Trwa ładowanie...

Zapalenie brzegów powiek - przyczyny, objawy, diagnozowanie, leczenie, powikłania

Zapalenie brzegów powiek jest dość częstym i niestety trudnym do leczenia schorzeniem oka. Najczęściej powstaje ono na skutek nadkażenia bakteryjnego wydzieliny gruczołów znajdujących się w powiece.
Zapalenie brzegów powiek jest dość częstym i niestety trudnym do leczenia schorzeniem oka. Najczęściej powstaje ono na skutek nadkażenia bakteryjnego wydzieliny gruczołów znajdujących się w powiece. (123rf)

Zapalenie brzegów powiek jest dość częstym i niestety trudnym do leczenia schorzeniem oka. Najczęściej powstaje ono na skutek nadkażenia bakteryjnego wydzieliny gruczołów znajdujących się w powiece. Chorobowo zmieniona powieka jest obrzęknięta, przekrwiona, na jej brzegach znajdują się tłuste łuseczki, ponadto chory zgłasza uczucie suchości, swędzenia, pieczenia gałki ocznej oraz obecności ciała obcego pod powieką. Nieleczone zapalenie brzegów powiek może prowadzić do wypadania rzęs, powstania blizn na brzegach powiek oraz zaburzenia wydzielania przez gruczoły Meiboma, co skutkuje zmniejszeniem stabilności filmu łzowego. Jak przebiega leczenie zapalenia brzegów powiek? Dlaczego nigdy nie należy bagatelizować tej dolegliwości?

spis treści

1. Przyczyny zapalenia brzegów powiek

Najczęstszą przyczyną zapalenia brzegów powiek jest nadkażenie bakteryjne wydzieliny produkowanej przez gruczoły Meiboma i gruczoły Zeissa. Jeśli wydzielina gromadzi się na przednim brzegu powieki, mamy do czynienia z tzw. przednim zapaleniem brzegu powieki.

Bakterią wywołującą zapalenie jest najczęściej gronkowiec złocisty. Jeśli zaś wydzielina gromadzi się pod powieką, mamy do czynienia z tylnym zapaleniem brzegu powieki, które jest reakcją na powstające produkty rozkładu wydzieliny gruczołów przez gronkowiec naskórkowy. O ile gronkowiec naskórkowy jest bakterią, która występuje na skórze i spojówce powszechnie i zwykle nie powoduje objawów zapalenia, to gronkowiec złocisty jest bakterią przeniesioną do oka za pośrednictwem brudnych rąk lub chusteczek do nosa.

Zobacz film: "Bakteryjne zapalenie spojówek"

Warto podkreślić, że nadmierne wydzielanie powiekowych gruczołów łojowych, zwłaszcza przyrzęsowego gruczołu Zeissa, często skojarzone jest z przebytym w przeszłości łojotokowym zapaleniem skóry głowy.

U niektórych pacjentów zapalenie brzegów powiek może rozwinąć się pod wpływem kilku czynników jednocześnie. Taka sytuacja określana jest mianem "zespołu potrójnego S" (w języku angielskim pojęcie to funkcjonuje jako seborrhoea, staphylococci infection i sicca syndrome). U pacjenta dotkniętego zespołem potrójnego S zapalenie pojawia się na skutek łojotoku, zakażenia gronkowcem oraz występującego zespołu suchego oka.

W obecnych czasach zapalenie brzegów powiek zazwyczaj spowodowane jest uczuleniem na różne alergeny roślinne i zwierzęce lub też wywoływane jest przez substancje toksyczne znajdujące się w otoczeniu oraz substancje stosowane w kosmetykach.

Do innych przyczyn powstania zapalenia brzegów powiek zaliczamy również występowanie niewyrównanej szkłami okularowymi wady wzroku. Dotyczy to przede wszystkim dalekowzroczności i astygmatyzmu, gdyż wady te prowadzą do stałego napięcia akomodacji oczu, co może sprzyjać wystąpieniu stanu zapalnego powiek. Wady te prowadzą do stałego napięcia akomodacji oczu, co może sprzyjać wystąpieniu stanu zapalnego powiek.

Na rozwój zapalenia brzegów powiek szczególnie narażone są:

  • osoby starsze,
  • osoby, które chorowały na łojotokowe zapalenie skóry głowy lub trądzik różowaty,
  • przedstawiciele niektórych zawodów - do czynników usposabiających do rozwoju zapalenia brzegów powiek należy stałe ich drażnienie pyłami, dymem, światłem, środkami chemicznymi. Może to być związane z narażeniem zawodowym chorego na przykład podczas pracy w kopalni czy w trakcie prac remontowo-budowlanych.
  • osoby zmagające się z cukrzycą, osoby niedożywione,
  • osoby z niedoborami odporności,

Ponadto wśród czynników usposabiających do zachorowania warto wymienić nieprawidłowe nawyki higieniczne.

2. Objawy zapalenia brzegów powiek

Najczęstszymi objawami, jakie występują w zapaleniu brzegów powiek są obrzęk powiek i ich przekrwienie. Jeśli mamy do czynienia z gromadzeniem się wydzieliny gruczołów łojowych, u nasady rzęs pojawiają się drobne, żółtawe łuski. Nadkażenie gronkowcowe wywołuje wrzodziejące zapalenie brzegów powiek z obecnością twardych łusek wokół rzęs, których usunięcie powoduje powstanie owrzodzeń na brzegu powiek.

