Propolis - skład, działanie, przepis na maść i nalewkę z propolisu

Propolis jest substancją naturalną produkowaną przez pszczoły. W naszym kraju jego bazę w większości przypadków stanowi pyłek z topoli, brzozy, wierzby, dębu lub olszy. To sprawia, że nie zawsze wygląda tak samo. Propolis może mieć zróżnicowaną barwę, od żółtozielonej po czarną.

Rasa pszczół, pora roku oraz obszar geograficzny, na którym pozyskiwany jest propolis, ma z kolei wpływ na skład chemicznych kitu pszczelego. Różna, bo uzależniona od temperatury, jest też postać propolisu (poniżej 15°C kit pszczeli jest twardy, powyżej 36°C – miękki, a blisko temperatury wrzenia, topnieje).

Propolis wykorzystywany był już w starożytności. W Polsce zaczął był stosowany na masową skalę w latach siedemdziesiątych XX wieku. Jeszcze do niedawna więc propolis obecny był w wielu domach.

Znajdował się w apteczce pierwszej pomocy, gdyż sięgano po niego w przypadku zranień i uszkodzeń skóry.

Dziś wiadomo, że kit pszczeli posiada też inne właściwości. Wpływ na to mają substancje, które są w nim zawarte, zwłaszcza:

• żywice,
• wosk pszczeli,
• wosk roślinny,
• pyłek kwiatowy,
• flawonoidy (kemferol, apigenina, chryzyna, galangina,
• kwasy fenolowe (kwas kumarowy, kawowy, ferulowy, salicylowy),
• kwasy tłuszczowe,
• kwasy aromatyczne,
• estry,
• sterole,
• terpeny,
• kumaryny,
• witaminy z grupy B,
• witamina D.

Propolis wykazuje działanie antybakteryjne i przeciwzapalne. Skutecznie niszczy chorobotwórcze drobnoustroje, a wśród nich te, które oporne są na działanie tradycyjnych antybiotyków.

Jest skuteczny w niszczeniu wirusa opryszczki pospolitej. Zwalcza wolne rodniki i działa przeciwnowotworowo.

Propolis a łagodzenie objawów chorób skóry

Propolis pzytywnie wpływa również na stan skóry, włosów i paznokci. Stosowany bezpośrednio na skórę łagodzi podrażnienia, przyspiesza gojenie ran i zmniejsza obrzęk.

Po propolis dawniej sięgano również w trakcie leczenia zakażeń jamy ustnej i dziąseł. Polecano go ponadto w terapii parodontozy. Pomaga wyeliminować afty i pleśniawki.

Propolis a układ pokarmowy

Kit pszczeli można stosować także by pozbyć się objawów nieżytu żołądka, wrzodów, nieswoistego wrzodziejącego zapalenia jelita grubego, przewlekłego zapalenia okrężnicy oraz hemoroidów.

Wspomaga też pracę wątroby, zmniejsza poziom cholesterolu oraz obniża ciśnienie krwi (w składzie propolisu obecny jest potas).

Propolis na odporność

Kit pszczeli sanowi jeden ze sposobów na naturalne wzmocnienie odporności. Wspomaga pracę układu immunologicznego, zmniejsza ryzyko grypy i przeziębień oraz łagodzi ich objawy.

Poleca się go stosować w okresie jesienno-zimowym. Sprawdza się też w terapii zapalenia oskrzeli oraz przewlekłego nieswoistego zapalenia płuc.

Propolis w kosmetyce

Propolis bywa też wykorzystywany w branży kosmetycznej. Dodaje się go do produktów przeznaczonych do pielęgnacji skóry starzejącej się lub z trądzikiem. W jego składzie obecne są takie minerały jak cynk i miedź oraz witamina E, które wykazują pozytywny wpływ na cerę.

Propolis może też być stosowany wspomagająco w leczeniu łuszczycy, atopowego zapalenia skóry (AZS) oraz innego rodzaju schorzeń dermatologicznych.

Dawniej propolis dostępny był wyłącznie w formie płynnej. Stosowano od kilku do kilkunastu kropel w zależności od przyczyny, które rozpuszczało się w niewielkiej ilości wody lub herbaty.

Dziś kit pszczeli kupić można w aptekach w wielu różnych formach. Dostępne są tabletki, wyciągi, maści, granulaty i czopki. Informacji na temat dawkowania należy szukać w ulotce. Najczęściej preparat stosuje się trzy razy dziennie.

Jeśli chce się kupić dobrej jakości surowiec i uczynić go bazą do przygotowania maści lub nalewki, najlepiej jest nabyć propolis bezpośrednio u pszczelarza lub w sklepie pszczelarskim.

Kupując gotowy produkt, należy zwrócić uwagę na jego skład ilościowy (im więcej kitu pszczelego w produkcie, tym będzie on droższy, ale też skuteczniejszy). Koszt zakupu kilograma propolisu to ok. 300 zł.

Dobrej jakości maść propolisowa z wysoką zawartością surowca w aptece kosztuje ok. 20 zł. W podobnej cenie do nabycia jest nalewka propolisowa. Oba produkty można też przygotować samodzielnie w domu.

Stosuje się ją w leczeniu chorób skóry. Łagodzi oparzenia, odmrożenia. Maść propolisowa jest bardzo wydajna i skuteczna.

By ją przygotować potrzebne są:

• 100 ml nalewki propolisowej
• 100 g wazeliny

Nalewkę z propolisu należy odparować w łaźni wodnej, następnie dodać bezpośrednio do wazeliny i wypieszczać do połączenia się składników.

Nalewkę propolisową stosuje się w infekcjach oddechowych (kaszel, angina), problemach żołądkowych (wrzody żołądka i dwunastnicy, zatrucia pokarmowe) i chorobach skóry.

Do jej przygotowania niezbędne są:

• 50 g dobrej jakości propolisu
• 250 ml spirytusu rektyfikowanego

Oczyszczony propolis należy zalać alkoholem i odstawić na dwa tygodnie w miejsce chłodne i ciemne. Butelką należy codzienne potrząsać 2-3 razy. Po 14 dniach płyn trzeba oddzielić od osadu (można go wykorzystać do okładów przy bólach stawowych lub reumatycznych) za pomocą bibuły.

Nalewkę propolisową należy przechowywać w butelce z ciemnego szkła.

Mimo dostępności propolisu w tabletkach, naturaliści polecają stosować go w formie nalewek lub kropli. Można je łączyć z innymi produktami pochodzenia pszczelego, np. miodem lub pyłkiem.

Trzeba jednak pamiętać, że może wywołać objawy alergii. Osoby, które uczulone są na jad pszczoły nie mogą również stosować propolisu.

O regularnym stosowaniu kitu pszczelego, zwłaszcza u dzieci, warto porozmawiać z lekarzem pierwszego kontaktu.