Gałęzie medycyny korzystające z medycyny nuklearnej
Medycyna nuklearna obejmuje techniki badań obrazowych i terapii wykorzystujące izotopy promieniotwórcze. Tomografia komputerowa 3D to przede wszystkim endokrynologia, onkologia, neurologia oraz kardiologia. Do technik wykorzystujących radioizotopy należą badania obrazowe - scyntygrafia i pozytonowa tomografia emisyjna (PET), a także wszelkie formy terapii opierające się na wybiórczym niszczeniu chorych tkanek przez podawanie promieniotwórczych izotopów.
1. Techniki medycyny nuklearnej
Wymienione wyżej metody polegają w uproszczeniu na podaniu pacjentowi związków chemicznych zawierających postacie pierwiastków chemicznych emitujące promieniowanie. Do celów diagnostycznych stosuje się izotopy (postacie pierwiastka) ulegające rozpadowi z emisją nieuszkadzającego tkanek promieniowania gamma. Jeżeli celem zabiegu jest zniszczenie komórek, np. nowotworowych, stosuje się izotopy wysyłające promieniowanie beta.
2. Zastosowanie medycyny nuklearnej w endokrynologii
Narządami najczęściej badanymi i leczonymi technikami medycyny nuklearnej są:
- tarczyca,
- gruczoły przytarczyczne,
- nadnercza.
W przypadku tarczycy badanie scyntygraficzne umożliwia określenie w jakim stopniu guzek (wykryty badaniem USG) pochłania jod i wydziela hormony tarczycy. Ma to ogromne znaczenie w kontroli efektów leczenia operacyjnego oraz w diagnostyce chorób tarczycy. Co więcej, podawanie jodu 131 jest ważną metodą leczenia nadczynności tarczycy oraz zróżnicowanego raka tego narządu. Jest to bezpieczna metoda terapii, rekomendowana zwłaszcza u pacjentów, u których z różnych powodów operacja mogłaby wiązać się z dużym ryzykiem.
Metody medycyny nuklearnej stosowane są również w chorobach przytarczyc. Przytarczyce są niezwykle małym narządem i nierzadko scyntygrafia jest jedynym badaniem pozwalającym na uwidocznienie ich (zwłaszcza jeśli są położone nietypowo). Dopiero po wykonaniu tego badania chirurg może zlokalizować patologicznie zmieniony narząd i usunąć go.
3. Zastosowanie medycyny nuklearnej w onkologii
Zastosowanie medycyny nuklearnej w tym przypadku obejmuje badania obrazowe - głównie pozytonowej tomografii emisyjnej oraz terapię. PET jest badaniem, które pozwala nie tylko na statyczną ocenę zmian (tak jak np. zdjęcie rentgenowskie) ale daje informacje na temat metabolizmu komórek. Informacje te stanowią precyzyjną informację przemianie materii guza i dają odpowiedź na pytanie, czy są to zmiany złośliwe. Co więcej, medycyna nuklearna pozwala na wczesne uwidocznienie przerzutów do kości, co jest bardzo trudne przy użyciu innych metod. Jeżeli chodzi o zastosowania terapeutyczne, to uwagę zwraca zwłaszcza skuteczne wykorzystanie radioizotopów w leczeniu nowotworów tkanki limfatycznej - chłoniaków (razem z chemioterapią).
4. Inne zastosowania medycyny nuklearnej
Techniki medycyny nuklearnej należą do zabiegów stanowiących małe obciążenie dla chorego. Oznacza to, że z mogą z nich skorzystać także chorzy ciężko obciążeni przez inne dolegliwości, które uniemożliwiają zastosowanie tradycyjnych metod. Niestety ze względu na wciąż niską dostępność oraz konieczność dowozu (lub wytwarzania na miejscu) radioaktywnych pierwiastków, są one stosowane tylko w specjalistycznych ośrodkach. I tak inne zastosowania medycyny nuklearnej obejmują:
- diagnostykę ośrodkowego układu nerwowego - badanie przepływu krwi w mózgu i badania funkcjonalne,
- diagnostykę nerek - zarówno statyczne (ocena miąższu) jak ocenę dynamiczną (ocena funkcji)
- Diagnostykę wątroby i śledziony,
- badanie narządów układu pokarmowego,
- diagnostykę chorób płuc - zwłaszcza zatoru płucnego i chorób przebiegających z chorobami miąższu,
- diagnostykę układu krążenia - głównie ocenę naczyń wieńcowych serca.
Część z technik medycyny nuklearnej (np. ocena funkcjonalna ośrodkowego układu nerwowego) jest metodami bardzo nowoczesnymi i przez to trudno dostępnymi. Wiele wskazuje jednak na to, że ich udział w postępowaniu diagnostycznym i leczniczym będzie rósł w przyszłości ze względu na ich skuteczność oraz bezpieczeństwo badań wykonywanych przy zastoswaniu medycyny nuklearnej.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.