Zapaleniu brzegów powiek często towarzyszy uczucie dyskomfortu w chorym oku związane z jego podrażnieniem, świądem, pieczeniem i uczuciem ciała obcego. Gromadząca się na powiekach wydzielina powoduje sklejanie się rzęs, co jest widoczne zwłaszcza rano bezpośrednio po przebudzeniu. Zapalenie brzegów powiek często jest skojarzone z przewlekłym zapaleniem spojówek, w którego przebiegu występują takie objawy, jak pieczenie, światłowstręt i przekrwienie spojówek.

Zaburzenia wydzielania lipidów przez gruczoły Meiboma mogą powodować zmniejszenie stabilności filmu łzowego, co skutkuje nadmiernym odparowywaniem warstwy wodnej i dołączeniem się objawów zespołu suchego oka (tzw. suche oko).

3. Diagnozowanie zapalenia brzegów powiek

Diagnozowanie zapalenia brzegów powiek odbywa się podczas wizyty u okulisty. Osoba, która zauważy u siebie objawy chorobowe, powinna jak najszybciej skonsultować się z tym specjalistą. Okulista stawia rozpoznanie na podstawie dokładnego wywiadu, badania lekarskiego, badania wewnętrznej strony powieki, rogówki, a także wymazu pobranego z brzegu powieki. Ostatnie z badań wykonywane jest w laboratorium. Wymaz z brzegu powieki pozwala ustalić, czy w narządzie znajdują się chorobotwórcze bakterie.

4. Leczenie zapalenia brzegów powiek

Leczenie zapalenia brzegów powiek jest często długotrwałe i żmudne. Wymaga ono cierpliwości i sumienności ze strony pacjenta, gdyż najważniejszą rzeczą w leczeniu zapalenia jest codzienna higiena brzegów powiek. Wskazane jest wykonywanie ciepłego kompresu na powieki. Kompresy powinno trzymać się na powiekach od pięciu do dziesięciu minut. Należy je wykonywać od dwóch do czterech razy dziennie, w zależności od stopnia dolegliwości. Codzienne wykonywanie tego rytuału pozwala zmiękczyć łuski powstające na brzegach powiek.

Niezwykle ważne jest również staranne usuwanie zalegającej wydzieliny oraz gromadzących się łuseczek ze skraju powieki. W tym celu wykorzystujemy nasączony w mieszaninie wody i szamponu dla dzieci wacik, którym delikatnie pocieramy wzdłuż krawędzi powieki.

Podczas leczenia należy ograniczyć lub zaprzestać stosowania makijażu i noszenia soczewek kontaktowych. W przypadku, gdy przyczyną zapalenia powiek są nadkażenia bakteryjne, stosuje się kurację antybiotykami. Pacjentom przepisuje się maści z antybiotykiem, na przykład z grupy aminoglikozydów lub sulfonamidów. W przypadku nasilonego odczynu zapalnego skuteczne może się okazać zastosowanie miejscowo maści z glikokortykosteroidem.

Specjaliści nie mają wątpliwości, że na choroby oczu o podłożu alergicznym cierpi kilkanaście procent ludzi na świecie. Do najpopularniejszych chorób oczu na tle alergicznym zalicza się wypryskowe zapalenie oka, kontaktowe zapalenie skóry powiek, alergiczne zapalenie spojówek. Jeśli przyczyną zapalenia powiek jest alergia, należy podjąć wysiłki w celu identyfikacji i ograniczenia ekspozycji na alergen. W tym wypadku stosowane są leki przeciwhistaminowe.

Ostatnie badania naukowe sugerują, że doustne podawanie kwasów tłuszczowych omega-3 może być pomocne w leczeniu zapalenia brzegów powiek. W leczeniu wspomagającym można zastosować także specjalny spray liposomalny (Tears Again), który rozpyla się 3-4 razy dziennie na powieki. Preparat ten przywraca prawidłową czynność fazy lipidowej filmu łzowego, przez co poprawia nawilżenie oczu oraz powiek, łagodząc uczucie suchości i podrażnienie oczu.

5. Powikłania zapalenia brzegów powiek

Przewlekły proces zapalny brzegów powiek może powodować powstanie jęczmienia, gradówki, owrzodzenia rogówki, przewlekłego zapalenia spojówek. Może być przyczyną nieprawidłowego kierunku wzrostu rzęs (mogą dotykać i drażnić oko) lub ich wypadania. Przewlekłe zapalenie brzegów powiek może istotnie zaburzyć wydzielanie lipidów przez gruczoły Meiboma. Osłabia to stabilność filmu łzowego, przez co łatwiej odparowuje z niego warstwa wodna. Przyczynia się to do powstania zespołu suchego oka.

Osoby chorujące na zapalenie brzegów powiek powinny pamiętać o unikaniu makijażu, stosowania drażniących kosmetyków, soczewek kontaktowychoraz przebywania w zapylonych i zadymionych pomieszczeniach w czasie trwania choroby.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze