Trwa ładowanie...
Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Lek. Izabela Lenartowicz

Brodawki - rodzaje, przyczyny, objawy, usuwanie brodawek

Brodawki wirusowe to niewielkie narośle na skórze, spowodowane wirusem brodawczaka ludzkiego, czyli HPV.
Brodawki wirusowe to niewielkie narośle na skórze, spowodowane wirusem brodawczaka ludzkiego, czyli HPV. (iStock)

Brodawki wirusowe to niewielkie narośle na skórze spowodowane wirusem brodawczaka ludzkiego, czyli HPV. Chociaż najczęściej problem brodawek dotyczy dzieci, mogą się one pojawiać również u osób dorosłych. Zazwyczaj lokalizują się na palcach, dłoniach, lub stopach, jednak niektóre typy wirusa przenoszone drogą płciową prowadzą do powstawania kłykcin kończystych, czyli brodawek okolic płciowych. Zwyczajowo brodawki nazywane są kurzajkami. Zmiany te wymagają konsultacji z dermatologiem, aby wykluczyć raka skóry.

spis treści

1. Czym są brodawki

Brodawki wirusowe to niewielki, stwardniały guzek o nierównej, szorstkiej powierzchni. Brodawki mogą być białe, różowe, brązowe lub cieliste, a w ich środku można niekiedy zauważyć czarne drobinki.

Początkowo pojawia się jedna brodawka, po kilkunastu dniach następuje wysiew kolejnych zmian. Zazwyczaj nie powodują bólu, nie licząc brodawek na podeszwach stóp, które mogą sprawiać problemy z chodzeniem (ma się wrażenie stąpania po kamykach).

Zobacz film: "Niepokojące zmiany skórne"

Brodawki płciowe, czyli kłykciny kończyste, to niewielkie kalafiorowate wykwity, które mogą się zlewać w całość. Ich wygląd zależy od tego, gdzie są umiejscowione.

2. Rodzaje brodawek

Różne typy wirusa HPV prowadzą do powstawania poszczególnych rodzajów brodawek. Poniżej kilka rodzajów najczęściej spotykanych brodawek:

2.1. Brodawki zwykłe

Brodawki zwykłe – mogą pojawiać się na dowolnych częściach ciała, jednak najczęściej lokalizują się na dłoniach i stopach, pojawiają się często również na palcach u rąk. Nie powodują swędzenia, lecz bywają bolesne.

Brodawki zwykłe są różnicowane z:

2.2. Brodawki płaskie

Brodawki płaskie – zazwyczaj pojawiają się w obrębie twarzy i na czole; są powszechne u dzieci, mniej powszechne u nastolatków, a rzadkie u osób dorosłych.

Występują licznie, są drobne, często przebarwione. Brodawki zwykle układają się w liniach w miejscu wcześniejszych urazów. Mogą ustąpić samoistnie w różnym czasie.

Zdrowienie następuje we wszystkich zmianach jednocześnie i jest poprzedzone przez ich stan zapalny – obrzęk i zaczerwienienie, jednak u zakażonych z zaburzeniami odporności mogą utrzymywać się długi czas.

Brodawki płaskie są róznicowane z:

  • liszajem lśniącym
  • liszajem płaskim
  • gruczolakiem potowym
  • epidermodysplasią verruciformis
  • brodawkami zwykłymi
  • prosakami
  • przerostem gruczołów łojowych

2.3. Brodawki płciowe

Brodawki płciowe, inaczej brodawki weneryczne lub kłykciny kończyste, są to kalafiorowate guzki lub guzy w kolorze skóry, które zwykle lokalizują się w okolicach genitaliów męskich i żeńskich, po wewnętrznej stronie ud, a rzadziej również w okolicach odbytu i w pochwie.

Pojawiają się zwykle kilka tygodni od kontaktu seksualnego z zarażoną osobą. Zmiany bardzo szybko rosną, zlewają ze sobą i rozprzestrzeniają się. Nie powodują świądu ani bólu.

U kobiet choroba pojawia się na wargach sromowych, w pochwie, w szyjce macicy, wokół odbytu. U mężczyzn brodawki płciowe występują na napletku, w ujściu cewki moczowej, na trzonie prącia.

Ciąża może jeszcze nasilać i przyczyniać się do wzmożonego rozwoju choroby. Kłykciny występują częściej u mężczyzn. By chronić się przed zakażeniem tym wirusem, należy zawsze stosować prezerwatywy w czasie stosunku.

Aby stwierdzić obecność brodawek, często wystarczy badanie ginekologiczne lub urologiczne. Kolejne badania pomagające zdiagnozować kłykciny kończyste to cytologia i kolonoskopia.

Brodawki mogą prowadzić do różnych, także bardzo poważnych powikłań, takich jak:

  • dalsze rozprzestrzenianie się brodawek
  • problemy z oddawaniem moczu
  • zwiększenie ryzyka zachorowania na raka kolczystokomórkowego

2.4. Brodawki stóp

Brodawki stóp – znajdują się na podeszwach stóp, powstają w wyniku zakażenia wirusem HPV zajmującego tą część ciała. Występują w postaci myrmecia lub brodawek mozaikowych, zależnie od typu wirusa.

