Trwa ładowanie...

Cenimy Twoją prywatność

Kliknij "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU", aby wyrazić zgodę na korzystanie w Internecie z technologii automatycznego gromadzenia i wykorzystywania danych oraz na przetwarzanie Twoich danych osobowych przez Wirtualną Polskę, Zaufanych Partnerów IAB (870 partnerów) oraz pozostałych Zaufanych Partnerów (403 partnerów) a także udostępnienie przez nas ww. Zaufanym Partnerom przypisanych Ci identyfikatorów w celach marketingowych (w tym do zautomatyzowanego dopasowania reklam do Twoich zainteresowań i mierzenia ich skuteczności) i pozostałych, które wskazujemy poniżej. Możesz również podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody Wirtualna Polska, Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy będą przetwarzać Twoje dane osobowe zbierane w Internecie (m.in. na serwisach partnerów e-commerce), w tym za pośrednictwem formularzy, takie jak: adresy IP, identyfikatory Twoich urządzeń i identyfikatory plików cookies oraz inne przypisane Ci identyfikatory i informacje o Twojej aktywności w Internecie. Dane te będą przetwarzane w celu: przechowywania informacji na urządzeniu lub dostępu do nich, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru reklam, tworzenia profili związanych z personalizacją reklam, wykorzystania profili do wyboru spersonalizowanych reklam, tworzenia profili z myślą o personalizacji treści, wykorzystywania profili w doborze spersonalizowanych treści, pomiaru wydajności reklam, pomiaru wydajności treści, poznawaniu odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł, opracowywania i ulepszania usług, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru treści.


W ramach funkcji i funkcji specjalnych Wirtualna Polska może podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Cele przetwarzania Twoich danych przez Zaufanych Partnerów IAB oraz pozostałych Zaufanych Partnerów są następujące:

  1. Przechowywanie informacji na urządzeniu lub dostęp do nich
  2. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru reklam
  3. Tworzenie profili w celu spersonalizowanych reklam
  4. Wykorzystanie profili do wyboru spersonalizowanych reklam
  5. Tworzenie profili w celu personalizacji treści
  6. Wykorzystywanie profili w celu doboru spersonalizowanych treści
  7. Pomiar efektywności reklam
  8. Pomiar efektywności treści
  9. Rozumienie odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł
  10. Rozwój i ulepszanie usług
  11. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru treści
  12. Zapewnienie bezpieczeństwa, zapobieganie oszustwom i naprawianie błędów
  13. Dostarczanie i prezentowanie reklam i treści
  14. Zapisanie decyzji dotyczących prywatności oraz informowanie o nich

W ramach funkcji i funkcji specjalnych nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy mogą podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Dla podjęcia powyższych działań nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy również potrzebują Twojej zgody, którą możesz udzielić poprzez kliknięcie w przycisk "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU" lub podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Cele przetwarzania Twoich danych bez konieczności uzyskania Twojej zgody w oparciu o uzasadniony interes Wirtualnej Polski, Zaufanych Partnerów IAB oraz możliwość sprzeciwienia się takiemu przetwarzaniu znajdziesz w ustawieniach zaawansowanych.


Cele, cele specjalne, funkcje i funkcje specjalne przetwarzania szczegółowo opisujemy w ustawieniach zaawansowanych.


Serwisy partnerów e-commerce, z których możemy przetwarzać Twoje dane osobowe na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody znajdziesz tutaj.


Zgoda jest dobrowolna i możesz ją w dowolnym momencie wycofać wywołując ponownie okno z ustawieniami poprzez kliknięcie w link "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu.


Pamiętaj, że udzielając zgody Twoje dane będą mogły być przekazywane do naszych Zaufanych Partnerów z państw trzecich tj. z państw spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego.


Masz prawo żądania dostępu, sprostowania, usunięcia, ograniczenia, przeniesienia przetwarzania danych, złożenia sprzeciwu, złożenia skargi do organu nadzorczego na zasadach określonych w polityce prywatności.


Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że pliki cookies będą umieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W celu zmiany ustawień prywatności możesz kliknąć w link Ustawienia zaawansowane lub "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu w ramach których będziesz mógł udzielić, odwołać zgodę lub w inny sposób zarządzać swoimi wyborami. Szczegółowe informacje na temat przetwarzania Twoich danych osobowych znajdziesz w polityce prywatności.

Tachyfilaksja – na czym polega, przyczyny i przykłady

Avatar placeholder
10.11.2020 14:59
Tachyfilaksja to zjawisko występowania szybkiej utraty wrażliwości na lek
Tachyfilaksja to zjawisko występowania szybkiej utraty wrażliwości na lek (123rf)

Tachyfilaksja, czyli zjawisko występowania szybkiej utraty wrażliwości na lek w przypadku jego częstego podawania, bez odpowiednich przerw, przypomina tolerancję na lek. Co je różni? Głównie to, że w przypadku tachyfilaksji za wygaszanie działania leku odpowiada wyczerpanie mediatorów w błonie presynaptycznej zakończeń nerwowych, a nie przyzwyczajenie się organizmu do substancji czynnej. Co warto wiedzieć?

spis treści

1. Co to jest tachyfilaksja?

Tachyfilaksja to zjawisko występowania szybkiej utraty wrażliwości na lek w przypadku jego częstego podawania, bez odpowiednich przerw. Obserwuje się je zwłaszcza w przypadku nitratów (grupy leków nasercowych, stosowanych głównie w przerywaniu oraz zapobieganiu napadom choroby wieńcowej) i innych leków, na przykład opioidów, których działanie oparte jest na mechanizmie receptorowym.

