Zaćma wtórna
Zaćma (katarakta) to jedna z najczęściej występujących chorób oczu. Stopniowo dochodzi do zmętnienia soczewki oka, a przez to do problemów z widzeniem, a nawet utraty wzroku. Zaćmę leczy się operacyjnie, ale – niestety – choroba ma charakter nawracający. Powrót nieprzyjemnych dolegliwości to tzw. zaćma wtórna. Jak można ją leczyć?
1. Co to jest zaćma wtórna?
Szacuje się, że około 20 proc. pacjentów, którzy przeszli operację usunięcia zaćmy, po pewnym czasie skarży się na powrót dolegliwości – widzą niewyraźnie i jakby przez mgłę. Taki stan to zaćma wtórna, czyli zmętnienie torebki tylnej soczewki.
Zaćma wtórna jest więc powikłaniem po operacji usunięcia katarakty i może wystąpić kilka tygodni, miesięcy lub lat po zabiegu. Zmętnieniu ulega tylna część torebki soczewki, którą pozostawia się w oku, aby była podstawą dla sztucznej soczewki. Po pewnym czasie może jednak dojść do zmętnienia, które zaburza prawidłowe widzenie i musi być leczone.
2. Przyczyny zaćmy wtórnej
Zmiany w gałce ocznej po udanej operacji usunięcia zaćmy zwykle są wynikiem chorób metabolicznych, takich jak np. cukrzyca czy niedoczynność przytarczyc. Większe ryzyko powrotu kłopotów z widzeniem jest też u osób z atopowym zapaleniem skóry.
Zaćma wtórna może być też wynikiem stanów zapalnych w gałce ocznej (np. zapalenia rogówki czy twardówki), urazów oka oraz guzów wewnątrzgałkowych. Wysoka krótkowzroczność i wrodzone wady siatkówki również wpływają na zwiększenie ryzyka wystąpienia zaćmy wtórnej.
3. Objawy zaćmy wtórnej
Symptomy zaćmy wtórnej przypominają początki zwykłej zaćmy. Zmętnienie soczewki powoduje, że pacjent widzi niewyraźnie – ma odczucie, jakby patrzył przez mgłę lub brudną szybę. Obserwuje się też pogorszenie ostrości widzenia i rozmazanie obrazu.
4. Leczenie zaćmy wtórnej
Do leczenia nie wykorzystuje się środków farmakologicznych, a widzenia nie można poprawić poprzez korektę wzroku okularami. Nie trzeba po raz kolejny poddawać się operacji, ponieważ wystarczy zabieg laserowy, który jest bezbolesny i nieskomplikowany.
Najczęściej wykorzystywaną metodą leczenia zaćmy wtórnej jest zabieg kapsulotomii z wykorzystaniem lasera YAG. Kapsulotomia tylna polega na wykonaniu niewielkiego otworu w tylnej torebce oka. Efektem tego jest natychmiastowa poprawa jakości widzenia.
Jak wygląda ten zabieg? Zanim lekarz do niego przystąpi, pacjentowi mierzone jest ciśnienie wewnątrzgałkowe oraz ostrość widzenia. Następnie podaje się krople rozszerzające źrenice oraz krople ze znieczuleniem. W czasie zabiegu pacjent musi siedzieć nieruchomo – poruszenie głową czy okiem może mieć poważne konsekwencje w postaci nieodwracalnych uszkodzeń w oku. Lekarz, używając lasera YAG, robi mały otwór w torebce tylnej soczewki oka. Sam zabieg trwa zaledwie kilkanaście sekund, a jego efekty są zauważalne bardzo szybko (już następnego dnia wzrok powinien wrócić do normy).
Należy jednak pamiętać, że przez kilkanaście godzin po zakończeniu zabiegu pacjent może jeszcze widzieć niewyraźnie i nie powinien wtedy prowadzić auta ani obsługiwać maszyn. Przez tydzień należy też stosować specjalne krople do oczu przepisane przez okulistę.
Laserowe leczenie zaćmy wtórnej to zabieg refundowany przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Kapsulotomia tylna jest wykonywana również w wielu prywatnych placówkach okulistycznych, a jej koszt to około 300-400 złotych.
5. Zapobieganie zaćmie wtórnej
Zaćma wtórna jest konsekwencją katarakty, dlatego, aby jej uniknąć, należy wiedzieć, jakie są sposoby zapobiegania zaćmie. Najczęściej chorują na nią osoby po 50. roku życia, a zmiany w gałce oka postępują wraz z wiekiem. Nie mamy wpływu na procesy starzenia, ale wiadomo, że styl życia również wpływa na ryzyko rozwoju katarakty.
Palenie papierosów oraz niezdrowa dieta osłabiają kondycję całego organizmu, również naszych oczu. Jeśli chcemy zadbać o wzrok, powinniśmy zrezygnować z używek, a w codziennym menu uwzględnić produkty bogate m.in. w witaminę A (np. marchew, ryby, jaja, brokuły, pomidory).
Promieniowanie słoneczne bardzo niekorzystnie wpływa na nasz wzrok, dlatego należy chronić oczy przed ostrym słońcem. Latem należy więc nosić okulary przeciwsłoneczne oraz nakrycie głowy, aby zmniejszyć ekspozycję oczu na szkodliwe promieniowanie.
Ważnym elementem profilaktyki jest regularne badanie wzroku. Nawet, jeśli nie mamy wady, powinniśmy odwiedzać gabinet okulisty, by sprawdzić, czy w oku nie doszło do żadnych chorobotwórczych zmian. Jeśli mamy kłopoty z czytaniem, zauważyliśmy, że widzimy mniej ostro albo bolą nas oczy, powinniśmy jak najszybciej zgłosić się do specjalisty. Nie należy lekceważyć żadnych zmian w jakości widzenia, ponieważ mogą świadczyć o zmianach chorobowych w gałce ocznej.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.
