Zielony (zielonkawy) stolec - charakterystyka, przyczyny, postępowanie, zielony kał u dziecka

Zielony stolec może być wywołany różnymi czynnikami. Sytuacja ta może budzić nasze podejrzenie, nie warto jednak od razu wpadać w panikę. W większości przypadków zmiana koloru stolca na zielony jest wynikiem spożywania zielonych warzyw liściastych. Zielony stolec może być również spowodowany stosowaniem środków przeczyszczających. Jakie inne czynniki mogą wpływać na zmianę koloru kału?

1. Jaki jest prawidłowy kolor stolca?

Stolec to mieszanina resztek pokarmu, wody oraz bakterii. Jego kolor jest zależny od codziennej diety, spożywanych płynów i przyjmowanych leków. Prawidłowy stolec u dorosłego powinien mieć brązową barwę (od jasnej do ciemnej).

Odstępstwo od naturalnego koloru może świadczyć o problemach zdrowotnych, podobnie jak nietypowa konsystencja lub obecność niestrawionych elementów.

Zobacz film: "Jak pozbyć się biegunki?"

Nieprawidłowy kolor stolca to między innymi czarny, żółty, biały, czerwony i zielony. Pojawianie się kału o niewłaściwej barwie przez kilka kolejnych dni jest wskazaniem do wizyty lekarskiej i wykonania badań.

2. Zielony stolec u dorosłego

Zmiana koloru stolca na zielony może być uwarunkowana różnorodnymi czynnikami. Zielony kał może być wynikiem obecności żółci, której barwa zmienia się w trakcie przechodzenia przez przewód pokarmowy.

Żółć może stać się zielona w sytuacji, w której zwiększa się tempo przechodzenia treści jelitowej. Mówimy wówczas o przyspieszonej perystaltyce jelit. Ponadto, zielony stolec może informować nas o alergii pokarmowej lub być objawem niektórych schorzeń.

Pozostałe przyczyny zielonego stolca to:

• biegunka,
• zaburzenie flory bakteryjnej jelit,
• spożywanie dużej ilości zielonych warzyw liściastych (np. sałaty, jarmużu, szpinaku, rukwi wodnej, rukoli),
• przyjmowanie niektórych środków farmaceutycznych (np. pochodnej kwasu indoilooctowego, indometacyny lub preparatów przeczyszczających),
• spożywanie produktów z dodatkiem barwników spożywczych,
• choroby metaboliczne (np. mukowiscydoza).

Ponadto, zmiana koloru stolca na zielony może oznaczać procesy chorobowe w naszym organizmie. Może sygnalizować zakażenie pasożytnicze, celiakię, bakteryjne zakażenie jelit, zespół upośledzonego wchłaniania, wrzodziejące zapalenie jelita grubego lub rzekomobłoniaste zapalenie jelit.

W wielu przypadkach zielony stolec świadczy również o chorobie dróg żółciowych, np. kamicy przewodów żółciowych, zwężeniu dróg żółciowych, infekcyjnym zapaleniu wątroby, a nawet raku trzustki.

3. Zielony stolec w ciąży

Zielony kał w ciąży występuje stosunkowo często, niektórzy sądzą że jest to efekt zmian hormonalnych, natomiast pozostali zalecają zwrócenie szczególnej uwagi na dietę i stosowane suplementy.

Zielonkawy stolec może być też spowodowany działaniem bakterii na sok żółciowy i szybką przemianą materii. Kobiety bardzo często zgłaszają również zielony kolor biegunki, która pojawia się na różnych etapach ciąży.

Okazuje się, że zielone rozwolnienie w pierwszych tygodniach zwykle jest efektem stresu i dużych przemian hormonalnych, ale wymaga wizyty lekarskiej, gdy współwystępuje z bólem brzucha lub krwawieniem z pochwy.

Wśród przyczyn zielonej biegunki w ciąży wymienia się również rozwój płodu i powiększanie się macicy. Nie bez znaczenia jest również stres, szczególnie tuż przed terminem porodu. Wówczas zielone zabarwienie stolca może sugerować zbliżające się rozwiązanie i oczyszczanie się organizmu.

Warto jednak zdecydować się na konsultację ze specjalistą, gdy zielona wodnista biegunka występuje z ogólnym osłabieniem organizmu, gorączką i twardnieniem brzucha. U niektórych kobiet zielona biegunka poprzedza bowiem odklejanie się łożyska.

4. Zielony stolec u dziecka

Zielony stolec u niemowlaka karmionego piersią zazwyczaj jest efektem nadwrażliwości. Wówczas matka powinna wyeliminować z diety produkty, które mogą szkodzić i zrezygnować z herbatek na laktację.

Zielony kał u dzieci może być też efektem szybkiej przemiany materii lub zjedzenia zielonych produktów, takich jak jarmuż, brokuł czy szpinak.

Często zielony stolec u niemowlaka wynika z podawania mleka modyfikowanego zawierającego żelazo lub innych preparatów z tym składnikiem. Barwa kału może być sygnałem spożycia dużej ilości pierwiastka lub problemów z jego przyswajalnością.

Zielony stolec u noworodka może informować również o nietolerancji nabiału, szczególnie wtedy gdy pojawia się jednocześnie z kolką i bólem brzucha.

Zielone zabarwienie stolca może być spowodowane także spożyciem mleka modyfikowanego z białkiem typu HA, a także informować o obecności żółtaczki, infekcji bakteryjnej lub wirusowej.

Zielone kupy mogą być też objawem problemów z florą bakteryjną jelit lub reakcją organizmu na zmianę diety lub nietolerancją niektórych produktów. Zielony kał u dzieci bardzo często jest efektem próbowania nowych potraw, składających się z wielu różnych warzyw i bardziej intensywnych przypraw.

Zielony stolec u 5 latka i 3 letniego dziecka może być też efektem podawanych suplementów diety, witamin czy syropów, a nawet spożywanych soków czy napojów, szczególnie tych warzywno-owocowych.

Warto obserwować dziecko i zwracać uwagę na jego samopoczucie - poziom energii, częstotliwość oddawania moczu i stolca, konsystencję i zapach kału, temperaturę ciała.

Niepokojące objawy to utrata masy ciała i utrzymywanie się stanu podgorączkowego. Wskazaniem do wizyty lekarskiej jest również biegunka u dziecka koloru zielonego.

5. Zielony stolec a dieta

Zielone stolce nie muszą być objawem choroby, niekiedy nieprawidłowa barwa kału jest wynikiem spożytych wcześniej produktów. Zwykle ciemnozielony stolec to efekt jedzenia dużej ilości warzyw bogatych w chlorofil, takich jak kapusta, sałata, zielona papryka, szpinak, jarmuż, roszponka, rukola czy brokuły.

Zielonkawy kał może być też wynikiem zażywania suplementów diety, zawierających chlorofil lub wypijania zielonych koktajli. Warzywa mogą sprawić, że pojawi się też zgniły zielony, ciemno zielony, a nawet czarno zielony stolec.

W takiej sytuacji warto zachować spokój i chwilowo zrezygnować z jedzenia niektórych produktów spożywczych. Po upływie 2-3 dni barwa kału powinna być prawidłowa.

Utrzymujący się pomimo zmian w diecie zielony stolec warto omówić z lekarzem, który zleci na przykład wykonanie badań pomocnych w diagnostyce infekcji. Wskazaniem do wizyty w placówce medycznej jest również szaro zielony stolec i przewlekła ciemnozielona biegunka.

6. Zielony stolec w przebiegu chorób

6.1. Zakażenie bakterią Salmonelli

Zakażenie bakterią Salmonelli często powoduje zieloną biegunkę, podobnie jak infekcja rotawirusowa lub norowirusowa. Biegunka na zielono może być spodowodowana również alergią lub nietolerancją pokarmową.

6.2. Problemy z pęcherzykiem żółciowym

Jasnozielony stolec może informować o problemach z pęcherzykiem żółciowym - kamicy pęcherzyka lub zapaleniu dróg żółciowych. Pacjenci obserwują wówczas jasny zielony, a nawet żółty kał.