Tachyfilaksja może mieć różne przyczyny. Odpowiada za nią najczęściej internalizacja receptorów błonowych, z którymi wiąże się dana substancja. Zjawisko polega na tym, że liczba receptorów dostosowuje się do siły sygnału chemicznego, jakim jest stężenie danej substancji w płynie zewnątrzkomórkowym. To pozwala komórce na wykrywanie zmian natężenia sygnału niezależnie od jego wartości bezwzględnej.

2. Tachyfilaksja a tolerancja

Aby zrozumieć mechanizm tachyfilaksji, trzeba dostrzec różnicę pomiędzy tachyfilaksją a tolerancją na lek.

Zobacz film: "Eksperyment naukowców. Paracetamol pod lupą"

Tolerancja na lek, inaczej tolerancja farmakologiczna, to zjawisko polegające na coraz słabszym działaniu leku w miarę jego przyjmowania. Stan przyzwyczajenia się organizmu do danej dawki leku sprawia, że w celu uzyskania tego samego efektu terapeutycznego należy zwiększyć przyjmowaną dawkę preparatu.

Wyróżnia się tolerancję:

  • farmakokinetyczną, inaczej metaboliczną, w której dochodzi do przyspieszenia metabolizmu leku. W odniesieniu do substancji psychoaktywnych zwana też toksykokinetyczną,
  • farmakodynamiczną, zwaną funkcjonalną, która rozwija się na poziomie receptorowym, na skutek zmian adaptacyjnych receptorów lub poprzez wzrost bądź spadek ich liczby. W odniesieniu do substancji psychoaktywnych zwana też toksykodynamiczna.

Efekt ten obserwuje się również w przypadku substancji psychoaktywnych. To tolerancja funkcjonalna lub tolerancja fizjologiczna.

Rekomendowane przez naszych ekspertów

3. Na czym polega tachyfilaksja?

Tachyfilaksja przypomina tolerancję, jednak w jej przypadku utrata wrażliwości na działanie leku jest konsekwencją wyczerpania mediatorów w błonie presynaptycznej zakończeń nerwowych.

Główną przyczyną jej pojawienia się jest podanie kilku dawek leku w krótkim odstępie czasu. Wówczas następuje wyrzut do szczeliny synaptycznej neuroprzekaźników, które są odpowiedzialne za mechanizm działania leku. Dochodzi do wyczerpania ich zapasów w błonie neuronu.

Trzeba wiedzieć, że cofnięcia tego zjawiska nie spowoduje zwiększenie dawki. Ponowny efekt terapeutyczny zostaje osiągnięty dopiero po zachowaniu odpowiedniego odstępu czasu pomiędzy przyjmowanymi dawkami preparatu. Jest to niezbędne, by zostały zsyntetyzowane nowe mediatory odpowiedzialne za działanie leków.

4. Tachyfilaksja: efedryna i nitrogliceryna

Zjawisko tachyfilaksji, czyli osłabienie siły działania, a niekiedy nawet jej utratę podczas dłuższego stosowania, obserwuje się na przykład po podaniu kilku dawek efedryny lub nitrogliceryny, zwłaszcza dożylnie.

Efedryna to organiczny związek chemiczny, alkaloid roślinny, pochodna fenyloetyloaminy. Stosowana jest jako lekarstwo na nieżyt nosa oraz niedociśnienie związane z narkozą. To również stymulant, reduktor apetytu oraz środek zwiększający koncentrację i uwagę.

Substancja działa pobudzająco na układ współczulny, bezpośrednio na receptoryα-adrenergiczne i β-adrenergiczne oraz pośrednio poprzez uwalnianie noradrenaliny z zakończeń nerwowych. To właśnie dlatego, przy powtarzanym podawaniu występuje zjawisko tachyfilaksji. Oznacza to, że każda kolejna dawka podawana w krótkim czasie powoduje mniejszy skutek farmakologiczny.

Nitrogliceryna należy do azotanów. To jedne z najstarszych leków stosowanych w chorobach serca. Do tej grupy należy również diazotan izosorbidu, monoazotan izosorbidu i czteroazotan pentaerytrytylu. Stosuje się je prewencyjnie, przed występowaniem bólów dławicowych. Azotany w przypadku stabilnej choroby wieńcowej, zależnej od zmian miażdżycowych w tętnicach wieńcowych, poprawiają tolerancję wysiłku.

Osłabienie oczekiwanej reakcji na lek, czyli tachyfilaksja, może pojawić się podczas przewlekłego podawania azotanów - dożylnie bądź doustnie, w równych odstępach czasu. Aby utrzymać skuteczność leczenia należy zachować odstęp czasowy pomiędzy kolejnymi dawkami (zwłaszcza przy podaniu dożylnym).

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Oceń jakość naszego artykułu: Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
12345
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze