Badanie AST - wskazania, przebieg, normy i interpretacja wyników

Badanie AST należy do grupy tzw. prób wątrobowych i jest jednym z podstawowych parametrów, mówiących o stanie zdrowia pacjenta. Badanie to wykonuje się na zlecenie lekarza w przypadku podejrzenia nie tylko schorzeń wątroby, ale także wielu innych problemów zdrowotnych. Często wykonuje się je także w ramach profilkatyki.

Badanie AST pozwala na ocenę ogólnej kondycji nie tylko wątroby, ale i wielu innych narządów i układówBadanie AST pozwala na ocenę ogólnej kondycji nie tylko wątroby, ale i wielu innych narządów i układów
Źródło zdjęć: © GettyImages
Kinga Olchowy

Co to jest badanie AST?

Badaniem AST (zwane też AspAT i GOT) nazywa się jeden z parametrów wchodzących w skład tzw. prób wątrobowych. Polega na sprawdzeniu poziomu jednego z enzymów - aminotransferazy asparaginianowa. Towarzyszy my zwykle badanie ALT. Badanie to wykonywane jest z krwi żylnej.

Jeśli jesteśmy zdrowi, mamy bardzo niski poziom AST. Stężenie enzymu we krwi wzrasta w przypadku schorzeń lub uszkodzeń wątroby, ale także innych narządów, kluczowych do prawidłowego funkcjonowania. Podwyższony poziom AspAT jest podstawą do dalszej diagnostyki i jak najszybszej reakcji.

Normy dla AST

Poziom AST różni się w zależności od płci i wieku. W przypadku kobiet wynik badania AST nie powinien wykazywać liczby większej niż 35U/l. U mężczyzn wskaźnik ten powinien być niższy i wynosić 31U/l.

Problemy z wątrobą to nie tylko alkohol. 3 najczęstsze choroby wątroby

W przypadku dzieci poziom AST może być większy i wynosić nawet 50U/l - dotyczy to osób od pierwszego do piętnastego roku życia.

Na co wskazuje podwyższony poziom AST?

Nieprawidłowy wynik badania AST nie zawsze świadczy o uszkodzeniu wątroby. Bardzo często jest jednym z nieoczywistych objawów schorzeń rozwijających się w mięśniu sercowym, nerkach czy mięśniach szkieletowych. Może także wskazywać na problemy ze strony czerwonych krwinek.

Podwyższony poziom AST może mieć swoją przyczynę w:

  • zawale serca
  • marskości wątroby
  • nowotworach
  • wirusowym zapaleniu wątroby
  • mononukleozie
  • hipoksji
  • zapaleniu dróg żółciowych
  • zapaleniu trzustki
  • niewydolności krążenia
  • zatorowości płucnej.

Wskazania do wykonania badania AST

Badanie AST i w ogóle próby wątrobowe warto wykonywać regularnie, w ramach profilatyki i badań kontrolnych. Schorzenia wątroby często nie dają żadnych wyraźnych objawów, a wykonanie badania może nie tylko pomóc w wykryciu nieprawidłowości, ale także zdiagnozować pacjenta pod kątem innych chorób i dolegliwości.

Podstawą do skierowania pacjenta na badanie AST są takie objawy, jak:

  • ciągłe zmęczenie i brak apetytu
  • problemy żołądkowe (biegunki, nudności, wymioty, wzdęcia)
  • ból brzucha po prawej stronie, tuż pod żebrami
  • zaburzenia miesiączkowania
  • ciemne zabarwienie moczu i jasne stolce
  • szybki spadek masy ciała
  • zażółcenie skóry
  • nawracające krwawienia z nosa i dziąseł.

Oprócz tego badanie AST powinny wykonać wszystkie osoby, które w ten czy inny sposób znajdują się w grupie ryzyka. Przede wszystkim chodzi o osoby, które przyjmują leki obciążające wątrobę (w tym antykoncepcję doustną), a także pacjenci nadużywający alkoholu, borykający się z otyłością czy cukrzcą.

Badanie warto wykonać także w przypadku osób, które podejrzewają, że mogły zostać zakażone wirusowym zapaleniem wątroby WZW.

Przygotowanie do badania AST

Pacjent musi się dobrze przygotować do badania. Przede wszystkim ostatni posiłek powinien spożyć na 12 godzin przed zjawieniem się w punkcie poboru krwi, a na badanie przyjść na czczo. Można ewentualnie wypić szklankę letniej wody.

Wynik badania mogą zaburzyć tłuste posiłki oraz alkohol, a także kawa i czekolada, dlatego dzień przed badaniem należy pilnować właściwej diety.

Nie zaleca się także intensywnej aktywności fizycznej oraz przyjmowania takich leków, jak:

  • chloropromazyna
  • diklofenak
  • tetracyklina
  • erytromycyna
  • opiaty
  • werapamil
  • salicylany
  • sulfasalazyna.

Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.

Wybrane dla Ciebie
Wspiera jelita, serce i daje uczucie sytości. Po ten napój warto sięgać codziennie
Wspiera jelita, serce i daje uczucie sytości. Po ten napój warto sięgać codziennie
Farmaceutka ostrzega przed brakiem leku. "Mogą nie mieć ciągłego dostępu do terapii"
Farmaceutka ostrzega przed brakiem leku. "Mogą nie mieć ciągłego dostępu do terapii"
Do niedawna mieliśmy "zero" zachorowań. Obecnie chorują dziesiątki tysięcy osób
Do niedawna mieliśmy "zero" zachorowań. Obecnie chorują dziesiątki tysięcy osób
Innowacyjne terapie raka trzustki. "To może być największy od 30 lat krok w leczeniu"
Innowacyjne terapie raka trzustki. "To może być największy od 30 lat krok w leczeniu"
Wirus z dzieciństwa, rak w dorosłości? BK na celowniku naukowców
Wirus z dzieciństwa, rak w dorosłości? BK na celowniku naukowców
Powikłania po wypełniaczach. Jak ultrasonografia może im zapobiec?
Powikłania po wypełniaczach. Jak ultrasonografia może im zapobiec?
Leki, które mogą niszczyć kości. Ciche ryzyko, o którym warto wiedzieć
Leki, które mogą niszczyć kości. Ciche ryzyko, o którym warto wiedzieć
Kardiolożka ostrzega. To "subtelne objawy zawału", od razu wzywaj pomoc
Kardiolożka ostrzega. To "subtelne objawy zawału", od razu wzywaj pomoc
Wczesne wykrycie raka z krwi. Na czym polega test Galleri?
Wczesne wykrycie raka z krwi. Na czym polega test Galleri?
Świadczenie wspierające w 2026 roku. Nawet 4134 zł miesięcznie
Świadczenie wspierające w 2026 roku. Nawet 4134 zł miesięcznie
Smog dusi Polskę. Zagrożenie głównie w dwóch województwach
Smog dusi Polskę. Zagrożenie głównie w dwóch województwach
Planowe operacje wstrzymane w szpitalu w Kielcach. Interweniuje wojewoda
Planowe operacje wstrzymane w szpitalu w Kielcach. Interweniuje wojewoda