Zgryz otwarty - przyczyny, objawy, metody leczenia, konsekwencje, wady wymowy
Zgryz otwarty to bardzo często występująca wada zgryzu, kwalifikująca się do leczenia ortodontycznego lub poprzez zabiegi chirurgiczne. Może utrudniać codzienne funkcjonowanie i prowadzić do rozwoju wielu wad wymowy. Na czym polega zgryz otwarty i jak można sobie z nim poradzić?
1. Co oznacza zgryz otwarty?
Zgryz otwarty jest dość złożoną wadą zgryzu. Mówi się o niej wtedy, kiedy zęby górne i dolne w ogóle się ze sobą nie stykają, a między łukami zębowymi jest przestrzeń. Tak zgryz określa się także mianem szpary niedogryzowej.
Prześwit między zębami może być mniejszy lub większy, w zależności od stopnia rozwinięcia wady. Najczęściej pojawia się już na etapie dzieciństwa i zaburza prawidłowy rozwój czynności jamy ustnej. Jak każda wada, ta również może być przyczyną późniejszych problemów z mową czy jedzeniem.
Wyróżnia się trzy rodzaje zgryzu otwartego:
- częściowy przedni
- częściowy boczny jednostronny lub obustronny
- całkowity
Rekomendowane przez naszych ekspertów
2. Przyczyny zgryzu otwartego
O zgryzie otwartym mówimy, kiedy zęby sieczne nie nachodzą na siebie, w efekcie czego górne i dolne zęby nie stykają się ze sobą. Przyczyną takiego stanu może być:
- wada genetyczna
- nieprawidłowa drożność dróg oddechowych
- przerośnięty trzeci migdał
- zbyt długie ssanie smoczka lub karmienie butelką
- zbyt długie wędzidełko i wypychanie języka między zęby
- nieprawidłowe układanie dziecka do snu - takie, gdzie głowa i szyja nie są wyżej tułowia
- nieprawidłowe wyżynanie się zębów mlecznych lub stałych
- obgryzanie paznokci
- choroby endokrynologiczne
Zgryz otwarty może pojawić się także u osób dorosłych, wówczas przyczyną z reguły są choroby endokrynologiczne, nieprawidłowe ułożenie wędzidełka i nawykowe obgryzanie paznokci.
3. Objawy zgryzu otwartego
Zgryz otwarty rozpoznaje się nie tylko na podstawie przerwy między górnym a dolnym łukiem zębowym. Istnieją także inne objawy, które towarzyszą tej konkretnej wadzie. To na przykład zmiany proporcji twarzy - przednia część jest wyższa i sprawia wrażenie wydłużonej.
Inne objawy zgryzu otwartego to:
- szpara pomiędzy przedtrzonowcami i trzonowcami
- wiotkie wargi
- skrócona górna warga
- podniesione podniebienie
- zbyt szybka utrata zębów mlecznych
4. Konsekwencje nieleczonego zgryzu otwartego
Nieleczony zgryz otwarty może prowadzić do wielu zaburzeń czynności jamy ustnej. Najczęściej występują zaburzenia mowy, które mogą nawracać nawet po wyleczeniu - dzieje się tak ze względu na nieprawidłową budowę zgryzu.
Skutkiem otwartego zgryzu jest także obniżone napięcie i wiotkość mięśni warg. Pacjent może mieć nie tylko problemy z mówieniem, ale także z przeżuwaniem.
5. Jak leczyć zgryz otwarty?
Przed leczeniem warto wykonać szereg badań diagnostycznych, w tym zdjęcie RTG jamy ustnej, a także zdjęcie pantomograficzne oraz boczne RTG twarzoczaszki. Aby leczenie zgryzu otwartego było skuteczne, konieczna jest ścisła współpraca ze specjalistą oraz stosowanie się do wszystkich zaleceń.
Duże znaczenie w leczeniu ma stopień zaawansowania wady, a także wiek pacjenta. Obecnie najpopularniejszą metodą było założenie aparatu ortodontycznego, teraz dużo częściej korzysta się z zabiegów chirurgicznych. Bardzo często nieodzowna jest także pomoc logopedy.
W przypadku dużej szpary pomiędzy górnymi i dolnymi zębami, konieczne może być chirurgiczne ułożenie szczęki oraz żuchwy, co wiąże się z długą rekonwalescencją.
5.1. Leczenie zgryzu otwartego u dzieci i dorosłych
U dzieci leczenie otwartego zgryzu polega na wspólnej pracy stomatologa, ortodonty oraz logopedy. Dziecku można założyć aparat ruchomy, który będzie musiało nosić tak często, jak to możliwe albo aparat stały.
Aparat ruchomy można założyć do ok. 10 roku życia. W przypadku dzieci leczenie zgryzu otwartego jest nieco łatwiejsze i szybciej można skorygować tę wadę. Wczesne rozpoczęcie leczenia daje duże szanse na szybki sukces.
W przypadku dorosłych leczenie może opierać się na założeniu stałego aparatu ortodontycznego lub - jeśli będzie taka potrzeba - przeprowadzeniu zabiegu chirurgicznego. Czasem konieczne jest także podcięcie wędzidełka.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.
