Radioterapia może tymczasowo obniżać ryzyko choroby Alzheimera. Zaskakujące odkrycie
Czy przebycie raka piersi może nieść nieoczekiwane korzyści dla mózgu? Najnowsze badania przeprowadzone przez naukowców z Samsung Medical Center sugerują, że tak. Szczególną rolę może tu odgrywać radioterapia.
Radioterapia działa ochronnie na mózg
W tym artykule:
8 proc. niższe ryzyko demencji u kobiet po raku piersi
Okazuje się, że kobiety, które przeżyły raka piersi, mają nieco mniejsze ryzyko rozwoju choroby Alzheimera w porównaniu z rówieśniczkami, które nie miały nowotworu.
W badaniu opublikowanym 24 czerwca 2025 roku w czasopiśmie "JAMA Network Open", autorzy przeanalizowali dane z koreańskiego systemu ubezpieczeń zdrowotnych dotyczące 70701 kobiet, które przeszły operację raka piersi między 2010 a 2016 rokiem.
Grupę porównano z ponad 180 tys. kobiet niechorujących na nowotwory. Średni czas obserwacji wynosił 7,3 roku.
Wykrywa dotykiem 0,5 cm guzy w piersiach. Pomaga jej fakt, że jest osobą niedowidzącą
Wskaźnik zapadalności na chorobę Alzheimera u kobiet po raku piersi wyniósł 2,45 przypadków na 1000 osobolat – mniej niż 2,63 przypadki w grupie kontrolnej. Choć różnica jest niewielka, była istotna statystycznie, zwłaszcza u kobiet powyżej 65. roku życia.
Zobacz także: Rak piersi. Każdego roku umiera ponad 5 tysięcy kobiet
Radioterapia może chronić mózg
Najciekawsze odkrycie dotyczyło wpływu leczenia przeciwnowotworowego na ryzyko choroby Alzheimera. Analiza wykazała, że kobiety poddane radioterapii miały istotnie niższe ryzyko demencji – skorygowany współczynnik ryzyka (AHR) wyniósł 0,77.
Inne terapie, takie jak chemioterapia antracyklinami czy leczenie hormonalne (tamoksyfen, inhibitory aromatazy), nie miały istotnego wpływu na ryzyko demencji. Co ważne, obniżone ryzyko nie trwało wiecznie. Po około pięciu latach od zakończenia leczenia różnica pomiędzy grupami zaczynała się zacierać i przestawała być statystycznie znacząca.
Jak to możliwe? Hipotezy badaczy
Autorzy badania nie wskazują jednoznacznego mechanizmu, ale podejrzewają, że radioterapia może mieć pośredni wpływ neuroprotekcyjny. Jedna z hipotez mówi o modyfikacji reakcji immunologicznej lub wpływie na mikrośrodowisko neurozapalne.
Inna – że wczesna i intensywna opieka medyczna prowadzi do lepszego zarządzania czynnikami ryzyka demencji, jak cukrzyca czy nadciśnienie.
Nie bez znaczenia może być również efekt selekcyjny – pacjentki, które przeżyły raka piersi i miały dostęp do skutecznego leczenia, mogą po prostu prowadzić zdrowszy styl życia, co przekłada się na mniejsze ryzyko chorób neurodegeneracyjnych.
Co to oznacza dla kobiet po raku piersi?
Nowotwory, nawet jeśli skutecznie wyleczone, niosą ze sobą długofalowe konsekwencje zdrowotne – w tym zaburzenia pamięci i koncentracji zwane "chemomózgiem". Badanie z Korei Południowej wnosi nowy wątek do dyskusji: potencjalną korzyść krótkoterminową związaną z leczeniem onkologicznym.
W dobie rosnącej liczby kobiet, które przeżywają raka piersi – wczesne wykrycie i skuteczne leczenie sprawiły, że pięcioletni wskaźnik przeżycia przekracza 93 proc. – te dane mogą pomóc lepiej zaplanować opiekę długoterminową.
Integracja profilaktyki demencji z onkologicznym planem opieki nad pacjentkami może okazać się kolejnym krokiem ku spersonalizowanej medycynie.
Dominika Najda, dziennikarka Wirtualnej Polski
Źródła
- JAMA Network Open
Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.
