Co się dzieje, kiedy przedawkujesz witaminy?

Przedawkowanie witamin, czyli hiperwitaminoza to sytuacja bardzo niekorzystna dla organizmu. Odpowiednio zbilansowana dieta pozwala zapobiec takiej sytuacji, ale zbyt monotonny sposób żywienia lub niewłaściwe stosowanie suplementów diety może doprowadzić do przedawkowania jednej lub kilku witamin. Jak rozpoznać taką sytuację i jak sobie z tym radzić?

1. Czym jest hiperwitaminoza?

Przedawkowanie witamin to sytuacja, w której w naszym organizmie znajduje się większe stężenie określonych związków chemicznych, niż jest on w stanie zmetabolizować i wykorzystać. Ludzki organizm nie jest w stanie odłożyć sobie witamin "na później", a nadmiar niektórych z nich może doprowadzić do rozwoju groźnych schorzeń i chorób obejmujących wiele układów.

Najczęściej hiperwitaminoza dotyczy witamin, które rozpuszczają się w tłuszczach, a więc przede wszystkim witaminy K, A, D oraz E - dzieje się tak, ponieważ związki te gromadzone są w tkankach tłuszczowych, a ich nadmiar nie jest wydalany z moczem.

Zobacz film: "Grzegorz Łapanowski: Najlepszy smak mają produkty sezonowe"

Nie oznacza to jednak, że witamin rozpuszczalnych w wodzie nie można przedawkować. Przeciwnie - da się to zrobić, ale pozbycie się ich z organizmu jest dużo łatwiejsze.

1.1. Co się dzieje z nadmiarem witamin w organizmie?

Jeśli w naszym organizmie krąży zbyt duże stężenie konkretnych grup witaminowych, zwykle magazynowane jest ono w wątrobie. Jeśli taki stan utrzymuje się przez kilka tygodni, stopniowo zaczyna dochodzić do uszkodzenia wątroby, a z czasem także innych narządów, któe biorą udział w procesach metabolicznych.

2. Kto jest narażony na przedawkowanie witamin?

Na hiperwitaminozę narażają się przede wszystkim osoby, które stosują monotonną dietę. Nawet jedzenie zdrowych produktów nie gwarantuje pełni zdrowia, jeśli codziennie dostarczamy sobie podobny zestaw witmain i minerałów i nie dbamy o prawidłowe zbilansowanie diety.

W takiej sytuacji możemy jednocześnie zmagać się z częściowym niedoborem (hipowitaminozą) określonych witamin przy jednoczesnym nadmiarze innych.

3. Czy wszystkie witaminy można przedawkować?

Nie wszystkie witaminy, które przyjmujemy wraz z dietą czy w formie suplementów, można przedawkować. Zwykle syntetyczne postaci niektórych witamin nie wykazują toksycznego działania i nie wywołują przykrych objawów, poza ewentualnym zmęczeniem, rozkojarzeniem czy bólami głowy.

Niemniej jednak należy szczególnie uważać - nawet w przypadku stosunkowo bezpiecznych związków istnieje ryzyko przedawkowania lub niepożądanych interakcji z innymi witaminami czy lekami.

4. Przedawkowanie witaminy C

Kwas askorbinowy to przykład witaminy, która jest rozpuszczalna w wodzie i którą jednocześnie łatwo jest przedawkować. Powszechnie przyjmuje się, że witamina C odpowiada za naszą odporność i próbujemy dostarczać jej sobie jak najwięcej. Rzeczywiście, wzmacnia ona działanie układu immunologicznego i pomaga chronić organizm przed infekcjami, ale jej nadmiar może wywołać wiele przykrych konsekwencji.

Przedawkowanie witaminy C może objawiać się:

• biegunką i wymiotami,
• zgagą,
• bólem głowy,
• kłopotami ze snem.

Może także pojawić się ból nerek, ponieważ nadmiar kwasu askorbinowego w organizmie sprzyja tworzeniu się kamieni nerkowych.

Dzięki temu, że witamina C jest rozpuszczalna w wodzie, jej nadmiar można wypłukać poprzez picie dużej ilości niegazowanej wody.

5. Czy można przedawkować witaminę D?

Witamina D jest potrzebna wszystkim ludziom przez cały rok. Jej suplementacja pomaga zachować dobre samopoczucie i dba o prawidłowe funkcje psychologiczne - szczególnie w okresie jesienno-zimowym, kiedy nasłonecznienie jest znacznie mniejsze, a nasze samopoczucie gorsze, niż latem.

