Torbiele w piersiach - przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie
Torbiele w piersiach są jednym z elementów łagodnej dysplazji piersi. Dysplazja występuje głównie u kobiet po 40 roku życia i jest najczęstszą łagodną zmianą sutka. Na obraz dysplazji składają się zmiany przewodów mlecznych, zaburzenia w tkance łącznej między zrazikami i twory torbielowate. Przyczyną są zaburzenia gospodarki hormonalnej, a konkretnie równowagi estrogenowo-progesteronowej (związanej m.in. ze zmniejszającą się wraz z wiekiem czynnością gonad). Łagodna dysplazja piersi zwana jest także mastopatią.
1. Torbiele w piersiach - przyczyny
W piersi mastopatycznej obok torbieli występują ogniskowe zagęszczenia miąższu. U kobiet z mastopatią ryzyko nowotworu piersi jest nieco podwyższone – bardzo zaawansowane zmiany dysplastyczne mogą być stanem przedrakowym. Torbiele same w sobie rzadko dają początek nowotworowi.
Zaburzenia gospodarki hormonalnej sprzyjają rozrostowi nabłonka przewodów wyprowadzających sutka. Rozrastająca się tkanka utrudnia odpływu płynu surowiczego. Dochodzi do tworzenia zamkniętych przestrzeni wypełnionych jałowym płynem surowiczym – to są właśnie torbiele w piersiach.
2. Torbiele w piersiach - objawy
W wielu przypadkach torbiele w piersiach nie dają objawów. Jednak bywa też tak, że pierś jest napięta i nadwrażliwa na dotyk (zwłaszcza na tydzień przed miesiączką). Czasami badanie piersi jest dla kobiety bolesne. Torbiele w piersiach same w sobie zazwyczaj nie dają dolegliwości bólowych. Nadwrażliwość piersi wiąże się raczej z zatrzymywaniem wody w organizmie, które ma miejsce pod wpływem progesteronu w drugiej połowie cyklu miesiączkowego. Nadmiar płynu i obrzęk tkanki łącznej sutka powoduje rozpychanie tkanki, co jest przyczyną nieprzyjemnych odczuć, a nawet nieznośnego bólu.
W gruczole wyczuwalne może być elastyczny guz (torbiel wypełniona płynem), a także stwardniałe ogniska z licznymi drobnymi guzkami (łagodna dysplazja piersi). Ogniska mogą być małe lub zajmować dużą część piersi. Niekiedy występują w jednej piersi, w innym przypadku obecne są w obu jednocześnie.
3. Torbiele w piersiach - diagnostyka
- badanie palpacyjne (dotykiem),
- USG piersi,
- mammografia,
- badanie cytologiczne zaaspirowanego podczas biopsji płynu,
3.1. Torbiele w piersiach a rak piersi
Ostateczne rozpoznanie łagodnej dysplazji piersi i wykluczenie raka sutka jest możliwe tylko na podstawie badania histologicznego – badanie wycinka jest szczególnie wskazane w przypadku wykazania w piersi obecności mikrozwapnień w badaniu mammograficznym. Torbiele w piersiach często ulegają zmianom w czasie cyklu miesiączkowego (powiększają się i dają dolegliwości bólowe w drugiej połowie cyklu, przed miesiączką). Mają zwykle kształt okrągły, regularny i są zazwyczaj wyraźnie przesuwalne względem podłoża. Guz złośliwy jest raczej twardy, ma nieregularny kształt i jest zwykle mało przesuwalny. Rzadko daje dolegliwości bólowe i nie ulega zmianom w trakcie cyklu miesiączkowego. Jednak tak naprawdę na podstawie badania palpacyjnego nie można odróżnić torbieli od raka, np. torbiele w piersiach bywają niekiedy twarde w dotyku. Rozstrzygające jest zawsze badanie histologiczne!
4. Torbiele w piersiach - leczenie
Jeśli bóle i obrzmienie związane z łagodną dysplazją piersi nie są bardzo nasilone, to warto spróbować działań profilaktycznych takich jak:
- ograniczenie lub rezygnacja z kawy, herbaty i tytoniu,
- zmniejszenie ilości tłuszczów pochodzenia zwierzęcego w diecie.
Duże pojedyncze torbiele w piersiach można leczyć za pomocą nakłucia i odessania płynu (biopsja i aspiracja płynu). Płyn ten należy poddać badania w celu wykluczenia nowotworu. Tak oto za jednym zamachem dokonywana jest diagnostyka i leczenia. Małe torbiele w piersiach mogą być nie wyczuwalne dotykiem i ich biopsji dokonuje się pod kontrolą USG. Jeśli pozostała po zabiegu w piersi torebka torbieli ma grube ściany, to należy usunąć operacyjnie, gdyż w miejscu tym może rozwinąć się rak (zdarza się to jednak rzadko).
Ponieważ przyczyną powstawania torbieli w piersiach są zaburzenia hormonalne, w niektórych przypadkach (gdy objawy mastopatii są szczególnie dotkliwe dla kobiety) warto jest wykonać badania hormonalne i ewentualnie rozpocząć terapię farmakologiczną (inhibitory prolaktyny, leki antygonadotropowe).
Kiedy torbiele w piersiach należy leczyć operacyjne:
- jeśli badanie cytologiczne płynu wskazuje na zwiększone ryzyko rozwoju raka,
- gdy płyn z aspiracji okaże się być zabarwiony krwią,
- kiedy torbiel nawraca w krótkim czasie po jej opróżnieniu.
Torbiele w piersiach są wynikiem zaburzeń hormonalnych i pojawiają się u wielu kobiet. Ich leczenie nie zawsze jest konieczne.
PYTANIA I ODPOWIEDZI EKSPERTÓW NA TEN TEMAT
Zobacz także odpowiedzi na pytania innych osób, które miały do czynienia z tym problemem:
- Torbiele w piersi - odpowiada lek. Zbigniew Żurawski
- Ból piersi a torbiele - odpowiada lek. Izabela Ławnicka
- Torbiele w piersi a ciąża - odpowiada lek. Beata Sterlińska-Tulimowska
- Torbiele w piersi a mięśniaki macicy - odpowiada lek. Rafał Gryszkiewicz
- Biopsja piersi a torbiele - odpowiada lek. Małgorzata Horbaczewska
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.