Przebywasz na L4? ZUS w ten sposób może cię skontrolować

Zwolnienie lekarskie (L4) to dokument potwierdzający czasową niezdolność do pracy z powodu choroby lub urazu. Jednak Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) regularnie kontroluje, czy zwolnienia są wykorzystywane zgodnie z przeznaczeniem i czy nie dochodzi do ich nadużywania. Jakie metody stosują kontrolerzy i jakie konsekwencje grożą za nieprawidłowe korzystanie z L4?

Przebywasz na zwolnieniu lekarskim? W taki sposób ZUS może cię kontrolowaćPrzebywasz na zwolnieniu lekarskim? W taki sposób ZUS może cię kontrolować
Źródło zdjęć: © Getty Images, East News

Kogo ZUS kontroluje najczęściej?

Choć kontrola może dotyczyć każdego pracownika przebywającego na zwolnieniu lekarskim, to szczególną uwagę inspektorzy ZUS zwracają na osoby, które:

  • regularnie otrzymują krótkoterminowe zwolnienia,

  • mają wystawiane kolejne L4 przez różnych lekarzy na różne schorzenia,

  • nie stawiają się na badania kontrolne,

  • miały w przeszłości przypadki nadużywania zwolnień.

Kontrola może zostać przeprowadzona także na wniosek pracodawcy, jeśli podejrzewa on, że pracownik wykorzystuje zwolnienie niezgodnie z jego celem. Co ważne, pracodawca może samodzielnie skontrolować swoich pracowników na L4, ale tylko w sytuacji, gdy zatrudnia powyżej 20 osób.

Polacy na L4 spędzają prawie 280 mln dni rocznie

Od 2025 roku inspektorzy ZUS uzyskają dodatkowe uprawnienia, które poszerzą zakres ich działań. Kontrola L4 będzie mogła odbywać się nie tylko w miejscu zamieszkania pracownika, ale także w jego miejscu pracy, prowadzenia działalności czy w innych lokalizacjach, które zostaną uznane za istotne.

Dodatkowo kontrolerzy ZUS będą mogli żądać informacji od pracodawców, lekarzy oraz samej osoby kontrolowanej. Wszystkie działania będą szczegółowo dokumentowane w protokole kontroli.

Jak wygląda kontrola zwolnienia lekarskiego?

Kontrole przeprowadzane przez ZUS mogą odbywać się na kilka sposobów:

  • Wizyta w miejscu zamieszkania lub pobytu – inspektorzy mogą sprawdzić, czy pracownik rzeczywiście przebywa pod wskazanym adresem i stosuje się do zaleceń lekarza.

  • Sprawdzenie aktywności w mediach społecznościowych – publikowanie zdjęć z wakacji czy wykonywania aktywności niezgodnych z zaleceniami lekarza może wzbudzić podejrzenia.

  • Analiza dokumentacji medycznej – ZUS ma prawo skonsultować się z lekarzem prowadzącym oraz zweryfikować historię choroby pacjenta.

  • Badanie przez lekarza orzecznika – jeśli pojawią się wątpliwości co do zasadności zwolnienia, pracownik może zostać wezwany na badanie kontrolne w ZUS. Jeśli lekarz orzecznik uzna, że pracownik jest zdolny do pracy, może skrócić okres zwolnienia.

  • Przesłuchanie świadków – w niektórych przypadkach ZUS może przeprowadzić rozmowy z przełożonymi lub współpracownikami, aby ustalić, czy pracownik faktycznie jest niezdolny do pracy.

Konsekwencje nadużywania L4

Pracownik, który wykorzystuje zwolnienie lekarskie niezgodnie z jego przeznaczeniem, naraża się na poważne konsekwencje:

  • Utrata zasiłku chorobowego – ZUS może cofnąć wypłacone świadczenie i zażądać jego zwrotu.

  • Zwrot nienależnie pobranego świadczenia – jeśli ZUS uzna, że pracownik niesłusznie pobierał zasiłek, będzie musiał zwrócić całą kwotę.

