"Zastrzyk" na alzheimera. Pierwsza taka terapia w Europie

Lecanemab to nowoczesny lek biologiczny stosowany we wczesnych stadiach choroby Alzheimera. Należy do przeciwciał monoklonalnych, czyli specjalnie zaprojektowanych białek, które wiążą się z nieprawidłowym beta-amyloidem odkładającym się w mózgu. Dzięki temu wspiera układ odpornościowy w usuwaniu szkodliwych złogów białka, które prowadzą do uszkodzeń komórek nerwowych i pogorszenia pamięci oraz funkcji poznawczych.

Lek podawany jest w formie dożylnego wlewu co dwa tygodnie i może być stosowany tylko u dorosłych pacjentów z łagodnym otępieniem lub zaburzeniami pamięci związanymi z chorobą Alzheimera. Leczenie wymaga ścisłego nadzoru lekarza oraz regularnych badań obrazowych mózgu (MRI), ponieważ jednym z działań niepożądanych mogą być tzw. zmiany związane z amyloidem, takie jak obrzęk czy drobne krwotoki.

To pierwsza terapia immunologiczna w Europie, która realnie modyfikuje przebieg choroby Alzheimera, a nie tylko łagodzi jej objawy.

Lek został dopuszczony do obrotu w 2023 roku w Stanach Zjednoczonych, a dwa lata później w krajach Unii Europejskiej.

Zobacz także: Zmęczenie, brak motywacji, spadek energii. Dlaczego pojawiają się po urlopie?

Po dwóch latach od wprowadzenia leku na rynek amerykański, przeprowadzono badania retrospektywne. Naukowcy sprawdzili, jak lek wpłynął na pacjentów. Wyniki przedstawiono na AAIC 2025.

Obserwacja objęła 178 osób z wczesną postacią choroby, leczonych lecanemabem w USA. Średni wiek pacjentów wynosił 74 lata, a ponad połowa miała łagodne zaburzenia poznawcze (MCI).

Jak się okazało, u 83,6 proc. pacjentów stan pozostał stabilny lub uległ poprawie, a w grupie przyjmującej przynajmniej 40 dawek przez 18 miesięcy – 86,7 proc zgłosiło poprawę.

Działania niepożądane wystąpiły u 12,9 proc. pacjentów, ale nie stwierdzono ciężkich krwawień ani zgonów.

Zobacz także: MZ publikuje wolne terminy na cytologię i mammografię. Lubuskie nie ma żadnego

Naukowcy sprawdzili też wpływ obecności genu APOE4, zwiększającego ryzyko choroby i działań niepożądanych.

Wśród osób posiadających dwie kopie genu poprawę lub stabilizację odnotowano u 73 proc. pacjentów, podczas gdy u heterozygot było to 88 proc., a u osób bez genu – 85 proc.

Eksperci podkreślają, że lecanemab nie zatrzymuje całkowicie choroby, ale może znacząco spowolnić jej postęp i poprawić jakość życia pacjentów i ich rodzin.

Kolejne lata obserwacji mają pokazać, czy terapia stanie się standardem leczenia alzheimera w praktyce klinicznej.

Magdalena Pietras, dziennikarka Wirtualnej Polski

Źródła

1. Alzheimer Europe
2. WHO
3. Biogen
4. Alzheimer.org
5. European Medicines Agency