W przypadku tego typu zmian do zakażenia może dojść na basenie, w sali gimnastycznej i wszędzie tam gdzie chodzimy bosymi stopami. Wymienione typy brodawek są powszechne i występują bardzo często.

Wyróżniamy:

  • brodawki mozaikowe - rzadko ustępują bez leczenia, mają charakter przewlekły nie powodują bólu, są powierzchowne, szorstkie, zlewające się,
  • myrmecia - głębokie brodawki, bolesne, często krwotoczne, nie zlewające się, często znikają samoistnie, po zakażeniu możliwe jest nabycie odporności.
Narośl na palcu u nóg – przyczyny i leczenie
Narośl na palcu u nóg – przyczyny i leczenie

Narośl na palcu u nóg nie tylko wygląda nieestetycznie, ale i wywołuje dyskomfort oraz ból. Może być

przeczytaj artykuł

2.5. Brodawki języka

Brodawki na języku mogą być skutkiem nadkażenia wirusowego, bakteryjnego lub grzybiczego. Może na to wskazywać obecność białego, ścieralnego nalotu na powierzchni języka, w miejsce którego po starciu nalotu pojawia się lśniąca, czerwona plama.

Mogą się także powiększyć pod wpływem drażnienia ich np. przez refluks żołądkowo-przełykowy. Taka zmiana na języku może być efektem niedoboru witaminy B czy też wysuszenia śluzówki języka.

W leczeniu tych brodawek mają zastosowanie preparaty usuwające stan zapalny i zakażenia, czyli specjalistyczne zawiesiny i żele do pędzlowania jamy ustnej.

Jeśli przyczyną tych brodawek jest zaburzenie układu odpornościowego bądź inna dolegliwość ogólnoustrojowa, warto udać się do lekarza pierwszego kontaktu, aby poszerzyć diagnostykę i wyleczyć pierwotną przyczynę.

2.6. Brodawki łojotokowe

Są to łagodne zmiany naskórka, uważane za najczęściej spotykaną zmianę nowotworową. Występują zwykle po trzydziestym roku życia. Ilość brodawek rośnie z wiekiem, dlatego potocznie nazywane są brodawkami starczymi.

Charakteryzują się okrągłymi, grudkowymi i wypukłymi naroślami. Na wierzchu brodawki znajdują się zagłębienia, w których gromadzi się sebum oraz zrogowaciały naskórek, co powoduje, że zmiany są w dotyku chropowate. Brodawki łojotokowe nie są bolesne, wyłączając sytuacje, w których dochodzi do ich podrażnienia, np. przez zbyt ciasną odzież.

Nie jest dokładnie wiadomo, jaka jest przyczyna powstawania tych zmian. Nie są wywołane wirusem, stąd też nie są zaraźliwe. Naukowcy prowadzą badania pod kątem genetyki. Zaobserwowano rodzinne występowanie tej przypadłości. Za potencjalną przyczynę uważa się także długotrwałe przebywanie na słońcu.

2.7. Brodawki rzeźników

Jest to odmiana brodawek zwykłych, które występują u osób mających kontakt z surowym mięsem, np. rzeźników - stąd ich nazwa. Są wywoływane najczęściej przez wirus HPV7. Brodawki te są rozległe, kalafiorowate i występują w obrębie dłoni.

2.8. Brodawki na twarzy

Niebolesne, maja postać szorstkich grudek. Wiele z brodawek pojawiających się na twarzy ustępuje samoistnie w ciągu kilku tygodni, jednak niekiedy zmiany te utrzymują się znacznie dłużej, co powinno być wskazaniem do wizyty u dermatologa.

Brodawki zlokalizowane w obrębie twarzy mogą być przyczyną obniżenia pewności siebie. Zmiany te widoczne są gołym okiem, a co więcej, zlokalizowane są w obrębie odsłoniętej partii skóry. W efekcie mogą one nam utrudniać kontakty z otoczeniem, bo w końcu zmiany te są zaraźliwe. W związku z tym, w momencie gdy tylko zauważymy u siebie brodawkę wirusową, warto natychmiast udać się do lekarza specjalisty i podjąć odpowiednią metodę leczenia.

Bez wątpienia, to lekarz dermatolog powinien wybrać odpowiednia metodę leczenia dla danego pacjenta. Pod uwagę należy również wziąć fakt, że brodawki zlokalizowane na twarzy należałoby usunąć w taki sposób, aby nie pozostały po nich blizny. Na szczęście dzisiejsze metody leczenia brodawek umożliwiają nam ich redukcję w taki sposób, że nie pozostaje po nich jakakolwiek pamiątka.

Najczęściej usuwa się je poprzez krioterapię lub laseroterapię. Nie powinno się samodzielnie ich usuwać, ponieważ może to doprowadzić do niepożądanego rozprzestrzenienia się zmian.

PYTANIA I ODPOWIEDZI LEKARZY NA TEN TEMAT

Zobacz odpowiedzi na pytania osób, które miały do czynienia z tym problemem:

Wszystkie odpowiedzi lekarzy

Apteki w okolicy nie posiadają Twoich leków? Wypróbuj wyszukiwarkę KtoMaLek.pl i sprawdź, która apteka ma na stanie potrzebny lek. Nie trać czasu na bieganie od apteki do apteki! Zarezerwuj lek online i zapłać za niego w aptece.

3. Przyczyny brodawek

Za powstawanie brodawek odpowiada wirus HPV. Znanych jest więcej niż 100 typów tego wirusa, spośród których tylko część powoduje różne odmiany brodawek.

Wirusy typu 1, 2 i 3 są przyczyną powstawania brodawek zwykłych. Z kolei typ 6 i 11 odpowiada za pojawienie się brodawek płciowych.

Wirus ten może powodować zmiany przednowotworowe i nowotwory złośliwe w obrębie skóry i narządów płciowych. Niektóre osoby są szczególnie podatne na zakażenie wirusem HPV.

Przyczyną może być obniżenie odporności oraz zakażenie wirusem HIV. Powstaniu brodawki sprzyjają nawet niewielkie zakażenia lub ranki powstałe na skórze.

Szacuje się, że nawet 10 proc. populacji może być nimi zarażonych. Infekcja przenoszona jest przez bliski kontakt fizyczny, najczęściej w podanych poniżej sytuacjach:

  • korzystanie z jednej łazienki z osobą chorą
  • chodzenie bosymi stopami w miejscach publicznych, jak sauna, łaźnia, basen
  • bezpośrednie kontakty seksualne z osobą zakażoną
  • poród naturalny przez zainfekowaną matkę (dziecko zaraża się podczas porodu)
  • noszenie butów chorej osoby
  • dzielenie z chorą osobą ręcznika

Najbardziej narażone na zakażenie wirusem HPV są dzieci oraz osoby o uszkodzonej powierzchni skóry (np. w wyniku urazu).

Zobacz także

4. Usuwanie brodawek

4.1. Maści i kremy

Usuwanie brodawek wirusowych polega między innymi na stosowaniu kremów i maści zawierających kwas salicylow, takich jak np. Verrumal, które po zaaplikowaniu na brodawkę prowadzą do stopniowego rogowacenia naskórka, a w efekcie do jej całkowitego odpadnięcia.

Preparaty tego typu nie powinny być jednak stosowane na brodawki zlokalizowane na twarzy lub w okolicach genitaliów, gdyż środki w nich zawarte mogą niszczyć tkankę skórną. Metoda ta pozwala pozbyć się brodawek u około 70-80 proc. osób.

Nowym i bardzo skutecznym rozwiązaniem, jednocześnie jednak również droższym jest Imikwimod – lek przeciwwirusowy zawarty w kremie Aldara. Przede wszystkim nie szkodzi on zdrowym komórkom skóry, atakując tylko te chorobowo zmienione.

4.2. Kriochirurgia

Inna metoda leczenia brodawek to kriochirurgia. Polega na zamrażaniu kurzajek za pomocą ciekłego azotu. Zabieg ten przeprowadzany jest przez lekarza.

4.3. Elektrokoagulacja

Brodawki można równiez usunąć poprzez zabieg elektrokoagulacji, podczas której chore tkanki niszczone są za pomocą łuku elektrycznego. Zabieg ten pozostawia jednak blizny.

4.4. Laser

Brodawki, których nie da się usunąć innymi sposobami, można wyeliminować podczas laserowego usuwania brodawek. Takie leczenie uważa się na najbardziej skuteczne, czasami jednak należy go powtórzyć po kliku tygodniach.

4.5. Wyłyżeczkowanie

Czasem lekarze zalecają, aby przed usunięciem brodawki smarować jej okolicę 10% maścią salicylową. Możliwe jest również wyłyżeczkowanie brodawek lub wycięcie ich za pomocą skalpela, niestety taki zabieg również pozostawia blizny na skórze.

Zdarza się, że zniszczenie jednej brodawki powoduje usunięcie reszty zmian. Dzieje się tak, ponieważ zostaje pobudzony układ odpornościowy, dzięki czemu bez specjalnych zabiegów można pozbyć się wszystkich na raz. Biorąc pod uwagę ten mechanizm nie warto decydować się na usunięcie wszystkich brodawek jednorazowo.

Nawet mimo skutecznego leczenia brodawki mają tendencje do nawrotów.

Niekiedy stosowane są również metody alternatywne, takie jak: sok z glistnika jaskółcze ziele, hipnoterapia i tym podobne.

Brodawki wirusowe są przede wszystkim defektem estetycznym. Rzadko towarzyszą im dodatkowe dolegliwości i często znikają same bez podejmowania leczenia.

Treść artykułu jest całkowicie niezależna. Znajdują się w nim linki naszych partnerów. Wybierając je, wspierasz nasz rozwój.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Następny artykuł: Brodawczak ludzki
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze