Trwa ładowanie...

Cenimy Twoją prywatność

Kliknij "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU", aby wyrazić zgodę na korzystanie w Internecie z technologii automatycznego gromadzenia i wykorzystywania danych oraz na przetwarzanie Twoich danych osobowych przez Wirtualną Polskę, Zaufanych Partnerów IAB (853 partnerów) oraz pozostałych Zaufanych Partnerów (402 partnerów) a także udostępnienie przez nas ww. Zaufanym Partnerom przypisanych Ci identyfikatorów w celach marketingowych (w tym do zautomatyzowanego dopasowania reklam do Twoich zainteresowań i mierzenia ich skuteczności) i pozostałych, które wskazujemy poniżej. Możesz również podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody Wirtualna Polska, Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy będą przetwarzać Twoje dane osobowe zbierane w Internecie (m.in. na serwisach partnerów e-commerce), w tym za pośrednictwem formularzy, takie jak: adresy IP, identyfikatory Twoich urządzeń i identyfikatory plików cookies oraz inne przypisane Ci identyfikatory i informacje o Twojej aktywności w Internecie. Dane te będą przetwarzane w celu: przechowywania informacji na urządzeniu lub dostępu do nich, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru reklam, tworzenia profili związanych z personalizacją reklam, wykorzystania profili do wyboru spersonalizowanych reklam, tworzenia profili z myślą o personalizacji treści, wykorzystywania profili w doborze spersonalizowanych treści, pomiaru wydajności reklam, pomiaru wydajności treści, poznawaniu odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł, opracowywania i ulepszania usług, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru treści.


W ramach funkcji i funkcji specjalnych Wirtualna Polska może podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Cele przetwarzania Twoich danych przez Zaufanych Partnerów IAB oraz pozostałych Zaufanych Partnerów są następujące:

  1. Przechowywanie informacji na urządzeniu lub dostęp do nich
  2. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru reklam
  3. Tworzenie profili w celu spersonalizowanych reklam
  4. Wykorzystanie profili do wyboru spersonalizowanych reklam
  5. Tworzenie profili w celu personalizacji treści
  6. Wykorzystywanie profili w celu doboru spersonalizowanych treści
  7. Pomiar efektywności reklam
  8. Pomiar efektywności treści
  9. Rozumienie odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł
  10. Rozwój i ulepszanie usług
  11. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru treści
  12. Zapewnienie bezpieczeństwa, zapobieganie oszustwom i naprawianie błędów
  13. Dostarczanie i prezentowanie reklam i treści
  14. Zapisanie decyzji dotyczących prywatności oraz informowanie o nich

W ramach funkcji i funkcji specjalnych nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy mogą podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Dla podjęcia powyższych działań nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy również potrzebują Twojej zgody, którą możesz udzielić poprzez kliknięcie w przycisk "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU" lub podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Cele przetwarzania Twoich danych bez konieczności uzyskania Twojej zgody w oparciu o uzasadniony interes Wirtualnej Polski, Zaufanych Partnerów IAB oraz możliwość sprzeciwienia się takiemu przetwarzaniu znajdziesz w ustawieniach zaawansowanych.


Cele, cele specjalne, funkcje i funkcje specjalne przetwarzania szczegółowo opisujemy w ustawieniach zaawansowanych.


Serwisy partnerów e-commerce, z których możemy przetwarzać Twoje dane osobowe na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody znajdziesz tutaj.


Zgoda jest dobrowolna i możesz ją w dowolnym momencie wycofać wywołując ponownie okno z ustawieniami poprzez kliknięcie w link "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu.


Pamiętaj, że udzielając zgody Twoje dane będą mogły być przekazywane do naszych Zaufanych Partnerów z państw trzecich tj. z państw spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego.


Masz prawo żądania dostępu, sprostowania, usunięcia, ograniczenia, przeniesienia przetwarzania danych, złożenia sprzeciwu, złożenia skargi do organu nadzorczego na zasadach określonych w polityce prywatności.


Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że pliki cookies będą umieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W celu zmiany ustawień prywatności możesz kliknąć w link Ustawienia zaawansowane lub "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu w ramach których będziesz mógł udzielić, odwołać zgodę lub w inny sposób zarządzać swoimi wyborami. Szczegółowe informacje na temat przetwarzania Twoich danych osobowych znajdziesz w polityce prywatności.

Szkorbut - przyczyny, objawy, leczenie, powikłania, profilaktyka

Objawy szkorbutu pojawiają się po około 3 miesiącach spożywania zbyt małych ilości witaminy C
Objawy szkorbutu pojawiają się po około 3 miesiącach spożywania zbyt małych ilości witaminy C (adobestock)

Szkorbut to choroba, która kojarzy się przede wszystkim z żeglarzami i marynarzami. Kiedyś występowała bardzo często, obecnie zachorowalność jest niska, a szkorbut niemal nie pojawia się wśród przypadków medycznych. Schorzenie wywołane jest niedoborem witaminy C, która jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego. Co to jest szkorbut?

spis treści

1. Czym jest szkorbut?

Szkorbut (gnilec, choroba cynga, dzięgna) to choroba wywołana niedoborem witaminy C w organizmie. Ludzie nie są w stanie samodzielnie wyprodukować kwasu askorbinowego i muszą uzupełniać jego poziom wraz ze spożywanym pożywieniem (45-90 mg na dobę).

1.1. Historia szkorbutu

W przeszłości choroba szkorbut była bardzo często rozpoznawana, szczególnie wśród osób, które nie miały dostępu do świeżych warzyw i owoców. Z tego względu cynga bywa nazywana chorobą żeglarzy i marynarzy.

Obecnie choroba gnilec dotyka osoby, zamieszkujące kraje trzeciego świata, ale również ludzi niedożywionych, cierpiących na zaburzenia odżywiania, alkoholizm czy problemy z wchłanianiem witaminy C.

2. Co wywołuje szkorbut? Przyczyny szkorbutu

Zobacz film: "Otyłość. Historia Aleksandry"

Główną przyczyną szkorbutu jest dieta uboga w witaminę C, która prowadzi do niedoboru lub braku kwasu askorbinowego w organizmie. W przeszłości często chorowali na nią żeglarze, wybierający się w dalekie podróże. Działo się tak dlatego, że nie mieli dostępu do produktów, stanowiących źródło tej witaminy.

Od XV wieku choroba doprowadziła do śmierci wielu z nich, dopóki nie odkryto, że można jej zapobiec poprzez spożywanie cytryn, pomarańczy i limonek. W dzisiejszych czasach szkorbut występuje niezwykle rzadko, choć wciąż zdarzają się jego przypadki u ludzi, u których występują takie czynniki ryzyka, jak:

  • niedożywienie wynikające z alkoholizmu, podeszłego wieku, źle dobranych diet lub zaburzeń psychicznych (łaknienia, wstrętu do jedzenia, głodzenia się),
  • choroby prowadzące do zaburzenia wchłaniania witaminy C (choroba Leśniowskiego-Crohna, ostra dyspepsja, choroby wymagające leczenia dializami, zespół złego wchłaniania),
  • głód (głównie w krajach trzeciego świata).

Do tej pory istnieje ryzyko wystąpienia szkorbutu u dzieci karmionych pasteryzowanym mlekiem butelkowym, ponieważ w procesie pasteryzacji witamina C ulega zniszczeniu. Preparaty mlekowe mają co prawda dodatek kwasu askorbinowego, ale podczas obróbki termicznej ulega on rozkładowi. Dzieci karmione piersią otrzymują z mlekiem matki odpowiednią dawkę.

3. Objawy szkorbutu

Objawy szkorbutu zwykle pojawiają się po około 3 miesiącach spożywania zbyt małych ilości witaminy C lub niespożywania jej wcale. Z początku pojawiają się: osłabienie, zmęczenie, apatia oraz ból kończyn, a w szczególności nóg.

Są to zazwyczaj symptomy, które łatwo zlekceważyć lub zrzucić winę na przemęczenie czy lekkie przeziębienie. Jeśli choroba nie zostanie odpowiednio wcześnie zdiagnozowana i wyleczona, pojawiają się kolejne objawy szkorbutu. Są to przede wszystkim:

  • zmiany skórne – czerwono-niebieskie plamki wokół mieszków włosowych, przypominające niewielkie siniaki, włoski otoczone zmianami są skręcone i łatwo się łamią, siniaki niekiedy łączą się w wybroczyny o dużej powierzchni,
  • problemy z dziąsłami – przy szkorbucie dziąsła puchną i stają się czerwone, miękkie i gąbczaste, nawet lekkie podrażnienie sprawia, że krwawią (szkorbut zębów),
  • problemy z układem mięśniowo-szkieletowym – krwawienie wewnątrz stawów powoduje ogromny ból i dyskomfort, stawy są opuchnięte i wrażliwe, a ból może być tak dotkliwy, że uniemożliwia chodzenie,
  • problemy z oczami – oczy są suche i podrażnione, a pacjent może się skarżyć na nadwrażliwość na światło i zamazany obraz, może się także pojawić krwotok podspojówkowy lub wewnątrz otoczki nerwu wzrokowego,
  • anemia – rozwija się u 75 proc. pacjentów ze szkorbutem i jest wynikiem utraty krwi do tkanek, zaburzonego wchłaniania i metabolizmu żelaza i kwasu foliowego, krwawień do przewodu pokarmowego i wewnątrznaczyniowej hemolizy,
  • problemy z sercem i płucami – spłycenie oddechu, niskie ciśnienie tętnicze, ból w klatce piersiowej i wstrząs, który może prowadzić do zgonu pacjenta.

