W jakich przypadkach szczególnie sięgamy po tomografię komputerową?
Tomografia komputerowa jest badaniem radiologicznym, czyli opierającym się na działaniu promieniowania rentgenowskiego. W jego trakcie pacjenta umieszcza się na specjalnym stole, który przesuwa się wzdłuż aparatu. Lampa rentgenowska, poruszająca się dookoła ciała człowieka, powoduje naświetlenie pacjenta dokładnie z każdego punktu wokół jego osi. Dzięki temu uzyskuje się na monitorze komputera obraz wybranej warstwy ciała.
1. W jaki sposób działa tomografia komputerowa?
Umieszczony we wnętrzu aparatu pacjent jest naświetlany dużą dawką promieniowania rentgenowskiego. Obrazy, otrzymywane każdorazowo po pełnym obrocie lampy wokół ciała człowieka poddawanego badaniu, zostają dodane do siebie przez komputer, a reprezentacja struktur anatomicznych organizmu wyświetla się na jego monitorze. Możliwe jest obejrzenie obrazu przedstawiającego konkretną warstwę poprzeczną ciała pacjenta lub zmiana płaszczyzny na inną, np. czołową. Wiele aparatów produkuje także obrazy trójwymiarowe. Co więcej, uzyskany obraz można poddać obróbce wtórnej, czyli np. ustawić pożądany stopień szarości, dokonać pomiaru odległości, czy też pola powierzchni.
Aby uzyskać jak najbardziej precyzyjny obraz tkanek ciała, osoba poddawana badaniu niekiedy przyjmuje specjalny środek cieniujący, który znacznie osłabia działanie promieni rentgenowskich. Podanie pacjentowi takiego środka powoduje, że fale rentgenowskie są prawie całkowicie wchłaniane do tkanek, w których jest on obecny. W ten sposób, na monitorze komputera pojawia się charakterystyczne, jasne pole. Wśród stosowanych podczas badania TK środków cieniujących, lub inaczej – kontrastowych, wyróżniamy preparaty doustne, dożylne i doodbytnicze.
2. Czemu służy badanie TK?
Dzięki tomografii komputerowej możliwe jest dokładne zbadanie i wykrycie zmian w strukturach anatomicznych organizmu. Uzyskana ocena jest bardziej precyzyjna niż w przypadku innego rodzaju badań radiologicznych, ze względu na możliwość rozróżnienia wszelkich elementów tkanek miękkich. Dodatkowo tomografię komputerową można zastosować w tzw. badaniach interwencyjnych. Do tego typu badań zalicza się biopsję pod kontrolą TK, nakłucie i drenaż ropnia itp.
3. Wskazania do wykonania tomografii komputerowej
Tomografię komputerową w trybie natychmiastowym należy wykonać w przypadku:
- podejrzenia krwawienia doczaszkowego;
- podejrzenia ropnia mózgu;
- urazu głowy i kanału kręgowego.
Tomografię komputerową należy również wykonać w przypadku nieprawidłowości ze strony centralnego układu nerwowego, a w szczególności przy:
- podejrzeniu nowotworu pierwotnego albo wtórnego mózgowia;
- stwierdzeniu wady wrodzonej ośrodkowego układu nerwowego;
- schorzeniach zatok, gardła, krtani, jam nosa oraz kości czaszki;
- zmianach naczyniowych w mózgowiu (np. w przypadku krwiaka, czy zawału);
- uszkodzeniach rdzenia kręgowego;
- zmianach zwyrodnieniowych kręgosłupa, albo przepuklinie jąder miażdżystych;
- chorobach przesadki mózgowej oraz oczodołów, których nie można zdiagnozować przy pomocy innych badań;
- konieczności dokonania oceny struktury kanału kręgowego,
- pojawieniu się niewyjaśnionych zaburzeń neurologicznych.
Do tomografii komputerowej lekarze odwołują się również w przypadku nieprawidłowości w okolicy klatki piersiowej i śródpiersia. Tomografię komputerową klatki piersiowej wykonuje się w:
- chorobach płuc, a szczególności przy podejrzeniu ropnia, azbestozy, sarkoidozy, histiocytozy X, azbestozy, fibrozy, zawału lub urazu płuc, a także zatoru tętnicy płucnej;
- zmianach nowotworowych w obrębie płuc i oskrzeli;
- schorzeniach serca, osierdzia oraz chorobach naczyniowych, np. w diagnostyce kardiomiopatii, guzów i wad serca, tętniaków aorty, płynu w osierdziu, czy też zapalenia osierdzia;
- zmiany obejmujące klatkę piersiową i opłucną. np. urazy, zapalenia i nowotwory.
Po tomografię komputerową sięgamy też w przypadku zmian ze strony jamy brzusznej, a zwłaszcza w przypadku:
- nowotworów łagodnych i złośliwych wątroby, trzustki, pęcherzyka żółciowego, nerek, śledziony i przestrzeni zaotrzewnowej;
- zapalenia trzustki i wątroby;
- guzów i zapalenia żołądka, jelit i przełyku;
- urazów i zapalenia śledziony;
- zapaleniach nerek, guzach, urazach, wodonerczu, zwężeniu tętnic nerkowych, wadach nerek;
- patologii nadnerczy.
Jeśli lekarz zauważy zmiany ze strony miednicy małej, również może odwołać się do badania TK. Zwłaszcza w przypadku:
- nowotworów narządów rodnych kobiety i gruczołu krokowego u mężczyzny;
- guzów pęcherza moczowego.
Tomografia komputerowa jest wykonywana na zlecenie lekarza. Generalnie umożliwia lub ułatwia ustalenie wskazań do leczenia operacyjnego.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.