Położenie miednicowe – przyczyny, rozpoznanie, poród
Położenie miednicowe płodu w terminie okołoporodowym stwierdza się w około 3% przypadków. Dlaczego niektóre dzieci przed narodzinami nie przyjmują pozycji główką w dół, która jest najbardziej korzystna i bezpieczna? Na czym polega rozpoznanie położenia płodu? Jak zaplanować poród?
1. Co to jest położenie miednicowe?
Położenie miednicowe płodu to jedna z pozycji, jakie dziecko może przyjąć w łonie matki. Takie ułożenie na finiszu ciąży jest wskazaniem do jej rozwiązania za pomocą cesarskiego cięcia. W zdecydowanej większości przypadków dzieci przed porodem przyjmują pozycję główką w dół. Niektóre jednak pozostają w położeniu podłużnym miednicowym. Oznacza to, że największa część ciała dziecka, czyli główka, rodzi się na samym końcu. Wyróżnia się położenie płodu poprzeczne, skośne i podłużne. W zależności od tego, jaka część płodu jest przodująca, to jest znajduje się najbliżej płaszczyzny wchodu miednicy, wyróżnia się położenia podłużne główkowe i miednicowe.
2. Rodzaje położenia miednicowego
W zależności od tego, która część ciała dziecka jest częścią przodującą, wyróżnia się różne rodzaje położenia miednicowego płodu:
położenia miednicowe zupełnie, kiedy przodują pośladki wraz z obiema stopami. Nogi dziecka są zgięte w biodrach i kolanach (dziecko wygląda, jakby siedziało po turecku),
położenia pośladkowe (przodują same pośladki). Nogi dziecka są zgięte w biodrach, a stopy znajdują się w okolicy głowy (dziecko wygląda, jakby było złożone na pół),
położenia stópkowe: zupełne i niezupełne, w zależności od ilości przodujących stópek. Nogi dziecka są wyprostowane we wszystkich stawach,
położenia kolankowe: zupełne i niezupełne. Nogi dziecka są zgięte w kolanach. Częścią przodującą jest jedno kolano lub obydwa.
3. Przyczyny położenia miednicowego
W przypadku większości ciąż, dziecko może się swobodnie obracać mniej więcej do końca II trymestru. W III trymestrze ciąży, ponieważ maluch rośnie, przez co zmniejsza się ilość wolnego miejsca, a jego ruchy są coraz bardziej ograniczone. Dziecko przed porodem najczęściej ułożone jest głową w kierunku kanału rodnego. Tylko w przypadku około 3 % ciąż, płód w terminie porodu pozostaje w położeniu miednicowym.
Przyczyny położenia miednicowego płodu najczęściej pozostają nieznane. Istnieją jednak czynniki ryzyka takiego ułożenia dziecka. To:
- wady w budowie macicy kobiety (na przykład przegroda macicy),
- nieprawidłowości w budowie miednicy matki (na przykład zbyt ciasna miednica),
- łożysko przodujące, wpływające na zmianę kształtu macicy,
- nieprawidłowa ilość płynu owodniowego (na przykład małowodzie i wielowodzie),
- wady wrodzone płodu, odpowiadające za zmianę kształtu głowy,
- poród przedwczesny – czasem dziecko nie zdąży ustawić się w położeniu główkowym,
- ciąża wielopłodowa. Warto wiedzieć, że w przypadku ciąży bliźniaczej. obydwa płody znajdują się w położeniu główkowym w mniej niż połowie przypadków.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
4. Rozpoznanie położenia płodu
Ustalenie pozycji, jaką przyjęło dziecko w kobiecym łonie ma kluczowe znaczenie dla rodzaju planowanego porodu. Wybór optymalnego sposobu rozwiązania ciąży ma na celu szczęśliwe rozwiązanie i ograniczenie ryzyka powikłań.
W rozpoznawaniu położeń miednicowych płodu przydatne są:
- diagnostyka ultrasonograficzna (USG), które jest ostatecznym potwierdzeniem rozpoznania,
- chwyty Leopolda. Badanie zewnętrzne może potwierdzić obecność w dnie macicy twardej, okrągłej struktury, czyli głowy dziecka,
- osłuchiwanie tętna płodu za pomocą stetoskopu. Najlepiej słyszalna czynność serca płodu lokalizuje się w okolicy powyżej pępka,
- KTG płodu (tętno płodu jest słyszalne w nadbrzuszu matki). W okolicy terminu spodziewanego porodu, gdy ciąża jest donoszona, można przeprowadzić obrót zewnętrzny. To procedura, której celem jest obrócenie dziecka z pozycji miednicowej do główkowej. Udany obrót zewnętrzny umożliwia poród drogami natury.
5. Położenie miednicowe a poród
Wybór metody prowadzenia porodu wymaga rozpatrzenia wielu czynników, które mogą wpływać na rokowanie. Obecnie w krajach rozwiniętych poród płodu z położenia miednicowego najczęściej odbywa się drogą cesarskiego cięcia. W niektórych sytuacjach możliwe jest prowadzenie tego rodzaju porodu drogą pochwową.
Poród siłami natury z zastosowaniem pomocy ręcznej jest możliwy w przypadku prawidłowego przebiegu ciąży u wieloródek, przy prawidłowej masie płodu i jego dobrostanie. Poród prowadzi się przy stałym monitorowaniu za pomocą kardiotokografu (KTG, czyli urządzenia rejestrującego akcję serca płodu oraz czynność skurczową macicy.
Należy pamiętać, że poród drogami natury w przypadku położenia miednicowego płodu wiąże się ze zwiększonym ryzykiem umieralności i zachorowalności dziecka. Nie stwierdza się różnic w powikłaniach matczynych.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.