Żywa czy sztuczna choinka? Uważaj na syndrom świątecznego drzewka
Jest chyba tyle samo zwolenników żywej choinki, co i sztucznego drzewka. A które jest lepsze dla naszego zdrowia? - Zarówno zakurzona, stara, sztuczna choinka, jak i świeżo wycięte drzewko u alergików mogą powodować nasilenie dolegliwości jako źródło alergenów. Oczywiście jestem daleki od twierdzenia, że astmatycy i alergicy powinni zrezygnować z bożonarodzeniowej tradycji. Jeżeli ktoś jednak reaguje nadwrażliwością na alergeny pod postacią roztoczy czy pleśni, to powinien uważać - mówi dr Tomasz Karauda.
1. Alergia na żywą choinkę?
Poza ujmującym wyglądem i wprowadzaniem atmosfery świątecznej żywe drzewko w domu to źródło niepowtarzalnego aromatu. Zawdzięczamy go olejkom eterycznym, obecnym w drzewach iglastych. Sosnowy – pobudza, wzmacnia, jest pomocny przy katarze, świerkowy – wycisza i łagodzi napięcie mięśniowe, a jodłowy ma działanie antybakteryjne, przeciwgrzybicze i wspomaga leczenie infekcji górnych dróg oddechowych. Poza tym żywa choinka jest bardziej ekologiczna, ale czy na pewno każdy może sobie na nią pozwolić?
W latach 70. ubiegłego wieku na łamach "Canadian Medical Association Journal" ukazały się wyniki badań. Zgodnie z nimi nawet siedem procent alergików po przyniesieniu do domu bożonarodzeniowego drzewka odnotowuje u siebie nasilenie reakcji alergicznych.
Ponad 30 lat później dr Phillip Hemmers na spotkaniu "American College of Allergy, Asthma & Immunology" ujawnił, że za przykre objawy mogą być odpowiedzialne pleśnie. Przeprowadzony przez niego eksperyment na żywym drzewku ujawnił, że ilość pleśni wzrosła ponad pięciokrotnie w ciągu 14 dni, osiągając liczbę 5 tys. zarodników na metr sześcienny.
Kilka lat później, w 2011 roku dr Lawrence E. Kurlandsky zbadał 28 choinek, odkrywając w drzewkach łącznie 53 rodzaje pleśni. Za objawy alergiczne odpowiadają zwłaszcza cztery gatunki: Alternaria, Cladosporium, Penicillium i Aspergillus.
Dziś "Christmas Tree Syndrome", czyli syndrom świątecznego drzewka, jest powszechnie znany.
- Świeża choinka z uwagi na obecność zarodników grzybów pleśniowych u alergików i astmatyków może nasilić dolegliwości. Pamiętajmy, że w lesie panuje duża wilgotność, co sprzyja pleśniom. Przynosząc drzewko do domu, właściwie niewiele możemy zrobić, by zapobiec jej rozwojowi – tłumaczy w rozmowie z WP abcZdrowie prof. Ewa Czarnobilska, kierownik Centrum Alergologii Klinicznej i Środowiskowej Szpitala Uniwersyteckiego, konsultant wojewódzki w dziedzinie alergologii. Ekspertka dodaje, że uczulenie na pleśń ma około pięciu proc. alergików.
- Dodatkowo olejki eteryczne obecne w drzewach iglastych, choć nie powodują objawów alergii, to mogą podrażniać błony śluzowe u astmatyków i osób z alergiami – mówi.
Jak wskazuje australijska National Asthma Council, dodatkowo cyprys i sosna to drzewa, które potencjalnie mogą gromadzić duże ilości alergenów w postaci pyłków z innych drzew.
