Tymozyna – funkcje, niedobór i nadmiar, zastosowanie
Tymozyna jest hormonem wydzielanym przez grasicę, która ma duże znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego. Hormon bierze udział w regulacji układu immunologicznego. To dlatego zarówno jego niedobór, jak i nadmiar mogą mieć poważne konsekwencje. Co warto wiedzieć?
1. Co to jest tymozyna?
Tymozyna to hormon peptydowy wydzielany przez grasicę. To niewielki gruczoł zlokalizowany w śródpiersiu, za mostkiem, który wchodzi w skład układu immunologicznego. Narząd ten opowiada za rozwój układu odpornościowego.
Największe rozmiary i aktywność grasica wykazuje w okresie dziecięcym. Co interesujące, zwykle zanika po okresie dojrzewania, na co wpływają prawdopodobnie hormony płciowe. Narząd zostaje zastępowany tkanką tłuszczową.
Grasica jest odpowiedzialna za produkcję nie tyko tymozyny, ale i innych hormonów, takich jak tymulina, tymopoetyna, TFX (grasiczy czynnik X) czy grasiczy czynnik humoralny. Źródłem tymozyny jest z kolei nie tylko grasica, ale i inne tkanki i narządy organizmu. Nazwa hormonu ma zaś związek z tym, że po raz pierwszy wyizolowano go właśnie z grasicy (z łaciny grasica - thymus).
2. Funkcje tymozyny
Tymozyna to tak naprawdę szereg związków o działaniu immunomodulującym, takich jak: tymozyna α1, tymozyna β4 oraz tymozyna α7. Jakie są ich funkcje?
Tymozyny posiadają różnorodną aktywność biologiczną:
- tymozyna alfa 1 stymuluje powstawanie limfocytów T pomocniczych,
- tymozyna beta 4 reguluje produkcję aktyny, wspiera procesy regeneracyjne organizmu, wykazuje działanie przeciwzapalne,
- tymozyna alfa 7 wpływa na dojrzewanie limfocytów T regulatorowych,
Główną funkcją tymozyny jest pobudzanie i przyspieszanie dojrzewania limfocytów, komórek układu immunologicznego, których prawidłowa liczba i rozwój warunkują odporność organizmu. Hormon bierze udział w regulacji układu immunologicznego. To dlatego tymozyna jest szczególnie ważna w wieku dziecięcym, gdy rozwija się układ odpornościowy.
3. Niedobór i nadmiar tymozyny
Pomiar stężenia tymozyny we krwi nie jest wykonywany rutynowo. W celu rozpoznawania zaburzeń funkcji grasicy wykonuje się badania obrazowe, takie jak tomografia czy rezonans magnetyczny klatki piersiowej.
Niski poziom tymozyny jest związany z nieprawidłowym rozwojem bądź przedwczesnym zanikiem grasicy. Dzieje się tak u małych dzieci w wyniku ciężkich chorób. Brak tymozyny pojawia się w zespole DiGeorge’a. Choroba wywołuje zanik obwodowego układu limfoidalnego i zmniejszenie liczby limfocytów we krwi, co skutkuje obniżeniem odporności.
Poziom hormonu jest również niższy u osób zmagających się z przewlekłymi chorobami autoimmunologicznymi i zapalnymi. Niedobór tymozyny może również być związany z uszkodzeniem grasicy wskutek chemioterapii, urazu i nowotworu narządu – grasiczaka. Warto wiedzieć, że na funkcjonowanie grasicy i produkcję tymozyny negatywnie wpływa stres, używki, jak również stosowanie antybiotyków i glikokortykosteroidów.
Objawem niedoboru tymozyny są zaburzenia odporności, co skutkuje częstymi infekcjami. W sytuacji, gdy przyczyną niskiego poziomu tymozyny jest grasiczak, pojawia się kaszel, duszność i ból w klatce piersiowej. W zespole DiGeorge’a obserwuje się rozszczep podniebienia, wady serca anomalie w budowie gardła i krtani, dysmorfię twarzy i kończyn.
Wysoki poziom tymozyny pojawia się u pacjentów onkologicznych w przypadku niektórych typów nowotworów, najczęściej raka płuca. Może być również związany z patologicznym rozrostem grasicy. Objawem nadmiaru tymozyny jest rozwój miastenii. To choroba autoimmunologiczna prowadząca do osłabienia mięśni.
4. Preparaty z tymozyną
Niektóre z tymozyn znajdują zastosowanie w medycynie. Preparaty zawierające ten hormon stosuje się w celu wspierania naturalnej odporności organizmu. Tabletki i inne produkty zawierające wyciąg z grasicy wykorzystuje się do wspierania pracy układu immunologicznego:
- w przebiegu pierwotnych i wtórnych niedoborów odporności,
- w przebiegu układowych chorób tkanki łącznej,
- w schorzeniach związanych z niedoborem hormonów grasicy,
- wspomagająco w niektórych schorzeniach onkologicznych i hematologicznych, podczas terapii cytostatykami. Ponieważ preparaty z tymozyną wspomagają odnowę komórkową, są wykorzystywane przez sportowców jako środek dopingujący.
Najczęściej stosowanymi preparatami grasicy jest:
- tymozyna (naturalny peptyd wyizolowany z krwi zwierząt i ludzi),
- tymopoetyna (izolowana lub otrzymywana syntetycznie),
- czynniki grasicze (thymostimulinum – TFX, tetrahydrofuran – THF, surowiczy czynnik grasiczy – FST).
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.