Choroba legionistów (Legionelloza) – co warto wiedzieć? Objawy zakażenia bakterią Legionella

Choroba legionistów, określana mianem legionellozy, to niebezpieczne schorzenie układu oddechowego wywoływane przez bakterie z gatunku Legionella. Jak można zarazić się chorobą legionistów? Jakie mogą być powikłania? Jakie są objawy legionellozy?

1. Co to jest choroba legionistów?

Choroba legionistów, znana również jako legionelloza bądź legioneloza, to rodzaj zapalenia płuc, w którym czynnikiem wywołującym jest bakteria z rodzaju Legionella pneumophila.

Skąd pochodzi nazwa "choroba legionistów"? Wbrew pozorom nie jest to schorzenie znane już w starożytności wśród rzymskich legionów. Nazwa powstała w 1976 roku, kiedy bakterie zaatakowały uczestników zjazdu weteranów II wojny światowej. Spotkanie organizacji kombatantów o nazwie "American Legion" odbywało się w jednym z hoteli w Pensylwanii.

Zobacz film: "Dlaczego warto wykonywać badania profilaktyczne?"

W ciągu kilku dni zachorowało ponad 200 osób, a 34 zmarły w wyniku ostrego zapalenia płuc. Specjaliści ustalili, że przyczyną choroby były bakterie znajdujące się w systemie klimatyzacji. Dla upamiętnienia ofiar bakteria otrzymała nazwę Legionella pneumophila, a schorzenie zaczęto nazywać chorobą legionistów.

2. Jakie są objawy choroby legionistów?

Choroba legionistów to ostre zakażenie dróg oddechowych. Symptomy mogą pojawić się w ciągu od 2 do 10 dni od kontaktu z bakterią. Osoba, u której rozwinęło się zakażenie legionellozą, może początkowo uskarżać się na gorsze samopoczucie, wysoką gorączkę oraz ból mięśni.

Objawy choroby legionistów szybko postępują. Prócz stanu eutermii, obniżonego samopoczucia i dolegliwości bólowych mięśni u osób zakażonych zaobserwować można:

• ból głowy,
• kaszel,
• problem z oddychaniem,
• ból w klatce piersiowej,
• zaburzenia układu pokarmowego, takie jak biegunka, wymioty i nudności.

Zakażona osoba może czuć się zdezorientowana i mieć zaburzenia świadomości.

3. Czy choroba legionistów jest zakaźna?

Choroba legionistów to choroba zakaźna wywoływana przez bakterie z rodzaju Legionella. Najczęstszym patogenem powodującym tę chorobę jest Legionella pneumophila.

Bakterie odpowiadające za rozwój choroby bytują zazwyczaj w wodzie z pryszniców, fontann czy jacuzzi. Dodatkowo, chorobotwórcze drobnoustroje występują w systemach chłodzenia, takich jak urządzenia klimatyzacyjne.

4. Jakie jest źródło zakażenia chorobą legionistów?

Do zakażenia dochodzi poprzez wdychanie aerozolu wodno-powietrznego, w którym znajdują się bakterie. Nie bez powodu choroba legionistów, znana też jako legionelloza, jest określana jako choroba brudnych instalacji. Niebezpieczeństwo może się czaić wszędzie – pod prysznicem, w jacuzzi, nawilżaczu powietrza, klimatyzatorze, a nawet w fontannach.

Bakterie legionelli mogą też wywołać schorzenie o łagodniejszych objawach, przypominające grypę – to tzw. gorączka Pontiac. Typowe dolegliwości to ból głowy, gorączka, dreszcze, złe samopoczucie. Choroba ta nie jest groźna dla życia, ale powinna być odpowiednio leczona.

