Ashwagandha – fakty i mity
Ashwagandha, znana także jako indyjski żeń-szeń czy witania ospała, to roślina, którą od wieków wykorzystuje się w medycynie niekonwencjonalnej. Jest składnikiem popularnych suplementów diety, które są polecane osobom przepracowanym, spiętym i narażonym na stres. Jakie właściwości ma roślina? Jak działa? Jakie są fakty, ale i mity na jej temat?
1. Co to jest ashwagandha?
Ashwagandha, inaczej żeń-szeń indyjski oraz witania ospała (łac. Withania somnifera), to zimozielony krzew z rodziny psiankowatych. Roślina naturalnie występuje w Afryce oraz w południowej części Azji, także w południowej Europie. Jest również uprawiana.
Witania ospała jest cenioną rośliną adaptogenną, obecną w medycynie naturalnej od wieków (zwłaszcza w ajurwedzie, czyli indyjskiej sztuce leczenia). Szczególnie ceniony jest jej korzeń oraz jej owoce.
Obecnie ashwagandhę można znaleźć w wielu suplementach diety. Wykorzystuje się przede wszystkim jej korzeń w postaci wyciągu, ekstraktu lub w formie sproszkowanej.
2. Właściwości prozdrowotne ashwagandhy
Potencjał leczniczy ashwagandhy wiąże się z jej bogatym składem chemicznym. Jakim? W roślinie znajduje się wiele substancji biologicznie czynnych, które mają właściwości zdrowotne i korzystny wpływ na zdrowie.
Na szczególną uwagę zasługują laktony steroidowe – witanolidy, które wykazują właściwości antybakteryjne, antynowotworowe, cytostatyczne i obniżające ciśnienie krwi, także alkaloidy oraz flawonoidy, fitosterole oraz glikowitanolidy mające działanie adaptogenne (wykazują korzystny wpływ na odporność, działają antystresowo).
Na co pomaga ashwagandha? Przede wszystkim łagodzi stres oraz zmniejsza niepokój, tonuje, wycisza i uspokaja. Łagodzi napięcie emocjonalne. Potwierdzają to liczne obserwacje i badania. Choć inne przypisywane witanii ospałej właściwości lecznicze nie zostały potwierdzone naukowo, uważa się, że roślina:
- przyczynia się do poprawy funkcji poznawczych,
- wpływa korzystnie na kondycję i wydolność organizmu,
- poprawia zdolności wysiłkowe i wydajność treningu, wspomaga zdolności regeneracyjne organizmu po wysiłku fizycznym,
- zwiększa odporność,
- dodaje energii, wzmacnia siły witalne,
- wspomaga płodność oraz funkcje seksualne,
- wpływa na gospodarkę lipidową i węglowodanową organizmu,
- zwiększa utratę tkanki tłuszczowej,
- poprawia jakość snu,
- spowalnia procesy starzenia,
- łagodzi bóle szyi i pleców, zapalenie stawów,
- wspiera pracę tarczycy, normalizuje jej hormony w przypadku niedoczynności,
- obniża poziom cukru we krwi u osób chorujących cukrzycę typu 2,
- wspomaga pracę mózgu,
- łagodzi stany zapalne.
Przypisuje się jej także właściwości antyoksydacyjne, antybakteryjne i antynowotworowe. W medycynie ajurwedyjskiej roślina stosowana jest na zaburzenia miesiączkowania, zapalenie oskrzeli, artretyzm, gruźlicę, astmę, bielactwo, przewlekłe choroby wątroby oraz wywoływanymi stresem wrzodami żołądka.
Kiedy zaczyna działać ashwagandha? Suplementy, które ją zawierają, muszą być przyjmowane regularnie i długotrwale. Nie działają natychmiast, na efekty trzeba poczekać. Pierwsze rezultaty pojawiają się zwykle po miesięcznej suplementacji, ale nie jest to regułą.
3. Ashwagandha – wskazania i przeciwwskazania
Ashwagandha jest szczególnie polecana osobom:
- pracującym umysłowo,
- narażonym na stres,
- żyjącym w napięciu,
- uprawiającym sport,
- zmagającym się ze spadkiem odporności,
- narażonym na działanie metali ciężkich,
- cierpiącym na bezsenność,
- chorującym na cukrzycę,
- dotkniętym chorobami neurodegeneracyjnymi.
Jeśli chodzi o przeciwwskazania, suplementów z ashwagandhą nie mogą stosować:
- dzieci,
- kobiety w ciąży oraz karmiące piersią,
- osoby zażywające leki uspokajające i nasenne,
- osoby przyjmujące leki przeciwpadaczkowe,
- nadwrażliwe na rośliny psiankowate (do których należy ashwagandha, bakłażan, pomidor czy papryka).
4. Mity na temat ashwagandhy
Czy ashwagandha szkodzi? Nie. Jest bezpieczna, choć podczas jej stosowania należy zachować ostrożność. Może bowiem wywoływać pewne działania niepożądane.
Ze stosowaniem ashwagandhy wiąże się ryzyko wystąpienia takich skutków ubocznych, jak nudności, wymioty i inne zaburzenia żołądkowo-jelitowe. Z kolei nadmierne stosowanie witanii ospałej może prowadzić do zaburzeń snu, nadciśnienia tętniczego, nadczynności tarczycy, nadmiernego pobudzenia czy napadów padaczkowych.
Czy ashwagandha uzależnia? Jest to mit, ponieważ roślina nie zawiera substancji, które mogłyby powodować uzależnienie.
Kolejnym mitem jest to, że ashwagandha szkodzi wątrobie, osobom z Hashimoto i niedoczynnością tarczycy. Okazuje się jednak, że nie tylko nie szkodzi, ale i pozytywnie wpływa na pracę tarczycy. Wykazuje także działanie hepatoochronne, to znaczy, że wspiera prawidłowe działanie wątroby, chroniąc ją przed działaniem niekorzystnych czynników i przyspieszając jej regenerację. Ma również właściwości przeciwzapalne.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.