Rodzaje aferezy
Afereza to zabieg wyizolowania lub usunięcia z krwi określonego składnika. Służą temu tak zwane separatory komórkowe – to specjalne urządzenia, przez które przepływa krew pobierana z żył pacjenta, która następnie zostaje oczyszczana z konkretnego składnika, a następnie wraca do pacjenta. Co jeszcze warto wiedzieć o aferezie i jakie są jej rodzaje?
1. Rodzaje aferezy
Wyróżnia się kilka rodzajów hemaferezy:
- plazmafereza – gdy usuwane jest osocze, a na jego miejsce podawane jest osocze pobrane wcześniej od zdrowego dawcy lub roztwór ludzkiego białka - albuminy:
- częściowa - usuwana jest tylko część osocza, najczęściej 1-1,5 litra, w jego miejsce podawane są płyny zastępcze;
- całkowita - usunięcie 3-4 litrów osocza i następnie podanie w jego miejsce płynów zastępczych;
- selektywna (perfuzyjna) - po oddzieleniu osocza zostaje ono przefiltrowane w separatorze i usuwany jest z niego składnik niepożądany (na przykład toksyna), po czym oczyszczone osocze chorego wraca do jego układu krążenia;
- cytafereza - gdy usuwane są poszczególne grupy krwinek:
- erytroafereza - gdy usuwane są krwinki czerwone;
- tromboafereza - gdy pobierane są z krwi krwinki białe, a najczęściej jedynie ich frakcja.
2. Zastosowanie aferezy
Afereza zwykle jest stosowana jako uzupełnienie terapii albo w krwiodawstwie.
Plazmaferezę stosuje się wtedy, kiedy zależy nam na pozbyciu się niepożądanych substancji znajdujących się w osoczu pacjenta, wraz z tym osoczem.
Erytroafereza ma zastosowanie w stanach gdy istnieje nadmiar krwinek czerwonych np. w tzw. czerwienicy prawdziwej, częściej jednak stosuje się wtedy upusty pełnej krwi. Za pomocą erytroaferezy można też pobierać krwinki czerwone od zdrowych dawców krwi.
Trombafereza - najczęściej stosuje się ją do pobierania płytek krwi od krwiodawców.
Leukafereza - znajduje zastosowanie m.in. w białaczkach, gdy liczba krwinek białych jest bardzo wysoka tak, że zagraża to życiu pacjenta (występuje możliwość tzw. leukostazy, czyli zaczopowania naczyń krwionośnych białymi krwinkami). Na podobnej zasadzie stosuje się ją, żeby pobrać z krwi macierzyste komórki krwiotwórcze od Dawców szpiku, do przeszczepienia.
3. Przeciwwskazania i działania niepożądane aferezy
Przeciwwskazaniem do aferezy jest bardzo niskie ciśnienie tętnicze krwi, wstrząs lub ciężki stan chorego oraz brak możliwości założenia odpowiednich wkłuć do żył. Innym ważnym elementem jest sprawny układ krzepnięcia u chorego – wystarczający poziom płytek krwi i prawidłowe czynniki osoczowe.
Zabieg może być obarczony powikłaniami, m.in. spowodowanymi wprowadzeniem cewnika do żyły, czy krwawieniem wynikającym ze stosowanania tzw. antykoagulantów, czyli leków przeciwdziałających krzepnięciu krwi. Dochodzić może również do powikłań, wynikających ze zmniejszenia stężenia czynników krzepnięcia (krwawienia), wapnia (skurcze) oraz przeciwciał.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.