Cholina – źródła, funkcje, suplementacja, niedobór i nadmiar
Cholina, inaczej witamina B4, pełni w organizmie ważne funkcje. Jest szczególnie istotna w ciąży. Ma kluczowe znaczenie w rozwoju mózgu i układu nerwowego, ale i wspomaga oraz chroni wątrobę. Ponieważ jest wytwarzana przez organizm w naturalnie zachodzących procesach w niewystarczającej ilości, należy zadbać o jej dostarczanie wraz z dietą lub poprzez suplementację. Co warto wiedzieć?
1. Co to jest cholina?
Cholina, znana również jako witamina B4, to związek organiczny rozpuszczalny w wodzie, który jest wytwarzany w wątrobie. Ludzki organizm potrafi wyprodukować ją z pomocą witaminy B9, B12 i aminokwasów.
Człowiek regularnie wytwarza cholinę, jednak jest jej zbyt mało, by organizm mógł dobrze funkcjonować. To dlatego tak ważne jest, by ją nieustannie dostarczać. Można to robić na dwa sposoby: z żywnością oraz suplementami diety.
Zobacz także:
2. Źródła choliny
Obecność choliny w produktach spożywczych jest powszechna. Związek występuje w wielu produktach spożywczych.
Gdzie występuje cholina? Można ja znaleźć w takich produktach jak:
- mięso, wątroba i inne podroby,
- ryby,
- jaja,
- orzechy,
- fasola, groch, kapusta, szpinak, soczewica, cieciorka,
- otręby, kiełki pszenicy.
3. Funkcje witaminy B4
Cholina jest wykorzystywana w wielu procesach biochemicznych zachodzących w organizmie, stąd pełni wiele ważnych ról w organizmie. Między innymi:
- bierze udział w tworzeniu oraz utrzymywaniu prawidłowej struktury komórek,
- uczestniczy w kontrolowaniu funkcji mięśni, układu oddechowego, czynności serca,
- korzystnie wpływa na pracę wątroby. To dlatego jest wskazana w stanach przeciążenia wątroby wskutek stosowania ciężkostrawnej diety, alkoholu czy leków,
- uczestniczy w regulacji gospodarki lipidowej,
- wpływa na poprawę pamięci długotrwałej,
- zmniejsza ryzyko pojawienia się chorób nowotworowych. Niektórzy są zdania, że dieta bogata w przyswajalną cholinę może ograniczać ryzyko wystąpienia demencji i otępienia towarzyszących chorobie Alzheimera.
4. Cholina w ciąży
Witamina B4 jest jednym z ważniejszych składników, które powinny być spożywane w czasie ciąży. Ma to związek z tym, że cholina w ciąży:
- poprawia przepływ krwi w łożysku, wspiera transport substancji odżywczych,
- wspiera rozwój mózgu i rdzenia kręgowego zarówno płodu, jak i noworodka,
- zmniejsza ryzyko powstawania wad wrodzonych,
- zmniejsza ryzyko pojawienia się stanu przedrzucawkowego,
- zmniejsza ryzyko cukrzycy typu II i nadciśnienia u dziecka.
5. Cholina tabletki i proszek
Cholinę można również suplementować, zażywając proszek lub tabletki. Preparaty można kupić w aptekach, zarówno jako samodzielną substancję, jak i jako składnik złożonego preparatu. Jej cena waha się od kilkunastu do kilkudziesięciu złotych (w zależności od składu preparatu i jego gramatury).
W celu lepszego wchłaniania witaminę B4 powinno się przyjmować wraz z kwasem foliowym, inozytolem, witaminą A i innymi witaminami.
Cholinę stosuje się w:
- chorobach wątroby,
- leczeniu depresji,
- utracie pamięci, chorobie Alzheimera i otępieniu,
- niektórych rodzajach padaczki,
- pląsawicy Huntingtona,
- chorobie Tourette'a,
- ataksji móżdżkowej,
- schizofrenii.
6. Niedobór choliny
Niedobór choliny może powodować stany lękowe, bóle głowy czy problemy z wypróżnieniem się. Zdarza się, że wskutek nadmiernego gromadzenia się cholesterolu i triglicerydów w wątrobie dochodzi do stłuszczenia wątroby.
Jeżeli niedobór choliny występuje u kobiet w ciąży, może to mieć to poważny wpływ na rozwój płodu, czyli prowadzić do powstania wad ośrodkowego układu nerwowego u dziecka, osłabienia funkcji jego układu odpornościowego i zaburzenia jego rozwoju intelektualnego w późniejszym życiu. Noworodek może mieć słabą odporność, a także nieprawidłowo rozwinięty układ nerwowy.
Objawy niedoboru choliny to:
- kłopoty z koncentracją i pamięcią
- rozdrażnienie
- problemy z wątrobą
- zmęczenie mięśni, spadek wytrzymałości.
7. Nadmiar witaminy B4
Dobowe zapotrzebowanie na cholinę powinno być dostosowane do wieku i płci. Przyjmowanie jej w dużych dawkach, tj. więcej niż 10 gram dziennie, stanowi zagrożenie dla zdrowia. Nadmiar choliny może manifestować się w postaci biegunek, mdłości i innych zaburzeń żołądkowo-jelitowych, nadmiernej potliwości i niskiego ciśnienia.
Ponieważ witamina B4 bardzo dobrze rozpuszcza się w wodzie, w związku z tym bardzo szybko wydalana jest z organizmu razem z moczem. Oznacza to, że bardzo ciężko jest doprowadzić do jej przedawkowania. Możliwe jest to wskutek nadmiernej suplementacji.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.