Trwa ładowanie...
Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Dr n. med. Szymon Kujawiak

Dyskopatia - przyczyny, objawy, rozpoznanie, leczenie, zapobieganie

Dyskopatia najczęściej dotyka osoby między 30. a 50. rokiem życia.
Dyskopatia najczęściej dotyka osoby między 30. a 50. rokiem życia. (123rf)

Dyskopatia to schorzenie krążka międzykręgowego, polegające na uwypukleniu jego jądra. Jest to początkowy stan choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa. Najpierw bolą plecy w okolicy lędźwiowo-krzyżowej, potem ból promieniuje do bioder, kolan czy stóp. Z powodu drętwienia i napięcia mięśni ten odcinek kręgosłupa sztywnieje. W czasie dyskopatii pojawiają się zaburzenia czucia w różnych kończynach, w końcu może dojść do tzw. „opadnięcia stopy”. Dyskopatię można leczyć, ale lepiej jej zapobiegać.

spis treści

1. Co to jest dyskopatia?

Dyskopatia (przepuklina kręgosłupa) jest przewlekłą chorobą. Stanowi pierwszy etap choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa, która zwykle dotyka osoby z przedziału wiekowego 30-50 lat.

Kręgi i krążki międzykręgowe, tzw. dyski, składają się na nasz kręgosłup. Kręgi są twarde, dyski zaś miękkie, ponieważ pełnią funkcję amortyzatora. Wielkość i kształt dysków zmienia się zależnie od odcinka kręgosłupa.

Zobacz film: "Bóle kręgosłupa"

Ich wysokość wzrasta ku dołowi, największa jest w odcinku lędźwiowym. Kiedy dochodzi do zwyrodnienia lub przemieszczenia jądra miażdżystego mamy do czynienia z dyskopatią.

Jądro uciskając na pierścień powoduje przykre dolegliwości bólowe, niedowłady, zaburzenia czucia lub zanik mięśni. Dyskopatia lędzwiowa prowadzi do występowania bardzo silnego zespołu bólowego, któremu towarzyszyć mogą zaburzenia fukcji pęcherza moczowego i niedowład stopy.

Dyskopatia szyjna wywołuje drętwienie rak, zawroty głowy i silny zespół bólowy kończyń. Ponadto mogą pojawić się zaburzenia równowagi i ograniczenia ruchomości kręgosłupa szyjnego.

W poważniejszych przypadkach dyskopatia szyjna może prowadzić do wystąpienia niedowładu kończyn. Znacznie uszkodzony krążek może wywierać nacisk na korzeń nerwowy, co powoduje silne bóle - tzw. rwę kulszową.

Najlepszym rozwiązaniem w początkowym stadium dyskopatii są ćwiczenia i rehabilitacja
Najlepszym rozwiązaniem w początkowym stadium dyskopatii są ćwiczenia i rehabilitacja (123rf)

1.1. Zwyrodnienie odcinka szyjnego kręgosłupa

Głównym objawem jest ból karku, który nasila się zwłaszcza w nocy, kiedy pozostajemy w bezruchu. O ile w ciągu dnia wiele osób zapomina o dolegliwości, to brak leczenia i rehabilitacji może doprowadzić do ograniczenia ruchów głowy, a także zaburzeń pracy kończyn.

Ból w odcinku szyjnym kręgosłupa i postępujący stan zwyrodnieniowy mogą mieć poważne konsekwencje, zwłaszcza dla osób aktywnych fizycznie. Dlatego tak ważne jest podjęcie leczenia i odpowiednio prowadzona rehabilitacja. Dobrze prowadzona terapia zmniejszy dolegliwości i przywróci pełną ruchomość.

Urazy odcinka szyjnego kręgosłupa i patologiczne zmiany w tym obrębie najczęściej są następstwem wypadków komunikacyjnych, kiedy tułów pozostaje w miejscu (stabilizowany pasami bezpieczeństwa), a szyja przyjmuje całe szarpnięcie. Cierpią na nie również osoby w podeszłym wieku, gdyż wraz z upływem lat, kręgi ulegają stopniowej degeneracji. Dochodzi do zmniejszenia przestrzeni międzykręgowej lub przepuklin w ich obrębie.

Najtrudniejsze do rehabilitacji są przewlekłe zwyrodnienia - ból nawraca i staje się coraz bardziej dokuczliwy - promieniuje na inne części ciała. Często towarzyszy mu drętwienie kończyn i mrowienie. Jest na tyle dokuczliwy, że uniemożliwia spokojny sen.

Prowadzi do sztywności karku i zmniejszenia ruchomości szyi. W przypadkach bardziej zaawansowanej choroby może wpływać na pogorszenie wzroku, słuchu, a nawet niedowładu w obrębie kończyn górnych. Objawami towarzyszącymi są: zawroty głowy, nudności czy szum w uszach.

Mimo poważnych konsekwencji powody postępującego zwyrodnienia są być też bardzo prozaiczne - od zbyt dużej poduszki, przez siedzący tryb pracy, po codzienne przeciążenia.

Wdowi garb jest coraz częściej diagnozowany w przypadku osób, które wiele godzin dziennie spędzają przed komputerem w nieprawidłowej pozycji. To charakterystyczne zgrubienie tkanki w odcinku szyjnym kręgosłupa. Deformacja przypomina kształtem sporej wielkości kulkę. Towarzyszy jej przygarbiona postawa ciała oraz znaczne wysunięcie głowy do przodu.

W erze smartfonów i komputerów oraz mało aktywnego trybu życia, człowiek coraz częściej przyjmuje nieprawidłową postawę ciała, co przekłada się na zmiany i zwyrodnienia, często powodując kontuzje.

Wdowi garb to deformacja kręgosłupa, która dawniej dotykała głównie kobiet, będących w okresie menopauzalnym. Ponieważ wiele z nich było już wdowami, stąd też zwyczajowa nazwa, którą określano tę specyficzną wadę postawy. Dzisiaj problem dotyczy również młodych osób, niezależnie od płci.

Przyczyną powstawania wdowiego garbu jest najczęściej nieprawidłowa sylwetka ciała i długotrwała pozycja siedząca np. przed komputerem, która obciąża odcinek szyjny kręgosłupa. Z czasem, na skutek złego ustawienia kręgosłupa, na karku zauważalny jest przyrost tkanki.

2. Przyczyny dyskopatii

Wśród przyczyn dyskopatii wymieniane jest głównie znaczne obciążenia kręgosłupa, powiązane zwykle z ciężką pracą fizyczną i nieumiejętnym dźwiganiem, podnoszeniem i przenoszeniem ponad dziesięciokilogramowych ciężarów.

Do wystąpienia tej choroby przyczynia się również otyłość, brak ruchu, niehigieniczny tryb życia i wibracje, na które jesteśmy narażeni w czasie długotrwałej jazdy samochodem. Dyskopatia może być również konsekwencją kontuzji lub urazu.

Jak już wcześniej wspomniano choroba ta dotyka najczęściej pacjentów między 30. a 50. rokiem życia. Na jej wystąpienie szczególnie narażeni są chorzy na osteoporozę, a także osoby żyjące w przewlekłym stresie (stres powoduje trwałe wzmożone napięcie mięśniowe).

Istotne są również skłonności wrodzone, stąd też podczas diagnozowania dyskopatii coraz częściej zwraca się uwagę na rodzinną historię chorób. Badania wykazały, że palacze tytoniu częściej zapadają na dyskopatię, w przeciwieństwie do osób niepalących.

Sygnałem, który powinien nas zaniepokoić są dolegliwości bólowe kręgosłupa, uniemożliwiające codzienną aktywność fizyczną oraz bóle promieniujące do kończyny dolnej.

Powinny nas również zaniepokoić zaburzenia czucia powierzchownego w obrębie nogi lub osłabienie siły mięśniowej w jej obrębie. Może się to objawiać np. brakiem możliwości oderwania pięty od podłoża w czasie chodzenia na palcach stóp.

3. Objawy dyskopatii

Dyskopatia najczęściej obejmuje odcinek lędźwiowy i szyjny kręgosłupa, rzadziej piersiowy. Dyskopatia lędźwiowa objawia się najpierw bólem w odcinku lędźwiowo-krzyżowym, po czym ból zaczyna promieniować do kończyn dolnych.

Pojawiają się parestezje i drętwienia oraz wzmożone napięcie mięśni przykręgosłupowych. Wszystkie te objawy dyskopatii nie tylko powodują nasz dyskomfort z powodu bólu, ale przede wszystkim ograniczają ruchomość odcinka lędźwiowego. Do innych symptomów dyskopatii należą:

  • zaburzenia czucia w kończynach dolnych,
  • osłabienie mięśni stopy i podudzia,
  • niedowłady nerwów kończyny dolnej.

Z powodu dyskopatii dochodzi również do zaburzeń zwieraczy pęcherza moczowego i/lub odbytu. W niektórych przypadkach odnotowano także zaburzenia potencji i libido.

Te objawy dyskopatii mogą narastać powoli lub gwałtownie i szybko, jak dzieje się w przypadku wypadnięcia jądra miażdżystego do kanału kręgowego i uciskania korzeni nerwowych.