Leki i suplementy diety zawierające witaminę C znajdziesz z pomocą wyszukiwarki KtoMaLek.pl. Wypróbuj jej możliwości i sprawdzaj dostępność szukanych produktów w ponad 10 800 aptekach w Polsce! Rezerwuj je online i zapłać przy odbiorze w aptece.

4. Leczenie szkorbutu

Jak leczyć szkorbut? Walka z chorobą żeglarzy polega przede wszystkim na natychmiastowym podaniu witaminy C. Mogą być to warzywa lub owoce albo specjalne leki w postaci doustnej bądź dożylnej.

Oprócz tego stosuje się leczenie objawowe, w zależności od występujących dolegliwości. Szkorbut zwykle można zwalczyć już w kilka dni.

5. Powikłania po szkorbucie

Szkorbut wywołany jest niedoborem witaminy C, jest to choroba wielonarządowa, która stopniowo postępuje. Wraz z upływem czasu wywołuje coraz bardziej dotkliwe dolegliwości, między innymi krawienia, zmiany wysiękowe, trudno gojące się rany z podatnością na zakażenia.

Ponadto, pacjent za sprawą obniżonej odporności jest narażony na infekcje, a nawet sepsę. Dodatkowo choroba dziąseł gnilec sprawia, że chory może utracić całe uzębienie. Nieleczony szkorbut prowadzi do śmierci wielonarządowej.

6. Jak zapobiegać szkorbutowi?

Zalecana dobowa dawka witaminy C dla osoby dorosłej wynosi 45-90 mg. Profilaktyka szkorbutu polega przede wszystkim na dbaniu o prawidłowy poziom kwasu askorbinowego, najlepiej za sprawą częstego sięgania po świeże warzywa i owoce.

6.1. Witamina C (kwas askorbinowy) - charakterystyka, zapotrzebowanie, niedobór i nadmiar

Witamina C (kwas askorbinowy) to jedna z najbardziej znanych witamin, o ogromnym znaczeniu dla funkcjonowania organizmu. Jest ona odpowiedzialna za transport składników odżywczych, proces budowy tkanki łącznej, gojenie się ran, znikanie siniaków czy leczenie złamań. Kwas askorbinowy oddziałuje również na kondycję układu odpornościowego i krążenia.

Według Instytutu Żywności i Żywienia zapotrzebowanie na witaminę C wynosi:

  • 40-50 mg dziennie u dzieci,
  • 75 mg dziennie u kobiet,
  • 90 mg dziennie u mężczyzn.

Niedobór witaminy C w bardzo krótkim czasie negatywnie wpływa na stan zdrowia i samopoczucie, wywołując uczucie osłabienia, krwawienie dziąseł, utratę apetytu, spadek wagi, ból mięśni i stawów.

Przewlekły niedobór kwasu askorbinowego przyczynia się do powstania szkorbutu, ale również astmy, anemii czy nieodwracalnych zmian kostnych.

Nadmiar witaminy C natomiast jest trudny do osiągnięcia, ponieważ każda większa ilość jest usuwana z organizmu wraz z moczem i potem. Niekiedy zażycie dawki powyżej 1000 mg może wywołać ból brzucha, nudności i wymiotę, a także wysypkę na skórze.

Źródła witaminy C w diecie to:

  • owoce cytrusowe,
  • porzeczki,
  • guawa (gujawa),
  • kiwi,
  • papaja,
  • pomidory,
  • truskawki,
  • marchew,
  • brokuły,
  • ziemniaki,
  • kapusta,
  • szpinak,
  • papryka.

Witamina C obecna jest również w świeżym mięsie, ponieważ zwierzęta samodzielnie produkują kwas askorbinowy. Wielu producentów zapewnia, że w ich napojach i cukierkach obecny jest kwas askorbinowy, natomiast jego ilość jest znikoma ze względu na rozpad składnika w czasie procesu pasteryzacji lub gotowania.

Treść artykułu jest całkowicie niezależna. Znajdują się w nim linki naszych partnerów. Wybierając je, wspierasz nasz rozwój.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Oceń jakość naszego artykułu: Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
12345
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze