Erytrol – właściwości, zastosowanie i wpływ na zdrowie

Erytrol, inaczej erytrytol lub erytryt, to substancja słodząca i dodatek żywności oznaczany symbolem E968. Z chemicznego punktu widzenia jest organicznym związkiem chemicznym, alifatycznym alkoholem czterowodorotlenowym z grupy cukroli. Należy do grupy alkoholi cukrowych (polihydroksylowych) zwanych poliolami.

W niewielkich ilościach erytrytol naturalnie występuje w owocach, niektórych porostach, wodorostach i w czerwonym winie, pyłkach kwiatów, owocach morza oraz sosie sojowym. Dostępny w sklepach erytrol to substancja sztucznie syntezowana.

Z czego produkowany jest erytrytol? Na skalę przemysłową pozyskuje się go na drodze fermentacji glukozy przez różne gatunki drożdży.

Erytrol to słodzik i zamiennik cukru, który jest do niego bardzo podobny. Występuje pod postacią białych drobinek w kształcie mikroskopijnych kryształków. Jest słodki, nie pozostawia goryczkowego posmaku, który często występuje przy stosowaniu niektórych innych substytutów cukru.

Warto wiedzieć, że erytrytol ma nie tylko słodki, ale i orzeźwiający, lekko mentolowy posmak. Wywołuje uczucie chłodu w ustach, co jest najbardziej wyczuwalne podczas próbowania czystej substancji. Dodanie go do potraw nie zmienia znacząco ich smaku.

Erytrol nie jest metabolizowany w organizmie człowieka. Ponieważ nie jest trawiony w przewodzie pokarmowym, zostaje wydalany z organizmu w niezmienionej postaci wraz z moczem. Jego zaletą jest brak wpływu na poziom glukozy we krwi.

Erytrol a cukrzyca

Czy erytrol jest zdrowszy od cukru? Tak, wykazuje prozdrowotne działanie na organizm. Ponieważ ma zerową wartość energetyczną, jest polecany w dietach niskokalorycznych i bezcukrowych.

Ponieważ ma dodatkowo zerowy indeks glikemiczny (IG=0), a jego indeks insulinemiczny (określający wzrost poziomu insuliny we krwi) wynosi 2, może być stosowany jako zamiennik cukru przez osoby z cukrzycą. Jest bezpieczny dla diabetyków i osób zmagających się z insulinoopornością.

Warto wiedzieć, że erytrol pomaga również chronić śródbłonek naczyń krwionośnych w warunkach hiperglikemii (to inaczej przecukrzenie, czyli stan, w którym stężenie glukozy w surowicy krwi jest podwyższone). Zwiększa również przepływ przez włosowate naczynia krwionośne i poprawia elastyczność tętnic u osób z cukrzycą typu 2.

Co istotne, erytrol wykazuje właściwości antyoksydacyjne. Oznacza to, że niweluje wolne rodniki, które są odpowiedzialne za starzenie się organizmu.

Erytrol a zdrowie jamy ustnej

Erytrytol nie jest fermentowany przez bakterie występujące w jamie ustnej, dlatego nie powoduje próchnicy. Zmniejsza także ryzyko jej rozwoju poprzez zahamowanie procesu fermentacji cukrów przez bakterie odpowiadające za powstawanie ubytków nazębnych.

Erytrol jest także używany do usuwania płytki nazębnej w periodontologii (w formie proszku). Można go także znaleźć w pastach do zębów i w płynach do płukania jamy ustnej. Uznawany jest za przyjazny dla zębów.

Erytrol jest wykorzystywany w przemyśle spożywczym do produkcji napojów oraz deserów o obniżonej wartości kalorycznej. To nie tylko zamiennik cukru, ale i substancja wypełniająca lub utrzymująca wilgoć. Można go znaleźć w składzie lodów, galaretek, dżemów i gum do żucia oraz sosów.

Substancję docenia także przemysł farmaceutyczny. Erytrytol jest stosowany jako:

• masa tabletkowa w lekach bezpiecznych dla osób z cukrzycą oraz z nietolerancją laktozy,
• składnik suplementów diety,
• nośnik substancji aktywnych w formulacjach wziewnych.

Do czego można używać erytrol? Jako zamiennik cukru sprawdzi się do słodzenia:

• napojów (kawa, herbata, kompot),
• wypieków, np. ciast i ciasteczek (jest odporny na wysoką temperaturę); nie nadaje się do pieczenia ciast drożdżowych i chleba, drożdże bowiem nie fermentują polioli,
• słodkich potraw (np. naleśników, knedli),
• deserów, galaretek,
• dżemów.

Stosując erytrol trzeba pamiętać, że cechuje go około 75 proc. słodyczy sacharozy. Ma to znaczenie między innymi przy zamienianiu cukru na słodzik (by uzyskać taki sam efekt i poziom słodkości, trzeba go użyć nieco więcej).

1 łyżeczka erytrolu ile to cukru?

Na 5 g cukru przypada około 6,5-7 g erytrolu, czyli na 1 łyżeczkę cukru przypada 1 1/3 łyżeczki erytrolu.

Erytrytol jest substancją, która została uznana przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) za bezpieczną dla ludzi – nie tylko dorosłych, ale i dzieci (to alternatywa dla cukru dla dzieci z cukrzycą lub nadwagą). Bardzo ważne jednak jest, by zawsze pamiętać o umiarze. Przed wprowadzeniem erytrytolu do diety dziecka trzeba skonsultować się z lekarzem.

Jakie są potencjalne skutki uboczne spożycia erytrolu? Substancja przez większość osób jest dobrze tolerowana i nie wywołuje żadnych działań niepożądanych. Problematyczne może być nadmierne spożycie erytrytolu, co może wywołać wzdęcia, biegunki czy nudności.

Gdzie kupić erytrytol i produkty zawierające erytrol? Można je znaleźć w ofercie wielu sklepów – tak stacjonarnych, jak i internetowych. Ważne jest, by wybierać sprawdzone miejsca, które oferują produkty najwyższej jakości potwierdzonej certyfikatami. To zwykle sklepy ze zdrową żywnością i apteki, ale także delikatesy i supermarkety. Cena erytrolu wynosi około 15 złotych za kilogram.