ROZWIĄŻ TEST

ROZWIĄŻ TEST

Od pewnego czasu odczuwasz bóle kręgosłupa? To może być dyskopatia. Rozwiąż nasz test i oceń swój stan zdrowia.

4. Rozpoznanie dyskopatii

W celu zdiagnozowania dyskopatii, oprócz pojawiających się objawów i wywiadu lekarskiego, należy wykonać kilka badań specjalistycznych:

  • rezonans magnetyczny MR – badanie ujawnia nawet niewielkie zmiany w krążkach międzykręgowych,
  • tomografia komputerowa TK – uwidacznia struktury kostne,
  • badanie radiologiczne RTG – umożliwia dostrzeżenie niektórych cech pośrednich, mogących wskazywać na dyskopatię,
  • badanie przedmiotowe – pomaga ustalić przyczyny dyskopatii.

5. Zapobieganie dyskopatii

W zakresie rozwijania się dyskopatii wiele zależy od nas samych - przede wszystkim od trybu życia jaki prowadzimy. Aby zapobiegać rozwojowi tej choroby, powinniśmy podejmować regularną aktywność fizyczną i zrezygnować z wykonywania pracy obciążającej kręgosłup.

Warto też zadbać o zdrową dietę i raz na jakiś czas wybrać się na masaż zmniejszający napięcie mięśniowe w okolicach chorobowo zmienionych krążków. Bardzo ważne jest, aby poprawnie wykonywać ćwiczenia zalecone przez terapeutę.

Wprowadzenie fizycznej aktywności do naszego życia poprawia dopływ krwi, więc również tlenu i innych składników odżywczych do każdej tkanki okołokręgosłupowej.

Nieocenioną rolę w terapii odgrywa umiejętność przybierania właściwej pozycji ciała. Powinniśmy spać na dobrze dobranym, wygodnym materacu. Bardzo ważne jest również odpowiednie nawodnienie organizmu.

6. Leczenie dyskopatii

6.1. Rehabilitacja

W przypadku wdowiego garbu konieczna jest rehabilitacja. Terapia i leczenie deformacji polega głównie na korekcie postawy ciała oraz na wdrażaniu nowoczesnych metod fizjoterapii. Samodzielne korygowanie postawy, pilnowanie prawidłowej pozycji kręgosłupa w pozycji siedzącej, wpływa pozytywnie na niwelowanie garbu. Często tzw. samodzielna terapia pomaga uchronić przed znacznie bardziej inwazyjną metodą leczenia, jaką jest zabieg chirurgiczny. Niestety w przypadku bardzo dużej deformacji, która utrudnia codzienne funkcjonowanie, staje się on niezbędny.

Dobre efekty daje stosowanie tzw. gorsetu tułowia (ortezy), który jest idealnym rozwiązaniem przy tego typu dolegliwościach. Usztywniana orteza, często z dodatkową regulacją wysokości, pozwala na stabilizację kontuzjowanego odcinku kręgosłupa, co wymusza jego prawidłowe ustawienie.

Alternatywą dla zabiegu jest też stosowanie taśm do kinesiotapingu. To elastyczne plastry, które wymuszają stabilizację, ale nie powodują całkowitego unieruchomienia szyi. Zabieg plastrowania powinien zawsze wykonać specjalista. Dobrze założone taśmy mają działanie przeciwbólowe oraz przede wszystkim odciążające i stabilizujące. Co więcej, ich zastosowanie redukuje nadmierne napięcie mięśniowe.

Regularne przyklejanie, przy postępowaniu bólu, powoduje znaczne zmniejszenie, a niekiedy całkowite zniwelowanie dolegliwości. Przede wszystkim jednak, zarówno plastry jak i gorset, przyczyniają się do korekcji ustawień kręgów szyjnych, co jest najważniejsze przy opisywanej dolegliwości.

6.2. Prosty i skuteczny zestaw ćwiczeń na ból szyi

Siedzący tryb życia, praca przed komputerem, brak ćwiczeń – wszystko to wywołuje ból. U wielu pacjentów skutecznym rozwiązaniem na te dolegliwości będzie rehabilitacja, specjaliści zapewniają, że systematyczne wykonywanie ćwiczeń może przynieść upragnioną ulgę. Ćwiczenia na kręgosłup szyjny można wykonywać dosłownie wszędzie.

Rozciąganie mięśni

Usiądź w pozycji wyprostowanej, rozstaw stopy. Prawą rękę połóż na udzie i opuść prawy bark, lewą rękę przełóż za głowę i pozwól przechylić ją w lewo. Wytrzymaj w takiej pozycji 20 sekund, następnie powtórz ćwiczenie używając drugiej strony ciała.