  • Zwolnienie dyscyplinarne – pracodawca może uznać nadużywanie L4 za ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych i rozwiązać umowę o pracę ze skutkiem natychmiastowym.

  • Konsekwencje dla lekarza – lekarz, który bezzasadnie wystawia zwolnienie, może zostać pociągnięty do odpowiedzialności, a nawet stracić uprawnienia do wystawiania L4.

Czego nie wolno robić na L4?

Pracownicy mogą otrzymać dwa rodzaje zwolnień lekarskich:

  • L4 z cyfrą "1" – oznacza konieczność pozostania w domu. Pracownik może opuścić miejsce zamieszkania tylko w uzasadnionych przypadkach, np. w celu odbycia wizyty lekarskiej czy zakupu leków.

  • L4 z cyfrą "2" – pozwala na wykonywanie podstawowych czynności życiowych, np. wyjście na spacer, jeśli jest to zgodne z zaleceniami lekarza.

Podczas zwolnienia lekarskiego nie można:

  • podejmować innej pracy zarobkowej,

  • pracować zdalnie,

  • wykonywać remontów,

  • prowadzić działalności gospodarczej,

  • pracować w gospodarstwie rolnym,

  • wyjeżdżać na wakacje,

  • angażować się w aktywności, które mogą utrudnić powrót do zdrowia.

W przeszłości prawo do zasiłku chorobowego stracił m.in. lekarz, który podczas własnego zwolnienia lekarskiego wystawiał L4 innym pacjentom, a także pracownik, który podczas świąt wielkanocnych brał udział w procesji, niosąc krzyż, mimo zwolnienia z powodu problemów z kręgosłupem.

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Źródła

  1. ZUS

Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.

Wybrane dla Ciebie
Wspiera jelita, serce i daje uczucie sytości. Po ten napój warto sięgać codziennie
Wspiera jelita, serce i daje uczucie sytości. Po ten napój warto sięgać codziennie
Farmaceutka ostrzega przed brakiem leku. "Mogą nie mieć ciągłego dostępu do terapii"
Farmaceutka ostrzega przed brakiem leku. "Mogą nie mieć ciągłego dostępu do terapii"
Do niedawna mieliśmy "zero" zachorowań. Obecnie chorują dziesiątki tysięcy osób
Do niedawna mieliśmy "zero" zachorowań. Obecnie chorują dziesiątki tysięcy osób
Innowacyjne terapie raka trzustki. "To może być największy od 30 lat krok w leczeniu"
Innowacyjne terapie raka trzustki. "To może być największy od 30 lat krok w leczeniu"
Wirus z dzieciństwa, rak w dorosłości? BK na celowniku naukowców
Wirus z dzieciństwa, rak w dorosłości? BK na celowniku naukowców
Powikłania po wypełniaczach. Jak ultrasonografia może im zapobiec?
Powikłania po wypełniaczach. Jak ultrasonografia może im zapobiec?
Leki, które mogą niszczyć kości. Ciche ryzyko, o którym warto wiedzieć
Leki, które mogą niszczyć kości. Ciche ryzyko, o którym warto wiedzieć
Kardiolożka ostrzega. To "subtelne objawy zawału", od razu wzywaj pomoc
Kardiolożka ostrzega. To "subtelne objawy zawału", od razu wzywaj pomoc
Wczesne wykrycie raka z krwi. Na czym polega test Galleri?
Wczesne wykrycie raka z krwi. Na czym polega test Galleri?
Świadczenie wspierające w 2026 roku. Nawet 4134 zł miesięcznie
Świadczenie wspierające w 2026 roku. Nawet 4134 zł miesięcznie
Smog dusi Polskę. Zagrożenie głównie w dwóch województwach
Smog dusi Polskę. Zagrożenie głównie w dwóch województwach
Planowe operacje wstrzymane w szpitalu w Kielcach. Interweniuje wojewoda
Planowe operacje wstrzymane w szpitalu w Kielcach. Interweniuje wojewoda