Cholina – źródła, funkcje, suplementacja, niedobór i nadmiar

Cholina, znana również jako witamina B4, to związek organiczny rozpuszczalny w wodzie, który jest wytwarzany w wątrobie. Ludzki organizm potrafi wyprodukować ją z pomocą witaminy B9, B12 i aminokwasów.

Człowiek regularnie wytwarza cholinę, jednak jest jej zbyt mało, by organizm mógł dobrze funkcjonować. To dlatego tak ważne jest, by ją nieustannie dostarczać. Można to robić na dwa sposoby: z żywnością oraz suplementami diety.

Obecność choliny w produktach spożywczych jest powszechna. Związek występuje w wielu produktach spożywczych.

Gdzie występuje cholina? Można ja znaleźć w takich produktach jak:

• mięso, wątroba i inne podroby,
• ryby,
• jaja,
• orzechy,
• fasola, groch, kapusta, szpinak, soczewica, cieciorka,
• otręby, kiełki pszenicy.

Cholina jest wykorzystywana w wielu procesach biochemicznych zachodzących w organizmie, stąd pełni wiele ważnych ról w organizmie. Między innymi:

• bierze udział w tworzeniu oraz utrzymywaniu prawidłowej struktury komórek,
• uczestniczy w kontrolowaniu funkcji mięśni, układu oddechowego, czynności serca,
• korzystnie wpływa na pracę wątroby. To dlatego jest wskazana w stanach przeciążenia wątroby wskutek stosowania ciężkostrawnej diety, alkoholu czy leków,
• uczestniczy w regulacji gospodarki lipidowej,
• wpływa na poprawę pamięci długotrwałej,
• zmniejsza ryzyko pojawienia się chorób nowotworowych.Niektórzy są zdania, że dieta bogata w przyswajalną cholinę może ograniczać ryzyko wystąpienia demencji i otępienia towarzyszących chorobie Alzheimera.

Witamina B4 jest jednym z ważniejszych składników, które powinny być spożywane w czasie ciąży. Ma to związek z tym, że cholina w ciąży:

• poprawia przepływ krwi w łożysku, wspiera transport substancji odżywczych,
• wspiera rozwój mózgu i rdzenia kręgowego zarówno płodu, jak i noworodka,
• zmniejsza ryzyko powstawania wad wrodzonych,
• zmniejsza ryzyko pojawienia się stanu przedrzucawkowego,
• zmniejsza ryzyko cukrzycy typu II i nadciśnienia u dziecka.

Cholinę można również suplementować, zażywając proszek lub tabletki. Preparaty można kupić w aptekach, zarówno jako samodzielną substancję, jak i jako składnik złożonego preparatu. Jej cena waha się od kilkunastu do kilkudziesięciu złotych (w zależności od składu preparatu i jego gramatury).

W celu lepszego wchłaniania witaminę B4 powinno się przyjmować wraz z kwasem foliowym, inozytolem, witaminą A i innymi witaminami.

Cholinę stosuje się w:

• chorobach wątroby,
• leczeniu depresji,
• utracie pamięci, chorobie Alzheimera i otępieniu,
• niektórych rodzajach padaczki,
• pląsawicy Huntingtona,
• chorobie Tourette'a,
• ataksji móżdżkowej,
• schizofrenii.

Niedobór choliny może powodować stany lękowe, bóle głowy czy problemy z wypróżnieniem się. Zdarza się, że wskutek nadmiernego gromadzenia się cholesterolu i triglicerydów w wątrobie dochodzi do stłuszczenia wątroby.

Jeżeli niedobór choliny występuje u kobiet w ciąży, może to mieć to poważny wpływ na rozwój płodu, czyli prowadzić do powstania wad ośrodkowego układu nerwowego u dziecka, osłabienia funkcji jego układu odpornościowego i zaburzenia jego rozwoju intelektualnego w późniejszym życiu. Noworodek może mieć słabą odporność, a także nieprawidłowo rozwinięty układ nerwowy.

Objawy niedoboru choliny to:

• kłopoty z koncentracją i pamięcią
• rozdrażnienie
• problemy z wątrobą
• zmęczenie mięśni, spadek wytrzymałości.

Dobowe zapotrzebowanie na cholinę powinno być dostosowane do wieku i płci. Przyjmowanie jej w dużych dawkach, tj. więcej niż 10 gram dziennie, stanowi zagrożenie dla zdrowia. Nadmiar choliny może manifestować się w postaci biegunek, mdłości i innych zaburzeń żołądkowo-jelitowych, nadmiernej potliwości i niskiego ciśnienia.

Ponieważ witamina B4 bardzo dobrze rozpuszcza się w wodzie, w związku z tym bardzo szybko wydalana jest z organizmu razem z moczem. Oznacza to, że bardzo ciężko jest doprowadzić do jej przedawkowania. Możliwe jest to wskutek nadmiernej suplementacji.