się specjalne kleszczyki lub pętle diatermiczne usuwające polipy i minimalizują ryzyko krwawienia lub perforacji tkanek. W czasie zabiegu na szypułę polipa zakłada się pętlę, którą za pomocą elektrokoagulacji odcina się go od podłoża.
Polipektomia, czyli usunięcie polipa z przewodu pokarmowego lub dróg oddechowych może odbyć się z pomocą endoskopu lub w czasie operacji. Polipektomia endoskopowa jest obecnie złotym standardem usuwania wszystkich zmian polipowatych. Usuwanie polipów metodą wziernikowania pozwala na bezpieczne wycięcie zmian podejrzanych o nowotworzenie, a następnie na przekazanie pobranych tkanek do badania histopatologiczngo.
2. Wskazania do polipektomii
Pojedyncze i małe polipy są zwykle zmianami łagodnymi. Ponieważ jednak rosnąc mogą ulec zezłośliwieniu, ich wykrycie jest wskazaniem do wykonania polipektomii.
Wskazaniem do polipektomii są:
- polipy jelita grubego (polipektomia jelita grubego),
- polipy żołądka (polipektomia żołądka),
- polipy nosa i zatok przynosowych (polipektomia nosa).
Polipy jelita grubego mogą powodować krwawienia z przewodu pokarmowego. Ze względu na możliwość transformacji nowotworowej należy je usuwać, a zmianę zbadać pod mikroskopem. Zmiany najczęściej wykrywane są podczas kolonoskopii, czyli badania endoskopowego tego odcinka jelit. Polipektomię przeprowadzić można od razu podczas kolonoskopii (kolonoskopia z polipektomią) lub później.
Polipy okrężnicy lub odbytnicy dzielą się na:
- polipy nienowotworowe (polipy młodzieńcze, polipy zapalne, hiperplastyczne),
- polipy nowotworowe (gruczolaki, rakowiaki, polipy tkanki łącznej – tłuszczaki, włókniaki, mięśniaki). Głównymi czynnikami ryzyka wystąpienia transformacji nowotworowej niewyciętych polipów są: wiek, nowotwór w rodzinie, genetyczne zespołu polipowatości, nieswoiste zapalne choroby jelit.
Polipy żołądka wykrywane są podczas gastroskopii. Rzadziej mają charakter nowotworowy. Z kolei rozrosty polipowate, które występują w górnych drogach oddechowych: w błonie śluzowej jamy nosowej oraz w zatokach przynosowych, to najczęściej zmiany zapalne, powstające wskutek przewlekłych stanów zapalnych oraz drażnienia przez alergeny.
3. Jak wygląda usuwanie polipów?
Usuwanie polipów jelita grubego najczęściej jest przeprowadzane podczas kolonoskopii, przy użyciu endoskopu. Przygotowanie jelita do polipektomii polega na oczyszczeniu go z niestrawionych resztek pokarmowych, nie różni się więc niczym od przygotowania do endoskopii, kolonoskopii czy gastroskopii. Przed rozpoczęciem zabiegu podawane są leki przeciwbólowe i miejscowo znieczulające, czasem wykonywane jest znieczulenie ogólne. Zabieg kolonoskopii z polipektomią wymaga jednodniowej hospitalizacji. Po zabiegu usunięte polipy przesyła się do pracowni histologicznej celem oceny mikroskopowej.
Polipy żołądka usuwane są najczęściej endoskopowo podczas gastroskopii. Tył ściany gardła, przez który przechodzi gastroskop, znieczulany jest roztworem lidokainy. Stosowane są także środki uspokajające lub pełne znieczulenie ogólne. Polipektomia nosa wykonywana jest przez otwory nosowe przy użyciu pętli lub kleszczyków, które umożliwiają usunięcie zmiany, zazwyczaj w znieczuleniu ogólnym. Po wykonaniu zabiegu zakładana jest tamponada przednia nosa w celu zapobiegania krwawieniom. Bezpośrednio po zabiegu pacjent pozostaje jeszcze przez kilka godzin na obserwacji w szpitalu.
Powikłania polipektomii endoskopowej występują bardzo rzadko. Obejmują krwawienie z miejsca usunięcia polipa czy przedziurawienie ściany narządu. W skrajnych przypadkach powikłania mogą wymagać leczenia operacyjnego.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.