Co daje burak w diecie? Remedium na zaparcia, wsparcie serca
Burak to warzywo, które od pokoleń znajduje się w elicie tradycyjnych smaków polskiej kuchni. Jednak jego znaczenie wykracza daleko poza barszcz i surówkę do obiadu. Obecnie coraz częściej mówi się o nim jak o jednym z najbardziej wartościowych produktów roślinnych, ponieważ łączy prostotę z imponującymi właściwościami zdrowotnymi.
W tym artykule:
- Skład, który robi wrażenie – witaminy, minerały i błonnik
- Naturalne azotany i tlenek azotu – sekret sportowców
- Wsparcie dla serca i ciśnienia
- Buraki a odporność i regeneracja organizmu
- Wpływ na układ trawienny – błonnik i mikroflora jelitowa
- Ciekawostki zdrowotne i praktyczne zastosowania
- Kiedy z burakiem trzeba ostrożnie?
Skład, który robi wrażenie – witaminy, minerały i błonnik
Buraki dostarczają imponująco dużo wartości odżywczych przy niewielkiej liczbie kalorii, wynoszącej około 40-45 kcal w 100 g. Zawierają:
- błonnik, który usprawnia pracę jelit i dłużej utrzymuje sytość oraz cenne minerały, takie jak potas, magnez, żelazo i mangan,
- kwas foliowy, czyli witaminę B9, niezbędną do produkcji czerwonych krwinek i prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego,
- antyoksydanty, w tym betaniny. Buraki są pogromcami wolnych rodników, czyli cząsteczek, które przyspieszają procesy starzenia.
Surowe warzywo ze stosunkowo niskim indeksem glikemicznym i wysoką mocą odżywczą, świetnie sprawdza się w dietach redukcyjnych, pielęgnacyjnych i regeneracyjnych.
Naturalne azotany i tlenek azotu – sekret sportowców
Buraki są jednym z najlepszych naturalnych źródeł azotanów, czyli związków, które w organizmie przekształcają się w tlenek azotu. Ten gaz ma predyspozycje do rozszerzania naczyń krwionośnych, poprawy krążenia i dotlenienia tkanek. Dzięki temu mięśnie są w stanie pracować wydajniej, a zmęczenie opóźnia swoje pojawienie. To właśnie dlatego sok z buraków jest często obecnym elementem diety sportowców i osób aktywnych fizycznie.
Badania pokazują, że regularne spożywanie buraków może zwiększać wydolność organizmu o kilka procent, co jest odczuwalne nie tylko podczas treningu, ale i w codziennym funkcjonowaniu. Efekt ten zauważa się już po kilku dniach picia soku lub jedzenia gotowanych buraków.
Wsparcie dla serca i ciśnienia
Buraki mają wyjątkowy wpływ na układ krążenia, głównie dzięki wysokiej zawartości potasu, magnezu i wspomnianych azotanów. Te związki pomagają wspólnie utrzymać prawidłowe ciśnienie krwi oraz wspierają elastyczność naczyń krwionośnych.
Regularne spożywanie buraków, na przykład w formie soku lub gotowanego warzywa, może zmniejszać ryzyko nadciśnienia. U osób pijących codziennie około 70-250 ml soku z buraków zaobserwowano obniżenie ciśnienia skurczowego nawet o kilka milimetrów słupa rtęci. To pokazuje, jak dużą moc ma ta prosta profilaktyka dla serca i całego układu krążenia.
Buraki a odporność i regeneracja organizmu
Buraki wzmacniają naturalną odporność i procesy regeneracji organizmu dzięki obecności witamin, minerałów i przeciwutleniaczy. Zawierają kwas foliowy, żelazo i miedź, czyli składniki, które są uczestnikami tworzenia czerwonych krwinek i wsparciem dla transportu tlenu. Dzięki temu wspomagają odnowę komórek i prawidłową pracę układu odpornościowego.
Czerwony barwnik buraków, czyli betanina, ma silne działanie antyoksydacyjne i przyczynia się do neutralizacji wolnych rodników, czyli cząsteczek powstających w trakcie stresu, choroby lub wysiłku fizycznego.
Uwzględnienie buraków w diecie może także usprawniać regenerację po infekcjach oraz łagodzić skutki przemęczenia. To warzywo, które odżywia organizm od środka i pomaga mu szybciej wrócić do stabilności.
Wpływ na układ trawienny – błonnik i mikroflora jelitowa
Buraki dostarczają błonnik, który dobrze wpływa na jelita i wspomaga utrzymanie stabilnego poziomu cukru we krwi. Ważną informacją jest to, że te czerwone warzywa zawierają dwa rodzaje błonnika. Jeden nierozpuszczalny, który pobudza jelita do pracy i ułatwia wypróżnianie, a drugi, rozpuszczalny, który stanowi pożywkę dla dobrych bakterii w jelitach. Dzięki temu wspiera prawidłowy skład mikroflory jelitowej i tworzenie związków ważnych dla zdrowia układu trawiennego.
Jedzenie buraków w różnych formach, na przykład gotowanych, pieczonych, kiszonych lub nawet w formie zakwasu, może poprawiać trawienie, zmniejszać ryzyko zaparć i wspierać metabolizm. To proste warzywo, które naprawdę dba o jelita każdego dnia.
Ciekawostki zdrowotne i praktyczne zastosowania
Buraki skrywają wiele ciekawostek, które jeszcze bardziej potwierdzają ich niezwykły potencjał zdrowotny. Zawarta w nich betanina nie tylko nadaje im intensywny kolor, ale też działa jak naturalny przeciwutleniacz.
Dodatkowo ich regularne spożywanie może poprawiać koncentrację, ponieważ tlenek azotu zwiększa dopływ krwi do mózgu. W kuchni buraki są wyjątkowo wszechstronne, ponieważ można z nich przygotować barszcz, sałatkę, smoothie, chipsy lub nawet zakwas z właściwościami probiotycznymi. To przykład warzywa, które łączy walory smakowe z konkretnymi korzyściami dla zdrowia.
Kiedy z burakiem trzeba ostrożnie?
Choć buraki są bardzo wartościowe, to w niektórych sytuacjach warto zachować ostrożność. Zawierają szczawiany, które u osób z tendencją do kamicy nerkowej mogą przyczyniać się do tworzenia złogów. Osoby z cukrzycą lub insulinoopornością powinny natomiast kontrolować porcje, ponieważ ugotowane buraki mają wyższy indeks glikemiczny od tych surowych.
Przez wysoką zawartość potasu ostrożność zaleca się także przy chorobach nerek, tym bardziej gdy lekarz ogranicza jego spożycie. W większości przypadków umiarkowane ilości buraków są jednak całkowicie bezpieczne, a korzyści zdrowotne przeważają nad potencjalnymi ograniczeniami.
Burak to przykład prostego warzywa z zaskakującą siłą działania. Wspiera serce, krew, jelita i odporność, a przy tym dostarcza cenne składniki odżywcze przy niskiej kaloryczności. Uwzględnienie go w codziennej diecie to pewnie postawiony krok w kierunku lepszego samopoczucia i naturalnego wzmocnienia organizmu.
Źródła: https://journals.physiology.org/doi/full/10.1152/japplphysiol.00722.2009 https://www.frontiersin.org/journals/nutrition/articles/10.3389/fnut.2022.823039/full
Źródła
- NaukaJedzenia.pl
Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.