Elastografia – na czym polega i kiedy się ją wykorzystuje?

Elastografia jest nowoczesną, obrazową metodą diagnostyczną, będącą cyfrowym rozwinięciem badania palpacyjnego. Wykorzystuje ona fakt, że wskutek procesu chorobowego zmienia się twardość tkanki lub narządu. Badanie, dzięki specjalnej obróbce i przetwarzaniu obrazu, umożliwia ocenę ich sztywności. To pozwala na dokładniejszą niż w USG analizę różnych części ciała. Co warto wiedzieć?

1. Co to jest elastografia?

Elastografia to nowoczesne badanie obrazowe, które w oparciu o ultrasonografię cyfrową umożliwia wykrycie nawet niewielkich zmian w obrębie różnych tkanek. Wykorzystuje się ją do badania wielu narządów, najczęściej wątroby, piersi i jajników, ale również trzustki, gruczołu krokowego, jądra, szyi i tarczycy, szyjki macicy, mięśni i ścięgien.

Badanie ma wiele plusów. To najnowocześniejsza technika badania ultrasonograficznego. Jest dokładna i odtwarzalna (można ją wykonywać wielokrotnie u tego samego pacjenta w różnych odstępach czasu), niezależna od siły czy tempa nacisku i bezpieczna. Nie wiąże się z nią ryzyko działań niepożądanych.

2. Rodzaje elastografii

Zobacz film: "#dziejesienazywo: Dlaczego warto robić screening?"

Można spotkać się z opinią, że elastografia jest cyfrowym rozwinięciem badania palpacyjnego, w którym lekarz dotykiem ocenia twardość i spoistość badanego narządu. Wyróżnia się dwa rodzaje badania. To:

• elastografia statyczna, która polega na rytmicznych uciśnięciach badanego obszaru głowicą USG i generowania jego odkształcenia. Pozwala na określenie względnej twardości tkanek,
• elastografia dynamiczna, która wykorzystuje zewnętrzne źródło drgań mechanicznych lub akustycznych, wytwarzających w badanym narządzie falę poprzeczną. Procedura ta może zastąpić inwazyjną biopsję.

3. Na czym polega badanie?

Elastografia wykorzystuje fakt, że w większości przypadków w obrębie zmienionej chorobowo tkanki zmienia się jej spoistość (twardość, elastyczność). Najwyższą wykazują zmiany nowotworowe, zwłaszcza nowotwory złośliwe.

Badanie przebiega podobnie jak obrazowanie ultrasonograficzne. Podczas elastografii statycznej, na podstawie stopnia odkształcenia i czasu powrotu tkanki do wyjściowego stanu, komputer oblicza różnicę twardości badanego narządu i zdrowych tkanek otaczających. Elastografia dynamiczna bierze pod uwagę prędkość rozchodzenia się fali, która jest proporcjonalna do twardości tkanki.

4. Elastografia wątroby

Elastografia najczęściej jest wykorzystywana do diagnostyki i monitorowania leczenia czy stanu po przeszczepie wątroby. Wskazaniem jest podejrzenie chorób narządu, takich jak:

• stłuszczenie wątroby,
• przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby typu B,
• przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby typu C,
• choroby dróg żółciowych,
• hemochromatoza,
• autoimmunologiczne zapalenie wątroby,
• uszkodzenie alkoholowe wątroby,
• marskość wątroby.

Wykonanie elastografii wątroby należy rozważyć, gdy pojawia się żółtaczka (zażółcenie skóry lub białek oczu), świąd skóry, ciemny mocz, jasne stolce, nudności, wymioty, biegunka, zmniejszenie apetytu i redukcja masy ciała, ból brzucha (u góry po prawej stronie), wymioty krwawe lub wydalanie czarnych stolców, zwiększone stężenie bilirubiny czy zwiększoną aktywność enzymów wątrobowych (ASPAT, ALAT).

Aby dobrze przygotować się do elastografii wątroby, należy być na czczo, wykonać badanie aminotransferazy alaninowej i asparaginianowej. Przeciwwskazaniem do badania jest ciąża, otyłość, wodobrzusze, rozrusznik serca lub cholestaza.

Badanie trwa kilka minut, a jego wynik interpretuje hepatolog w odniesieniu do odpowiedniej jednostki chorobowej, w oparciu o uzyskany rezultat. Stawia diagnozę stanu wątroby, biorąc pod uwagę wszystkie badania: elastograficzne, biochemiczne oraz hematologiczne.

5. Elastografia piersi i jajników

Elastografia pozwala na rozpoznanie zmian chorobowych także w obrębie piersi i jajników (przezpochwowa elastografia jajników). Badanie umożliwia wykrycie nawet najmniejszych zmian w bardzo wczesnym stadium zaawansowania. Stanowi też narzędzie do różnicowania guzków i torbieli. Jest zdecydowanie bardziej skuteczna i precyzyjna niż tradycyjne badanie USG

6. Wyniki elastografii

Wynik elastografia, czyli elastogram, to kombinacja barw: od czerwonej do niebieskiej, które odzwierciedlają zróżnicowaną twardość tkanek. I tak barwy:

• czerwone obrazują obszary o znacznej miękkości,
• barwy zielone – pośrednie,
• niebieskie – twarde (zmienione chorobowo).

Interpretacja wyniku elastografia polega na porównaniu kompilacji barw z umownymi skalami.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.