Amylaza w moczu - charakterystyka, wskazania, normy
Amylaza jest enzymem, który odpowiada za trawienie węglowodanów złożonych (takich jak skrobia czy glikogen) do cukrów prostych. Należy do grupy enzymów hydrolitycznych i hydrolizuje rozpad wiązania (1-4) glikozydowego amylazy, w wyniku czego powstają cząsteczki maltozy. Amylaza w moczu to bardzo ważne badanie, dzięki któremu pacjent ma możliwość ropoznania i lecznia niektórych chorób.
1. Amylaza w moczu - charakterystyka
Amylaza jest produkowana głównie w trzustce, gdzie wchodzi w skład soku trzustkowego, z którym trafia do światła przewodu pokarmowego i bierze udział w procesie trawienia. Ponadto amylaza znajduje się też w gruczołach, które są odpowiedzialne za produkcję śliny (ślinianki) oraz w wątrobie, w komórkach mięśniowych i w granulocytach obojętnochłonnych (jest to rodzaj białych krwinek - leukocytów). Dlatego badanie amylazy w moczu powinny wykonać osoby, u których podejrzewa się nieprawidłowości w funkcjonowaniu tych organów.
Wzrost poziomu amylazy we krwi, wiąże się z automatycznym wzrostem jej wydalania z moczem - dlatego poziom amylazy może być mierzony zarówno za pomocą badania krwi, jak i za pomocą analizy próbki moczu. Badanie poziomu amylazy w moczu ma pewną przewagę nad badaniem poziomu enzymu we krwi, ze względu na jego łatwiejszą dostępność. Dlatego przy nieupośledzonej funkcji nerek, badanie to jest wykorzystywane zwłaszcza do monitorowania przebiegu ostrego zapalenia trzustki. Badanie może być wykonane na próbce moczu pobranej jednorazowo lub po zbiórce 24-godzinnej.
2. Amylaza w moczu - wskazania
Główne wskazanie do wykonania badania poziomu amylazy w moczu stanowi podejrzenie ostrego zapalenia trzustki. Jest to groźny dla życia stan, który przejawia się występowaniem bardzo silnych bólów nadbrzusza, promieniujących do pleców, a nawet o charakterze opasującym. Podwyższona amylaza we krwi lub w moczu z dużym prawdopodobieństwem potwierdza rozpoznanie ostrego zapalenia trzustki. Lekarz może również zlecić badanie, by monitorować przebieg choroby i ocenić skuteczność leczenia.
Przed badaniem lekarz może zadecydować o zaprzestaniu przyjmowania niektórych leków, gdyż mogą one mieć wpływ na wyniki testu. Grupy leków, które mogą zwiększyć poziom amylazy w moczu to:
- asparaginazy;
- pentazocyny;
- środki cholinergiczne;
- kortykosteroidy;
- leki moczopędne;
- pigułki antykoncepcyjne.
Musisz to wiedzieć
3. Amylaza w moczu - normy
Normalny zakres poziomu amylazy w moczu wynosi od 2,6 do 21,2 jednostek międzynarodowych na godzinę (jm/h). Prawidłowa aktywność alfa-amylazy w jednostkach układu SI wynosi poniżej 650 U/l.
Podwyższony poziom wydalania amylazy z moczem nazywany jest amylazurią. Zbyt wysoka amylaza w moczu, oprócz oczywiście ostrego zapalenia trzustki, może wskazywać na:
- zaostrzenie przewlekłego zapalenia trzustki;
- raka trzustki, raka jajnika, raka płuc;
- zapalenie pęcherzyka żółciowego;
- perforację wrzodu żołądka lub dwunastnicy (czyli przebicie wrzodu przez ścianę narządu);
- ciążę pozamaciczną lub pęknięcie jajowodu;
- choroby pęcherzyka żółciowego (zapalenie pęcherzyka żółciowego, kamicę żółciową);
- zakażenie gruczołów ślinowych (świnka);
- urazy ślinianek, kamicę przewodów wyprowadzających ślinianek;
- niedrożność jelit;
- niedrożności przewodu wyprowadzającego sok trzustkowy.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.