Skurcz oskrzeli – co to jest, przyczyny, objawy, leczenie
Skurcz oskrzeli to stan, który znacząco utrudnia pełny wdech i wydech. Może objawiać się dusznością, kaszlem, czy uciskiem w klatce piersiowej. Bywa niebezpieczny, gdyż może prowadzić do niewydolności oddechowej. Stan ten ma wiele różnych przyczyn, ale najczęściej pojawia się u pacjentów z astmą oskrzelową lub alergią. Ile trwa skurcz oskrzeli? Co na skurcz oskrzeli?
1. Co to jest skurcz oskrzeli?
Skurcz oskrzeli (inaczej bronchospazm) to nagły, przejściowy stan, który może zostać wywołany różnymi czynnikami, na których skutek dochodzi do zaciśnięcia mięśni wchodzących w skład ściany oskrzeli. Co dalej powoduje zwężenie światła dróg oddechowych i uniemożliwia przedostanie się lub wypuszczenie takiej ilości powietrza, jak miałoby to miejsce normalnie.
Skurcz oskrzeli ma charakter napadowy, czasem ustępuje samoistnie. Jednak, gdy jest ciężki, może zagrażać życiu pacjenta. Dlatego też ciężkie przypadki wymagają natychmiastowej pomocy lekarskiej.
2. Jakie są przyczyny skurczu oskrzeli?
Skurcz oskrzeli może wystąpić z wielu powodów. Schorzenia, które mogą być z nim powiązane to m.in.:
Wśród czynników ryzyka wymienia się także:
- wysiłek fizyczny,
- zimne lub suche powietrze,
- ostre zapachy, substancje drażniące,
- narażenie na dym tytoniowy, zanieczyszczenia powietrza, opary chemiczne,
- niedawno przebyte infekcje górnych dróg oddechowych,
- stosowanie niektórych leków.
Ponadto na wystąpienie skurczu oskrzeli bardziej narażone są małe dzieci (skurcz oskrzeli u dziecka) i dorośli w wieku powyżej 65 lat.
Warto wspomnieć o tym, że w rzadkich przypadkach także niektóre leki wziewne stosowane na oskrzela mogą pogorszyć stan chorego i doprowadzić do paradoksalnego skurczu oskrzeli. W takich przypadkach należy zaprzestać podawania leku i jak najszybciej skontaktować się z lekarzem.
Skurcz oskrzeli a nerwica
Czasem nagły skurcz oskrzeli może być powiązany także z silnym stresem psychicznym i wystąpić pod wpływem pewnych czynników, które go powodują. Silne przeżycia emocjonalne mogą bowiem prowadzić do hiperwentylacji, która dalej prowadzi do zasadowicy oddechowej.
W przypadku nerwicy może pojawić się dodatkowo objaw zwężenia oskrzeli.
3. Objawy skurczu oskrzeli
Objawy skurczu oskrzeli obejmują przede wszystkim:
- ból w klatce piersiowej,
- duszność,
- kaszel,
- trudności w złapaniu oddechu,
- świszczący oddech,
- zmęczenie.
Jak długo trwa skurcz oskrzeli i objawy mu towarzyszące? Wiele zależy od przyczyny skurczu. W przypadku, gdy objaw wywołany jest wysiłkiem fizycznym, zwykle jest to przejściowe utrudnienie przepływu powietrza.
Jednak w niektórych sytuacjach objawy mogą utrzymywać się dłużej, nasilać i nie ustępować samoistnie.
4. Skurcz oskrzeli – co robić?
Jak pomóc przy skurczu oskrzeli? Z uwagi na to, że stan ten zwykle utrudnia swobodne oddychanie, wskazana jest szybka konsultacja lekarska. Konsultacja jest niezbędna zwłaszcza wtedy, kiedy objawy nie ustępują (uporczywy kaszel, świszczący oddech). Lekarz zleci wykonanie odpowiednich badań, które pomogą ustalić przyczynę problemu.
Ciężkie przypadki mogą także wymagać hospitalizacji, gdyż skurcz oskrzeli może nawet stwarzać ryzyko dla życia pacjenta. Dlatego też w przypadku, gdy pojawia się silny ból w klatce piersiowej, ciężka duszność, brak tchu i problemy z oddychaniem, należy wezwać pogotowie ratunkowe.
5. Jak leczyć skurcz oskrzeli?
Jak leczyć skurcz oskrzeli u dziecka i dorosłych? O sposobie leczenia decyduje lekarz. Postępowanie zwykle zależy od intensywności i częstotliwości objawów.
Leczenie może obejmować m.in.:
- leki rozszerzające oskrzela (beta2-mimetyki wziewne, leki przeciwcholinergiczne),
- kortykosteroidy łagodzące stany zapalne,
- leki przeciwhistaminowe (jeśli skurcze oskrzeli spowodowane są astmą alergiczną).
W przypadkach, gdy u pacjenta zostanie zdiagnozowana astma oskrzelowa, konieczne będzie pozostanie pod stałą kontrolą lekarską, gdyż nieleczona i niekontrolowana choroba może prowadzić do wielu groźnych powikłań.
Leczenie astmy oskrzelowej ukierunkowane jest przede wszystkim na powstrzymanie postępu choroby oraz zapobieganie jej zaostrzeniu.
6. Domowe sposoby na skurcz oskrzeli
Skurcze oskrzeli nie powinny być leczone wyłącznie domowymi sposobami, gdyż może być to niebezpieczne dla pacjenta. Jednak pewne zmiany i nawyki w stylu życia, mogą ograniczyć objawy lub obniżyć częstość skurczów.
W tym celu zaleca się przede wszystkim:
- odpowiedni poziom nawilżenia powietrza w pomieszczeniach,
- częste wietrzenie pomieszczeń,
- rzucenie palenia,
- unikanie wyzwalaczy,
- w przypadku aktywności fizycznych – rozgrzewka przed ćwiczeniami, czasem unikanie niektórych rodzajów ćwiczeń,
- oddychanie przez nos.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.