QuantiFERON-TB Gold - kiedy i po co wykonać badanie?
Quantiferon TB Gold to test immunologiczny wykonywany z krwi, który służy do diagnostyki zakażenia prątkiem gruźlicy. Jest stosowany do rozpoznawania utajonego zakażenia Mycobacterium tuberculosis. Jakie są wskazania do przeprowadzenia badania? Na czym polega badanie i jak interpretować jego wynik?
1. Co to jest test QuantiFERON-TB Gold?
QuantiFERON-TB Gold (QFT-G) jest badaniem, które umożliwia diagnozowanie utajonych zakażeń prątkami gruźlicy. To jeden z testów IGRA, czyli testów uwalniania interferonów gamma przez limfocyty T krwi obwodowej pobudzone antygenami prątka gruźlicy.
Badanie jest czułą i swoistą metodą diagnostyczną, umożliwiającą diagnostykę latentnego zakażenia prątkiem gruźlicy (LTBI). Należy podkreślić, że test nie jest w stanie odróżnić bezobjawowego zakażenia latentnego czy przebycia gruźlicy w przeszłości od czynnej gruźlicy.
Oznacza to, że nie powinien być stosowany do jej rozpoznawania. Test QuantiFERON to test immunologiczny wykonywany z krwi. Aby przeprowadzić badanie w kierunku utajonego zakażenia prątkami gruźlicy, konieczne jest pobranie próbki krwi z żyły.
Nie trzeba być na czczo. Test QuantFERON to test ELISA, który przebiega w kilku etapach. Szczepionka przeciwko gruźlicy (BCG) nie ma wpływu na wyniki testu.
2. Test QFT-G a próba tuberkulinowa
Test Quantiferon TB Gold podobnie jak próba tuberkulinowa służy do diagnostyki zakażenia prątkiem gruźlicy. Badanie to jednak, w odróżnieniu od powszechnie stosowanego testu tuberkulinowego, daje możliwości stosowania go u pacjentów z upośledzoną odpornością, u których próba tuberkulinowa daje wynik fałszywie ujemny.
Obecnie test tuberkulinowy jest zastępowany przez nowoczesną generację immunologicznych diagnostycznych testów opartych na detekcji IFN-γ, a są to: QuantiFERON-TB Gold (QFT-G) i T-SPOT.TB.
Przydatność diagnostyczną testu QFT-G i jego przewagę nad próbą tuberkulinową w warunkach praktyki klinicznej potwierdzają liczne publikacje oraz wyniki badań.
3. Wskazania do wykonania testu QuantiFERON
QuantiFERON-TB Gold In-Tube jest pośrednią metodą oceny latentnego zakażenia prątkami gruźlicy lub aktywnej choroby. Wskazaniem do jego wykonania jest przejście zakażenia utajonego w pełnoobjawową gruźlicę.
Powinno się je przeprowadzić także wtedy, gdy doszło do narażenia na zakażenie bakterią Mycobacterium tuberculosis (mające kontakt z chorym z aktywną gruźlicy). Ponieważ test QuantiFERON-TB zaleca się stosować w diagnostyce utajonego zakażenia prątkami gruźlicy (LTBI) u osób z grup wysokiego ryzyka, badaniami powinny być objęte:
- osoby z obniżoną odpornością, w tym zakażone wirusem HIV i chore na AIDS,
- osoby mające kontakt z chorymi na gruźlicę,
- pacjenci przed klasyfikacją do przeszczepu narządu, pacjenci po transplantacji,
- chorujący na cukrzycę,
- zmagający się z nowotworami,
- osoby o niskim statusie społecznym,
- obciążone chorobą z uzależnienia,
- poddawani dializoterapia,
- ludzie w podeszłym wieku,
- leczeni sterydami oraz lekami immunosupresyjnymi.
Osoby te również powinny test QuantFERON.
4. Wynik testu QuantiFERON
Interpretacja wyniku testu QFT dokonywana jest w oparciu o krzywą wzorcową wyznaczaną dla każdego laboratorium. Na co wskazuje wynik badania? Ujemny wynik QuantiFERON TB oznacza brak kontaktu z prątkiem gruźlicy.
Z kolei dodatni wynik testu świadczy o kontakcie z prątkiem gruźlicy w przeszłości. To może wskazywać na infekcję utajoną prątkiem gruźlicy lub czynną gruźlicę. Nie pozwala na odróżnienie zakażenia utajonego, bezobjawowego (latentnego) od czynnej gruźlicy.
Gdy wynik badania jest dodatni, konieczna jest dalsza diagnostyka w celu wykluczenia aktywnej gruźlicy. Dodatni wynik testu QuantiFERON określa zakażenie M. tuberculosis jako prawdopodobne. Wynik ujemny - jako mało prawdopodobne. Z kolei wynik nieokreślony - w świetle przyjętych założeń - jest niemiarodajny.
Należy pamiętać, że według danych Światowej Organizacji Zdrowia około 30 procent populacji to osoby zakażone prątkiem gruźlicy (Mycobacterium tuberculosis). Większość zakażeń jest latentna, czyli zakażenie jest bezobjawowe, wykrywane jedynie dodatnimi wynikami testów.
Chorzy zakażeni latentnie prątkiem gruźlicy są niezaraźliwi dla otoczenia. Szacuje się, że w ciągu 5 lat od zakażenia u około 5% osób z LTBI dojdzie do rozwoju aktywnej gruźlicy, a u następnych 5% choroba rozwinie się w czasie dalszych lat życia.
Warunkiem zaraźliwości gruźlicy jest prątkowanie, to jest obecność prątków w plwocinie, co stwierdza się w bezpośrednim badaniu. Choć nie zachoruje każdy, wykrycie utajonego zakażenia prątkiem gruźlicy może przejść w jawną gruźlicę. Dlatego wykrycie go jest tak ważne.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.