Witamina D wspiera także prawidłowy wzrost kości i wspiera cały układ ruchu.

Przedawkowanie witaminy D nie zdarza się często, ponieważ w naszej strefie klimatycznej większość ludzi zmaga się z jej niedoborem. Jeśli jednak będziemy stosowali nadmierną dawkę w suplementach, bez uprzedniej konsultacji z lekarzem, może dojść do:

• osłabienia kości
• zwapniania tkanek miękkich
• powstania kamieni nerkowych
• upośledzenia odporności
• utraty apetytu
• bólu głowy i brzucha
• biegunek i wymiotów

6. Przedawkowanie witaminy E

Witamina E, czyli tokoferol, to witamina rozpuszczalna w tłuszczach, ale jej nadmiar nie wykazuje aż takich właściwości toksycznych, jak przedawkowanie innych witamin z tej grupy. Jeśli jednak dojdzie do podwyższonego stężenia tokoferolu w organizmie, może dojść do zaburzeń krzepnięcia.

Wówczas stajemy się bardziej podatni na urazy, a wszelkie rany dużo wolniej się goją. Częściej dochodzi także do krwotoków, np. z nosa. Ponieważ tokoferol metabolizowany jest w wątrobie, w przypadku przedawkowania należy czekać, aż organ ten samodzielnie sobie poradzi. Do tego czasu należy bezwzględnie unikać produktów bogatych w witaminę E i zrezygnować z suplementacji na jakiś czas.

7. Nadmiar witaminy A

Przedawkowanie witaminy A to dość groźna sytuacja, która może poważnie odbić się na stanie naszego zdrowia. Witamina A rozpuszcza się w tłuszczach, a jej metabolizowanie odbywa się poprzez wątrobę i to właśnie ona jest najbardziej narażona na uszkodzenia.

Toksyczny poziom witaminy A musi zostać przetworzony przez wątrobę, a na to potrzeba czasu. Dlatego bardzo ważne jest szybkie zareagownanie na dolegliwości i odrzucenie wszelkich suplementów i produktów bogatych w witaminę A aż do całkowitego jej usunięcia z organizmu.

Objawy przedawkowania witaminy A to przede wszystkim:

• zaburzenia pracy nerek
• pogorszenie wzroku
• anemia
• osłabienie mięśni
• nudności i wymioty
• zajady
• świąd i pękanie skóry
• zażółcenie skóry

Przedawkowanie witaminy A jest szczególnie niebezpieczne w ciąży, ponieważ może trwale uszkodzić płód i być przyczyną znacznego osłabienia kości i wątroby u nowonarodzonego dziecka.

8. Za dużo witamin z grupy B

Witaminy z grupy B to nazwa obejmująca kilkanaście różnych związków chemicznych, w tym także te, któe znamy jako biotyna, kwas foliowy, kwas pentanowy, niacyna czy kobalamina. Wszystkie witaminy należące do tej grupy są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego, ale także w różnym stopniu przyczyniają się także do zdrowego rozwoju całego organizmu.

Nie każda witamina z grupy B w nadmiarze szkodzi tak samo. Niektóre z nich, jak witamina B7 (biotyna) nie wykazują toksycznego działania na organizm nawet w nadmiarze. Inne witaminy z kolei mogą wywołać szereg niepożądanych skutków.

Niektóre z nich, np. witamina B1 i B2, mogą być przedawkowane tylko w sytuacji, w której są podawane w formie zastrzyków i tzw. kroplówek witaminowych. Może wówczas pojawiać się:

• wzmożone pocenie,
• drżenie rąk,
• wrażenie kłucia i pieczenia ciała,
• parestezje,
• duszności i zawroty głowy.

Konsekwencją przedawkowania witamin podawanych dożylnie może być nawet śmierć, dlatego trzeba bardzo uważać i traktować tę formę uzupełniania niedoborów jako ostateczność.

Większośc witamin z grupy B w przypadku przedawkowania wywołuje:

• bóle żołądka,
• nudności,
• wymioty,
• biegunki.

Niekótre (np. witamina B3, B6 i B9) dodatkowo mogą objawiać się wysypką, świądem i zaczerwienieniem skóry.

W przypadku przedawkowania witaminy B12 dochodzi do reakcji alergicznej, której konsekwencją mogą być zmiany skórne i krwotoki z nosa.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.