Przebadano osoby przyjmujące melatoninę. Doszli do ciekawych wniosków
Melatonina od lat pomaga zasnąć, ale coraz częściej mówi się o jej roli w ochronie wzroku. Duże badanie z USA pokazuje, że u osób regularnie sięgających po ten hormon rzadziej rozwija się zwyrodnienie plamki żółtej i rzadziej postępuje do postaci wysiękowej, choć nie jest to jeszcze twardy dowód przyczynowy.
Osoby regularnie sięgające po melatoninę rzadziej chorowały na AMD
W tym artykule:
Melatonina a AMD
Melatonina kojarzy się głównie z tabletką "na sen". Najnowsza analiza danych z USA sugeruje jednak, że ten hormon może mieć związek z ryzykiem zwyrodnienia plamki żółtej związanego z wiekiem (AMD) – jednej z najczęstszych przyczyn utraty wzroku u seniorów.
Autorzy pracy opublikowanej w "JAMA Ophthalmology" wskazują, że osoby regularnie sięgające po melatoninę rzadziej chorowały na AMD i rzadziej doświadczały progresji do postaci wysiękowej. Podkreślają jednak, że to na razie obserwacja, a nie dowód działania ochronnego.
AMD to przewlekła choroba plamki żółtej, centralnej części siatkówki odpowiedzialnej za ostre widzenie. W rozwoju schorzenia ważną rolę odgrywają stres oksydacyjny, stan zapalny i zaburzenia mikrokrążenia. Melatonina, poza regulacją rytmu snu i czuwania, działa przeciwutleniająco i przeciwzapalnie, dlatego od lat podejrzewano, że może wspierać ochronę siatkówki.
Witamina D w walce z rakiem jelita grubego
Badanie wykazało obniżenie rozwoju choroby
Badacze sięgnęli po bazę TriNetX, obejmującą zanonimizowane dokumentacje medyczne pacjentów leczonych ambulatoryjnie i szpitalnie. Analiza objęła lata 2008-2023 i osoby po 50., 60. i 70. roku życia. Wyróżniono dwie grupy: pacjentów bez wcześniejszego rozpoznania AMD oraz chorych z niewysiękową postacią zwyrodnienia. Za ekspozycję uznano co najmniej cztery odnotowane w dokumentacji epizody stosowania melatoniny, oddzielone od siebie o minimum trzy miesiące.
Na tej podstawie stworzono kohortę melatoniny i kohortę kontrolną, a następnie zastosowano tzw. propensity score matching, dopasowując pacjentów m.in. pod względem wieku, płci, chorób współistniejących oraz stosowania innych leków nasennych. Dzięki temu porównywano grupy możliwie najbardziej do siebie podobne.
W populacji ponad 120 tys. osób w wieku 50+ bez wcześniejszego AMD stosowanie melatoniny wiązało się z istotnie niższym ryzykiem rozwoju choroby – po dopasowaniu grup ryzyko zachorowania było mniejsze o ok. 58 proc. Podobne wyniki uzyskano w podgrupach wiekowych 60+ i 70+.
Wśród ponad 66 tys. pacjentów po 50. roku życia z niewysiękową postacią AMD regularne stosowanie melatoniny wiązało się z mniejszym ryzykiem przejścia do znacznie groźniejszej, wysiękowej postaci. Po dopasowaniu kohort ryzyko progresji spadało o ponad połowę, a efekt utrzymywał się zarówno u osób 60+, jak i 70+.
Czy zatem możemy uznać, że melatonina chroni przed utratą wzroku?
Autorzy studzą entuzjazm. Podkreślają, że analiza ma charakter retrospektywny i obserwacyjny, a osoby sięgające po melatoninę mogą po prostu bardziej dbać o zdrowie, zdrowiej się odżywiać czy rzadziej palić. Nie można więc przesądzić, że to melatonina sama w sobie chroni plamkę żółtą.
Mimo ograniczeń praca dostarcza ważnych przesłanek do dalszych badań klinicznych. Sugeruje, że długotrwałe stosowanie melatoniny może wiązać się z mniejszym ryzykiem zarówno wystąpienia AMD, jak i przejścia choroby w postać wysiękową.
Eksperci podkreślają jednak, że dopóki nie pojawią się wyniki dobrze zaprojektowanych prób klinicznych, melatonina nie powinna zastępować sprawdzonych strategii profilaktyki: rzucenia palenia, ochrony oczu przed UV, kontroli chorób sercowo-naczyniowych, diety bogatej w warzywa i ryby oraz regularnych badań okulistycznych.
Marta Słupska, dziennikarka Wirtualnej Polski
Źródło: pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/38842832
Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.