5. Jakie są grupy ludzi najbardziej narażone na zachorowanie na tę chorobę?

Częściej na chorobę legionistów narażone są:

• osoby starsze,
• osoby przewlekle chore,
• osoby z obniżoną odpornością,
• osoby zamieszkujące lub przebywające w tropikalnych krajach, gdzie panuje duża wilgotność powietrza i wysoka temperatura,
• osoby zamieszkujące kraje najsłabiej rozwinięte, gdzie wątpliwa sytuacja sanitarna sprzyja namnażaniu się chorobotwórczych patogenów.

6. Jakie są możliwe powikłania choroby legionistów?

Możliwe powikłania choroby legionistów to przede wszystkim:

• ropnie płuc, czyli ropne ograniczone stany zapalne tkanki płucnej,
• rozedma płuc, rozwijająca się wskutek wzrostu ciśnienia powietrza w obrębie oskrzeli i oskrzelików,
• zaburzenia neurologiczne,
• niewydolność wielonarządowa.

7. Czy istnieje skuteczne leczenie choroby legionistów?

Osoby z legionellozą leczy się poprzez podanie antybiotyków. Terapia ta jest skuteczna, jeśli zostanie rozpoczęta we wczesnym stadium choroby. Podczas leczenia zwraca się też uwagę na uzupełnienie płynów i elektrolitów, które pacjent traci na skutek biegunki czy wymiotów.

8. Jak jest diagnozowana choroba legionistów?

Gram-ujemne pałeczki bakterii Legionella mogą namnażać się wewnątrz komórek makrofagów, co utrudnia ich wychwycenie i eliminację przez układ immunologiczny. Z pomocą diagnostyczną przychodzi test immunofluorescencyjny plwociny, ze względu na jego wysoką dostępność i stosunkowo mało inwazyjny charakter.

Oprócz tego, lekarz może zlecić wykonanie:

• bronchoskopii,
• badania rentegowskiego klatki piersiowej,
• testu radioimmunologicznego moczu,
• testu molekularnego PCR.

Legionellozowe zapalenie płuc ma ostry przebieg. Jeśli choroba nie zostanie prawidłowo zdiagnozowana, może się skończyć śmiercią chorego.

9. Jakie działania są podejmowane w celu zapobiegania wybuchom choroby legionistów?

Nie istnieje żadne szczepienie, które mogłoby uchronić pacjentów przed legionellozą. Niemniej, można zapobiegać rozprzestrzenianiu się chorobotwórczych drobnoustrojów poprzez odpowiednią dezynfekcję miejsc użyteczności publicznej np. toalet publicznych, szpitali, obiektów sportowych, basenów czy saun.

Działania profilaktyczne powinny obejmować regularne dezynfekowanie zbiorników wodnych. Woda w sieciach wodociągowych, urządzeniach wykorzystywanych do terapii pacjentów, a także ta w urządzeniach sanitarnych powinna być poddawana okresowym badaniom fizykochemicznym i mikrobiologicznym. Niezbędne jest również utrzymywanie czystości w urządzeniach klimatyzacyjnych.

10. Czy sezon lub warunki atmosferyczne wpływają na zachorowanie na tę chorobę?

Bakterie legionella co roku zabijają kilka tysięcy osób. Jak pokazują badania, najczęściej chorują osoby mieszkające w krajach o ciepłym, tropikalnym klimacie, ale przypadki zachorowań na chorobę legionistów zdarzają się wszędzie, również w Polsce. Dlaczego? Ponieważ bakterie Legionella pneumophila bytują w instalacjach wodnych i klimatyzacyjnych – ciepło i wilgoć to idealne warunki do ich rozwoju.

11. Czy choroba legionistów jest rzadka?

Legionella (choroba legionistów) to rzadkie, ale bardzo poważne schorzenie wywołane działaniem bakterii, która może bytować w wodzie o różnej temperaturze. Zarazić się nią można nie tylko na zagranicznych wakacjach.

Choroba legionistów w Polsce została wykryta ostatnio u siedemdziesięciu jeden osób. Na skutek zakażenia niebezpieczną infekcją bakteryjną płuc zmarło pięcioro pacjentów.

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.