Trwa ładowanie...

Żylaki jako powikłanie choroby zakrzepowej

Avatar placeholder
11.02.2020 16:19
Żylaki jako powikłanie choroby zakrzepowej
Żylaki jako powikłanie choroby zakrzepowej

Żylaki kończyn dolnych pojawiają się u osób z genetycznymi predyspozycjami do tej choroby, które dużo stoją lub siedzą w jednej pozycji, noszą uciskające nogi skarpety, itp. To tak zwane żylaki pierwotne. Żylaki wtórne natomiast są spowodowane innymi chorobami, takimi jak żylna choroba zakrzepowo-zatorowa.

spis treści

1. Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa

Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa występuje w dwóch postaciach klinicznych: zakrzepicy żył głębokich i zatorowości płucnej.

Zatorowość płucna, czyli zator tętnicy płucnej, polega na gwałtownym zamknięciu lub zwężeniu tętnicy płucnej lub części jej rozgałęzień przez materiał zatorowy (najczęściej jest to skrzeplina, czyli fragment czopu powstałego wewnątrz naczynia krwionośnego na skutek wykrzepiania krwi lub zlepiania się i osadzania płytek krwi). Może być jednym z powikłań zakrzepicy żył głębokich.

Zobacz film: "Choroby serca najczęstszą przyczyną zgonów Polaków"

Zakrzepica żył głębokich to powstanie skrzepliny w układzie żył głębokich (czyli znajdujących się pod powięzią głęboką kończyny, oddalonych od powierzchni skóry). Choroba najczęściej dotyczy kończyn dolnych.

2. Epidemiologia żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej

W Polsce każdego roku pierwszy w życiu epizod zakrzepicy żył głębokich występuje u 5 osób na 10 tys. Jej częstość wzrasta wraz z wiekiem. Zachorowania w większości dotyczą osób hospitalizowanych na oddziałach urazowych, internistycznych i długotrwale unieruchomionych.

3. Czynniki ryzyka wystąpienia żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej

Przyczyną powstawania zakrzepów (czyli tworzenia się skrzepliny) w naczyniach może być:

1) zwolnienie przepływu krwi,

2) zaburzenie krzepnięcia krwi,

3) uszkodzenie ściany naczynia żylnego.

Jest to tzw. triada Virchowa. Zwykle wystarczy obecność dwóch z tych trzech czynników, żeby doszło do zakrzepicy

Do czynników ryzyka zakrzepicy zaliczane są:

  • duże zabiegi operacyjne, szczególnie w obrębie kończyn dolnych, miednicy mniejszej i jamy brzusznej,
  • urazy, zwłaszcza wielonarządowe lub złamania kości miednicy oraz kości długich kończyn dolnych,
  • niedowład lub porażenie kończyn dolnych, długotrwałe unieruchomienie,
  • nowotwory złośliwe i leczenie przeciwnowotworowe (chemio- i radioterapia, leczenie hormonalne),
  • przebyta żylna choroba zakrzepowo-zatorowa,
  • wiek powyżej 40 lat,
  • ciąża i połóg,
  • stosowanie doustnych środków antykoncepcyjnych lub hormonalnej terapii zastępczej,
  • trombofilia wrodzona albo nabyta (choroba charakteryzująca się zwiększoną skłonnością do powstawania zakrzepów, spowodowaną zaburzeniami w układzie krzepnięcia krwi),
  • posocznica, czyli reakcja zapalna wywołana zakażeniem obejmująca cały organizm,
  • zaawansowana niewydolność serca lub układu oddechowego,
  • nieswoiste zapalenia jelit, zespół nerczycowy i wiele innych.

Otyłość, palenie papierosów lub żylaki kończyn dolnych prawdopodobnie nie są niezależnymi czynnikami ryzyka, ale znacznie zwiększają wpływ innych, wymienionych wyżej czynników.

4. Mechanizm powstawania żylaków jako powikłania żylnej choroby zakrzepowo zatorowej

W warunkach prawidłowych krew w układzie żylnym kończyn dolnych płynie z żył powierzchownych w kierunku żył głębokich poprzez łączące je żyłki zwane perforatorami. Jednokierunkowy przepływ krwi jest możliwy dzięki zastawkom żylnym, czyli fałdom błony wewnętrznej żyły, które uniemożliwiają cofanie się krwi.

W zakrzepicy żył głębokich zakrzepy tworzące się wewnątrz naczyń żylnych mogą mniej lub bardziej utrudniać w nich przepływ krwi. Jeżeli skrzeplina w dużym stopniu hamuje odpływ krwi z kończyny, wzrasta ciśnienie wewnątrz naczynia i rozwijają się objawy niewydolności żylnej. Krew cofa się do układu żył powierzchownych.

Długotrwały zastój i zwiększone ciśnienie krwi działające na ściany naczynia powodują, że ściany żylne, nieprzyzwyczajone do takich warunków, ulegają rozciągnięciu i stopniowo przerastają. Uszkodzeniu ulegają również zastawki żylne. Żyła zaczyna przypominać wyglądem poskręcany, gumowy wąż o porozciąganych ściankach i balonowatych poszerzeniach. W wyniku uszkodzenia ścian naczyń wzrasta ich przepuszczalność dla niektórych składników krwi, co jest przyczyną występowania masywnych obrzęków na kończynach dolnych.

Na przestrzeni lat dochodzi do postępującego zwłóknienia tkanki podskórnej kończyny i zmian na skórze. Staje się ona stopniowo coraz cieńsza, bardziej napięta i błyszcząca. Pojawiają się brunatne przebarwienia. W końcu mogą się rozwinąć owrzodzenia, czyli otwarte, trudno gojące się rany.

Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa i jej powikłania mogą być dużym zagrożeniem dla chorego, dlatego warto nie lekceważyć pierwszych objawów i jak najszybciej zgłosić się do lekarza, który w procesie diagnostycznym postawi właściwe rozpoznanie i zastosuje odpowiednie leczenie. Bardzo duże znaczenie ma wdrożenie odpowiednich metod profilaktyki w każdym przypadku zwiększonego ryzyka wystąpienia żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Następny artykuł: Żylaki w szczególnych sytuacjach
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze