Werbena pospolita – wygląd, uprawa, działanie i zastosowanie w medycynie
Werbena pospolita, nazywana jest także werbeną lekarską, to roślina, którą ceni się zarówno z uwagi na walory estetyczne, jak i lecznicze. Jakie ma właściwości? Co stanowi wskazanie do jej stosowania? Czy istnieją jakieś przeciwwskazania?
1. Co to jest werbena pospolita?
Werbena pospolita (Verbena officinalis), inaczej werbena lekarska, to jednoroczna roślina ozdobna i lecznicza. Pochodzi z Afryki, należy do rodziny werbenowatych (Verbenaceae). Obecnie spotyka się ją niemal na całym świecie. Można ją hodować w ogrodzie.
Uprawa werbeny pospolitej nie jest specjalnie skomplikowana. Roślina nie ma wielu wymagań. Najlepiej sobie radzi w miejscach nasłonecznionych, niedobrze znosi cień. Ponieważ wymaga utrzymywania nie tylko żyznego i przewiewnego, ale i stale wilgotnego podłoża, należy zapewnić jej dobrą glebę i pamiętać o regularnym podlewaniu.
Jak wygląda werbena pospolita? Osiąga maksymalnie metr wysokości. Jej łodyga, z której wyrastają szorstkie liście o lancetowatym kształcie, jest silnie rozkrzewiona. Ma charakterystyczne, drobne kwiaty – białe lub lekko liliowe.
2. Właściwości werbeny pospolitej
Werbena jest rośliną leczniczą, wykorzystywaną w medycynie z uwagi na wiele właściwości prozdrowotnych. Jej najbardziej wartościową częścią, to jest surowcem leczniczym jest ziele werbeny, które zawiera takie substancje czynne jak: fitosterole, hastatozyd, glikozydy irydoidowe, werbalinę czy trójterpeny, antyoksydanty (takie jak flawonoidy i pochodne kwasów fenolowych). Badania potwierdziły obecność werbaskozydu – glikozydu fenolowego oraz werbenaliny – glikozydu irydoidowego.
Werbena stosowana wewnętrznie pomaga:
- przy dolegliwościach żołądkowo-jelitowych, ponieważ przyczynia się do łagodzenia zaburzeń trawiennych, przywraca komfort przy problemach żołądkowych,
- w walce ze stresem i nerwowością, pomaga na problemy z zasypianie. Ma działanie nasenne, uspokajające oraz łagodzące stany lękowe,
- na ból głowy i ból zębów,
- wzmacnia odporność organizmu, mobilizuje ustrój do efektywnej walki z drobnoustrojami chorobotwórczymi, stymuluje odruch kaszlu i działa przeciwzapalnie, przynosi ulgę przy katarze i kaszlu. Ma działanie antybakteryjne i przeciwgrzybicze. Warto po nią sięgać w czasie przeziębienia i grypy, ale i w okresach zwiększonej zachorowalności,
- regulować cykle menstruacyjne u kobiet,
- wzmacnia ścianki naczyń krwionośnych i uszczelnia je, zapobiegając pękaniu,
- przeciwdziała nowotworom. Posiada właściwości przeciwutleniające. Pomaga chronić neurony przed uszkodzeniami i obumieraniem.
Stosowany zewnętrznie wywaru z werbeny:
- sprawdza się przy obniżaniu gorączki,
- pomagają w walce z siniakami, przyspieszają gojenie ran,
3. Stosowanie werbeny pospolitej
Werbenę pospolitą można stosować zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie. Napar z werbeny można pić, ale i wykorzystywać do okładów (aby go przygotować wystarczy zalać łyżkę suszu wrzątkiem i odstawić go do zaparzenia na kilkanaście minut.
Tak przygotowany napój należy pić 1-2 razy dziennie). Z werbeny można również zrobić nalewkę (wystarczy zalać ziele alkoholem). W aptekach dostępne są pastylki do ssania oraz syropy na bazie werbeny.
Dostępny jest także olejek eteryczny, który pachnie cytrynowo, orzeźwiająco i świeżo (warto go dodawać do kąpieli) oraz kosmetyki na bazie werbeny, które są przeznaczone do pielęgnacji skóry przesuszonej i podrażnionej (np. hydrolat z werbeny, mydło z dodatkiem werbeny, balsam z ekstraktem z werbeny).
4. Werbena – przeciwwskazania i skutki uboczne
Spożywanie werbeny w postaci naparu, nalewki czy produktów z werbeną w składzie jest przeciwwskazane dla osób, które są uczulone na rośliny z gatunku werbenowatych oraz ciąża (werbena wpływa ona na czynność skurczową macicy). Ze względu na brak danych zaleca się ostrożność w przypadku kobiet karmiących piersią. Nie zaobserwowano dolegliwości związanych bezpośrednio z piciem naparu czy stosowaniem preparatów z dodatkiem werbeny. Roślinę uznaje się za bezpieczną.
5. Werbena cytrynowa – właściwości
Istnieje jeszcze inny rodzaj werbeny niż pospolita. To werbena cytrynowa - zioło lecznicze i roślina przyprawowa. Podobnie jak werbena pospolita pomaga na dolegliwości układu nerwowego, zaburzenia żołądkowo-jelitowe, ma działanie przeciwzapalne i przeciwwirusowe, wspiera również odporność. W kuchni można stosować ją do przygotowywania zarówno dań, jak i napojów oraz deserów.
Ze względu na zapach bywa składnikiem perfum, świec zapachowych oraz kosmetyków. Przygotowuje się z niej napary, a i dodaje dodawać ją też do aromatycznych, relaksujących kąpieli.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.