- W przypadku astmy kontakt z alergenem może powodować napadową duszność, świsty i furczenia, subiektywne poczucie "gry" w klatce piersiowej, nasilony kaszel. Najczęstszą przyczyną zaostrzenia objawów jest infekcja, ale także ekspozycja na alergen może doprowadzić do napadu astmy – tłumaczy w rozmowie z WP abcZdrowie dr Tomasz Karauda z Kliniki Pulmonologii USK im. N. Barlickiego nr 1 w Łodzi, specjalista chorób wewnętrznych, lekarz oddziału chorób płuc.
- Dla osób z obniżoną odpornością – z chorobami tkanki łącznej jak twardzina, toczeń, AIDS, chorobami nowotworowymi czy innymi schorzeniami leczonymi immunosupresją – długotrwała ekspozycja na pleśń może powodować dużo poważniejsze objawy, związane nawet z rozwojem grzybic układowych – dodaje lekarz.
Pamiętajmy, że wraz z choinką do naszego domu mogą trafić także insekty. Choć kleszcze raczej za żywicznym zapachem iglaków nie przepadają, to możemy kupić drzewko z pluskwami czy pająkami.
2. Sztuczna choinka lepszą alternatywą?
Jak podaje Greenpeace, w Polsce co roku zostaje ściętych nawet pięć milionów drzewek z powodu bożonarodzeniowej tradycji. Może więc sztuczna? Zdaniem fundacji z punktu widzenia ekologii ma to sens pod warunkiem, że sztuczne drzewko będziemy użytkować przez wiele lat. W przeciwnym wypadku powstała ze związków PCV choinka na wysypisku śmieci może rozkładać się nawet przez 400 lat.
Na pewno jest to opcja tańsza, a ryzyko nieproszonych gości w postaci insektów czy pleśni – zdecydowanie mniejsze. Pomijając jednak względy ekologii czy wpływu na zdrowie tworzyw sztucznych, jest jeszcze jeden problem.
- Uważajmy na sztuczne choinki, zwłaszcza na takie przechowywane w piwnicy, porządnie zakurzone, podobnie zresztą jak ozdoby świąteczne. To jest problem szczególnie w momencie ubierania choinki, kiedy u alergików mogą pojawić się dolegliwości takie jak napadowe kichanie, łzawienie oczu, lejący katar, a u pacjentów z astmą może dojść do zaostrzenia choroby – przypomina prof. Czarnobilska.
- Ważne, żeby choinkę sztuczną i ozdoby zabezpieczać przed kurzem w okresie poświątecznym. Kiedy przystępujemy do przygotowań świątecznych, najlepiej żeby osoba zdrowa dodatkowo oczyściła z kurzu choinkę oraz bombki, co dodatkowo zminimalizuje potencjalny kontakt chorego z alergenem – radzi ekspertka.
3. Wnosisz choinkę do domu? O tym pamiętaj
National Asthma Council radzi, by po przyniesieniu do domu choinki pamiętać o kilku rzeczach.
Jeśli kupujemy choinkę żywą:
- spłucz żywe drzewo – pomoże to zmyć alergeny,
- jeśli zauważysz nasilone objawy astmy lub alergii, wynieś drzewo na zewnątrz.
Jeśli wybieramy sztuczną choinkę:
- odkurz drzewko i dekoracje zaraz po wyjęciu z pudełka, rozpakowując je na zewnątrz, jeśli to możliwe,
- przetrzyj sztuczną choinkę, wieńce, girlandy i ozdoby wilgotną szmatką, aby usunąć kurz,
- kiedy pakujesz choinkę i dekoracje, użyj hermetycznych plastikowych toreb i zamykanych pudełek, aby zmniejszyć prawdopodobieństwo gromadzenia się kurzu.
- Zachowajmy ostrożność i rozwagę, niezależnie od tego, czy wybierzemy świeżą, czy sztuczną. Ja rekomendowałabym niewielką żywą choinkę, najlepiej w doniczce, a nie w pojemniku z wodą, gdzie panują warunki idealne do rozwoju pleśni – dodaje prof. Czarnobilska.
Karolina Rozmus, dziennikarka Wirtualnej Polski
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.