Siedząc w pozycji wyprostowanej, wysuwaj i cofaj podbródek. Ćwiczenie powtórz pięć razy.

Połóż się na boku i oprzyj głowę na niewielkiej poduszce, ułóż ją prosto. Nabierz powietrza i wstrzymaj oddech przy jednoczesnym naciskaniu głowy na poduszkę. Ćwiczenie powtórz trzy razy.

Rozluźnienie mięśni

Ręce spleć z tyłu głowy. Naciskaj nią na dłonie i nie pozwól się odchylić. Wytrzymaj w tej pozycji 15 sekund. Ćwiczenie powtórz trzy razy, a następnie rozluźnij mięśnie.

Prawą rękę przyłóż do prawego ucha. Głową naciskaj na rękę, ta z kolei powinna stawiać opór. W tej pozycji wytrzymaj koło 10 sekund i rób kilkusekundową przerwę. Ćwiczenie powtórz 3-4 razy.

Siądź prosto i rozstaw stopy. Połóż obie ręce na czole i z całej siły naciskaj nim na dłonie. Wytrzymaj tak 15 sekund i rozluźnij mięśnie. Ten sam motyw wykonaj 3-4 razy.

Ból kręgosłupa szyjnego

Odchyl głowę do tyłu, obracaj ją na zmianę w lewo i w prawo. Ćwiczenie wykonaj 10 razy.

Palce obu dłoni połóż na karku i spójrz przed siebie. kieruj głowę na zmianę w lewo i prawo, powtórz to samo 10 razy.

Ćwiczenia na kręgosłup szyjny są niezwykle łatwe, a wykonywać je można w szkole, pracy czy podczas jazdy samochodem. Należy jednak pamiętać, że jeśli mamy do czynienia z ostrym i uporczywym bólem, nie warto zwlekać z wizytą u specjalisty (ortopedy, neuropaty, neurochirurga), który może zalecić podjęcie bardziej zdecydowanych kroków.

Czasami niezbędne będzie wykonanie kilku dodatkowych badań bądź skierowanie na odpowiedni zabieg – każdy przypadek jest indywidualny i wymaga indywidualnego podejścia.

6.3. Usunięcie krążka międzykręgowego

Jeśli zajdzie taka potrzeba jest wykonywana operacja usunięcia krążka międzykręgowego, inaczej nazwana discektomią. Możliwa jest do wykonania na kilka różnych sposobów.

Najkorzystniejsze wyniki uzyskiwane są przy przeprowadzeniu mikrodiscektomii, która polega na usunięciu krążka z niewielkiego cięcia przy pomocy mikroskopu.

Dzięki tej metodzie rana jest zminimalizowana, mikroskop zaś umożliwia dokładną precyzję i wizualizację. Zabieg ten jest wykonywany w większości znanych ośrodków neurochirurgicznych.

Inna możliwością jest usunięcie krążka międzykręgowego za pomocą endoskopu - w tym przypadku zabieg wygląda podobnie, z tą różnicą, że zamiast mikroskopu używany jest endoskop.

Zdarza się, że w przypadku zmian zwyrodnieniowych w odcinku szyjnym kręgosłupa konieczne jest wstawienie sztucznej protezy dysku. Gdy zmiany te mają charakter wielopoziomowy konieczne czasem jest wykonanie stabilizacji kręgosłupa specjalnymi płytkami z metalu.

W mniej zaawansowanych przypadkach, gdy zabieg jest wykonywany z powodu powtarzającego się bólu, można zastosować metody minimalnie inwazyjne.

U osób, u których jeszcze nie jest obserwowana przepuklina jądra miażdżystego, możliwe jest wykonanie przezskórnej nukleoplastyki termicznej lub laserowej. Zabieg ten jest inwazyjny w bardzo niewielkim stopniu. Przeprowadzany jest w znieczuleniu miejscowym, co znacznie zmniejsza dolegliwości bólowe.

Polega on na wprowadzeniu do krążka międzykręgowego przez skórę wenflonu.. W kolejnym etapie przy pomocy lasera wykonywana jest ablacja, dzięki której zmniejsza się objętość krążka, co jednocześnie zmniejsza jego ucisk na nerw.

Tego typu zabiegi wymagają wprawy i dużej precyzji osoby je wykonującej. Przeciwwskazaniem do tego typu zabiegu są zaburzenia krzepnięcia krwi oraz neurologiczne objawy dyskopatii.

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze