Rozszczep podniebienia - przyczyny, objawy, leczenie
Rozszczep podniebienia to wada rozwojowa powstała we wczesnym okresie rozwoju płodu. Mianem tym nazywamy szczelinę lub przerwę powstałą na skutek niepołączenia się struktur podniebienia. Wada ta może występować razem z innymi wadami, takimi jak np. rozszczep wargi. Do rozwoju wady może dojść w każdej części podniebienia. Rozszczep podniebienia i rozszczep wargi to jedne z najczęściej występujących u dzieci wad wrodzonych głowy i szyi. Jeśli nie zostanie podjęte operacyjne leczenie takich zaburzeń, dziecko może mieć problemy z jedzeniem (dlatego też utrudnione jest karmienie piersią), mową, a także słuchem.
Rozszczep podniebienia występuje średnio raz na 650 do 750 żywych urodzeń. Wada częstsza jest u dziewczynek. Jeżeli jest nią obarczona matka, ryzyko wystąpienia wady u potomstwa wzrasta dwukrotnie.
1. Rozszczep podniebienia - przyczyny
Lekarze nie są do końca zgodni w ustaleniu konkretnych przyczyn, jakie powodują rozszczep podniebienia. Można jednak wymienić kilka czynników, które zwiększają ryzyko pojawienia się tego problemu u dziecka:
- Stosowanie podczas ciąży niektórych rodzajów leków, np. kwasu acetylosalicylowego, leku przeciwdrgawkowego – hydantoiny;
- Picie dużych ilości alkoholu i stosowanie narkotyków podczas ciąży;
- Palenie papierosów w trakcie ciąży;
- Uwarunkowania dziedziczne;
- Leczenie promieniowaniem lub różnego rodzaju zakażenia przebyte przez matkę podczas ciąży;
- Niedobór tlenu w czasie rozwoju płodu;
- Niedobór kwasu foliowego lub zbyt duża podaż w trakcie ciąży witaminy A i E;
- Gorączka;
- Choroby w ciąży, takie jak różyczka, grypa, ospa;
- Krwawienie wewnątrzmaciczne;
- Dioksyny.
Rozszczep podniebienia często towarzyszy także innym chorobom genetycznym, np. trisomii chromosomu 13 (zespół Pataua), trisomii 18 (zespół Edwardsa), zespołowi kociego krzyku, zespołowi Pierre'a Robina i innym.
Jeśli kobieta podczas ciąży prawidłowo o siebie dba, to ryzyko pojawienia się jakichkolwiek wad u dziecka jest praktycznie niemożliwe.
2. Rozszczep podniebienia - objawy
Niektóre formy rozszczepu podniebienia widoczne są od razu po narodzeniu dziecka. W przypadku tego zaburzenia wada nie powoduje zmian w wyglądzie twarzy dziecka – można ją jedynie dostrzec wewnątrz jamy ustnej. Wielkość rozszczepu podniebienia ma duży wpływ na dalsze leczenie oraz życie dziecka. Jeśli jest on mały i dotknął podniebienia miękkiego, może spowodować naprawdę poważne problemy i może mieć znaczenie w procesie mówienia. Duże szczeliny w podniebieniu twardym często nie są poważne i nie powodują żadnych powikłań.
Dzieci z rozszczepem podniebienia często mają problem z jedzeniem, ponieważ nie są w stanie ssać i połykać normalnie, jednak odpowiednie leczenie może temu zapobiec. Powikłania po rozszczepie podniebienia wynikają także z uszkodzenia trąbki Eustachiusza oraz przewodu słuchowego zewnętrznego. Osoby chore są także bardziej podatne na infekcje ucha środkowego.
3. Rozszczep podniebienia - zapobieganie i leczenie
Leczenie rozszczepu podniebienia zależne jest od tego, jak poważna jest wada. Najczęściej korekcja wady polega na zszyciu rozszczepu podniebienia – w większości przypadków odbywa się ona między 12. a 18. rokiem życia dziecka. Często konieczne będzie ponowne powtórzenie operacji w przyszłości, jednak zwykle ma to miejsce dopiero w wieku nastoletnim dziecka. Mimo iż operacja często pozostawia blizny i ślady, to powoduje ona znaczną poprawę stanu zdrowia dziecka, a oznaki rozszczepu są prawie całkiem wyeliminowane.
Prawidłowy rozwój dziecka po takim zabiegu chirurgicznym wraca do normy. U niektórych dzieci problemy z rozszczepem podniebienia powodują inne powikłania i konieczne jest leczenie, np. zębów, mowy, słuchu, infekcji uszu i zatok.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.