6.3. Zespół jelita drażliwego

Zielone stolce u dorosłych mogą być objawem zespołu jelita drażliwego, szczególnie wtedy gdy naprzemiennie pojawiają się biegunki i zaparcia. W przebiegu schorzenia może pojawić się również zielony luźny stolec u dorosłych, a także ból brzucha i wzdęcia.

6.4. Wrzodziejące zapalenie jelita grubego

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG) charakteryzuje się zielonym kolorem kału, jak również biegunkami z krwią czy bólami skurczowymi jelit. Pacjenci często mają też wzdęty brzuch i podwyższoną temperaturę ciała.

6.5. Celiakia

Celiakia (nietolerancja glutenu) bardzo często odpowiada za zielony kał u dorosłych, współwystępujący z bólem brzucha i utratą masy ciała. Objawy pojawiają się niedługo po zjedzeniu produktów obfitych w gluten.

6.6. Choroba Leśniewskiego-Crohna

Choroba Leśniewskiego-Crohna prowadzi do zapalenia ścian układu pokarmowego, co ma związek z pojawianiem się objawów, takich jak przewlekłe zmęczenie, bolesne skurcze jelit, utrata apetytu czy owrzodzenia jamy ustnej. Dodatkowo choroba stanowi przyczynę zielonej biegunki, występującej naprzemiennie z zielono czarnymi stolcami.

6.7. Zespół SIBO

Zielony kolor kału może występować w przebiegu zespołu SIBO, czyli nadmiernego rozrostu flory bakterynej w jelitach. Chorzy często doświadczają bólu brzucha, uczucia pełności i przewlekłej zielonej biegunki.

7. Zielony stolec - kiedy pójść do lekarza?

Co robić, gdy zauważymy u siebie zielony stolec? Warto zwrócić uwagę, czy występowanie zielonego kału nie jest połączone z innymi objawami chorobowymi, takimi jak ciemny kolor moczu, swędzenie skóry czy problemy trawienne. W przypadku wystąpienia następujących symptomów istnieje podejrzenie choroby dróg żółciowych. W takiej sytuacji należy jak najszybciej skontaktować się z lekarzem.

Zielony kał może być również objawem chorobowym, który występuje u osób zakażonych Salmonellą. Pacjenci uskarżają się wówczas na biegunki.

Zielony stolec nie zawsze jednak świadczy o problemach zdrowotnych. Jeśli w ostatnim czasie spożywaliśmy dużo zielonych warzyw, zmiana koloru kału jest czymś naturalnym. Podobnie jest w przypadku stosowania niektórych lekarstw, np. leków na przeczyszczenie, indometacyny.

W przypadku wątpliwości warto udać się do lekarza rodzinnego, który przepisze nam skierowanie na badania. Wskazane jest wykonanie:

• ogólnego badania kału,
• bakteriologicznego badania kału, z dodatkowym badaniem na grzyby oraz pasożyty.

Jeśli powodem zielonego stolca są choroby jelit, bardzo ważne jest, aby zadbać o wyrównanie flory bakteryjnej. Pacjenci uskarżający się na biegunki, powinni przyjmować odpowiednią ilość płynów i elektrolitów. Dzięki temu postępowaniu można uniknąć odwodnienia.

Leczenie chorób jelit uzależnione jest od rodzaju i stopnia rozwoju schorzenia. Pacjenci poddawani są leczeniu farmakologicznemu, w niektórych przypadkach niezbędne jest przeprowadzenie operacji.

Zielone stolce u dorosłego, nie wracające do prawidłowego koloru po zmianie diety i suplementów, są z pewnością wskazaniem do poszerzonej diagnostyki. Zielone stolce u dziecka w większości przypadków nie informują o żadnej poważnej chorobie i znikają samoistnie w przeciągu kilku dni.

Zielony stolec u niemowląt również nie stanowi powodu do niepokoju, choć oczywiście warto porozmawiać z pediatrą, który rozwieje wszelkie wątpliwości.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.